Do Sejmu trafił właśnie senacki projekt zmian w procedurze karnej. Chodzi w nim o możliwość uzyskania od Skarbu Państwa odszkodowania lub zadośćuczynienia za niewątpliwie niesłuszne przedstawienie zarzutów lub oskarżenie. Dziś rekompensata finansowa od państwa należy się tylko za stwierdzone przez sąd niesłuszne zatrzymanie, skazanie czy tymczasowe aresztowanie.
Senacka inicjatywa podjęła pomysł rzecznika praw obywatelskich. Podkreśla on, że niesłuszne postawienie zarzutów lub oskarżenie może wyrządzić szkodę i krzywdę, a za ich powstanie odpowiedzialność powinna ponosić władza publiczna.
Czytaj także:
Senat chce rekompensat za niesłuszne zarzuty i oskarżenie - jest projekt zmian w procedurze karnej
– Zdarzające się przypadki wieloletniego utrzymywania wobec podejrzanych lub oskarżonych stanu oskarżenia lub stanu po przedstawieniu zarzutów są szczególnie dotkliwe, gdy dotyczą osób prowadzących działalność gospodarczą, wykonujących zawód zaufania publicznego lub pełniących funkcje państwowe, które, choć formalnie niekarane i objęte domniemaniem niewinności, narażone są na wiele negatywnych konsekwencji prowadzonego przeciwko nim postępowania karnego – twierdzą autorzy nowelizacji.
Ich zdaniem konieczność wprowadzenia w przepisach kodeksu postępowania karnego możliwości dochodzenia odszkodowania za niesłuszne przedstawienie zarzutów oraz niesłuszne oskarżenie postulowana jest także w doktrynie.
Sam taki fakt stwarza bowiem z reguły wiele negatywnych konsekwencji dla niesłusznie podejrzanego czy oskarżonego. Powoduje szkody zarówno w sferze materialnej, jak i niematerialnej.
Status oskarżonego lub podejrzanego uprawnia przecież także organy ścigania do stosowania środków procesowych innych niż pozbawienie takiej osoby wolności. Mogą mieć też formę środków zapobiegawczych.
Ze statystyk wynika, że w 2020 r. wypłacono ponad milion zł zadośćuczynień za niesłuszne skazanie. Odszkodowań wypłacono ok. 500 tys. zł. W tym samym czasie miliony poszły na zadośćuczynienia dla niesłusznie tymczasowo aresztowanych. Ich łączna kwota w 2020 r. wyniosła 12 mln zł. Na odszkodowania za takie pomyłki przeznaczono kolejne 8 mln zł.
Konkurs dla startupów i innowacyjnych firm
Etap legislacyjny: skierowany do Sejmu
