Rolnik-biznesmen, który chce kontynuować ubezpieczenia w kasie rolniczej, do 31 maja powinien dostarczyć do KRUS swoje oświadczenie lub zaświadczenie z urzędu skarbowego o zeszłorocznym podatku dochodowym od przychodów z prowadzonej działalności. W tym roku ostatni dzień ustawowego terminu przypada we wtorek.
Tańsze ubezpieczenie
Co do zasady osoba, która jednocześnie prowadzi pozarolniczą działalność i jest właścicielem gospodarstwa rolnego, podlega obowiązkowym ubezpieczeniom w ZUS. Powszechne ubezpieczenie ma bowiem pierwszeństwo przed rolniczym.
Jednak ci, którzy najpierw pracowali na roli, a dopiero później zdecydowali się spróbować sił także w biznesie, są w uprzywilejowanej sytuacji. Jeśli podjęli go po co najmniej trzech latach opłacania obowiązkowych składek do KRUS, nie muszą przenosić się z ubezpieczeniami do systemu powszechnego. Dotyczy to jednak wyłącznie osób rozpoczynających pozarolniczą działalność gospodarczą. Z tej możliwości nie skorzystają ani wspólnicy spółek prawa handlowego, ani osoby wykonujące wolny zawód.
Nowy przedsiębiorca, który chce pozostać w KRUS, musi poinformować o tym Kasę. Po dochowaniu pierwszorazowych formalności >patrz ramka ma coroczny obowiązek potwierdzania wysokości należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z prowadzonej pozarolniczej działalności w terminie do końca maja. Nakłada go art. 5a ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 277 ze zm.).
Zmiana statusu
Próg należnego podatku dochodowego od przychodów z prowadzonej działalności pozarolniczej za 2015 r. wynosi 3204 zł (obwieszczenie ministra rolnictwa i rozwoju wsi z 30 kwietnia 2015 r.; MP poz. 412). Aby zachować prawo do pozostania w KRUS-owskich ubezpieczeniach, przedsiębiorca nie może przekroczyć tego limitu. W razie przekroczenia kwoty podatku należnego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za 2015 r. rolnik (domownik) prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą zostaje wyłączony z ubezpieczenia społecznego rolników od 1 czerwca 2016 r. A to oznacza dużo wyższy koszt miesięcznych składek.
Tak samo będzie, gdy rolnik w terminie (do 31 maja) nie przedłoży oświadczenia ani zaświadczenia naczelnika właściwego urzędu skarbowego o wysokości należnego podatku z biznesu. Co prawda przepisy przewidują możliwość ubiegania się o przywrócenie terminu do złożenia takiego zaświadczenia/oświadczenia, jednak zapominalski nie ma co liczyć na przychylność KRUS. Przywrócenie terminu przewidziane jest dla osób, które nie dotrzymały terminu ze względu na różne wypadki losowe, np. pobyt w szpitalu.
Powyższe zasady dotyczą też rolników (domowników) współpracujących przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej.
Trzy dostępy do treści rp.pl w ramach jednej prenumeraty
Ulga w ZUS
Wykluczony z KRUS będzie musiał zgłosić się do ubezpieczenia w ZUS z biznesu. Gdy przedsiębiorcą jest krótko, będzie mógł jednak skorzystać z możliwości opłacania składek społecznych na preferencyjnych zasadach, tj. od 30 proc. minimalnego wynagrodzenia. Ulga składkowa przysługiwać mu przy tym będzie na ogólnych zasadach – czyli nie dłużej niż do upływu pierwszych 24 miesięcy prowadzenia działalności. Do tego ulgowego okresu dolicza się jednak ten, podczas którego przedsiębiorca nie płacił składek na ZUS, bo podlegał ubezpieczeniom rolniczym.
Deklaracja na starcie
Rolnik lub domownik, który rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracę przy jej prowadzeniu, może nadal podlegać ubezpieczeniu społecznemu rolników, jeśli łącznie spełni pięć warunków:
1) podlegał temu ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy nieprzerwanie przez co najmniej trzy lata i nadal prowadzi działalność rolniczą albo stale pracuje w gospodarstwie rolnym obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub w dziale specjalnym w rozumieniu ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników,
2) złoży w KRUS oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub rozpoczęcia współpracy przy jej prowadzeniu. Niezachowanie terminu na złożenie oświadczenia jest równoznaczne z ustaniem ubezpieczenia od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy jej prowadzeniu. Oświadczenie można złożyć na wniosku o wpis do centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej (CEIDG-1). Złożenie wniosku w tej formie do organu ewidencyjnego traktowane jest jak dotrzymanie terminu złożenia oświadczenia w KRUS,
3) nie jest pracownikiem i nie pozostaje w stosunku służbowym,
4) nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych,
5) kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej (jeżeli działalność ta była prowadzona) nie przekracza określonej kwoty granicznej. Roczna kwota graniczna jest corocznie ogłaszana w Monitorze Polskim w drodze obwieszczenia ministra właściwego do spraw rozwoju wsi.
Zaświadczenie naczelnika właściwego urzędu skarbowego lub oświadczenie o kwocie należnego podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za poprzedni rok podatkowy rolnik lub domownik prowadzący w poprzednim roku podatkowym pozarolniczą działalność gospodarczą ma obowiązek złożyć w KRUS wraz z oświadczeniem, o którym jest mowa w pkt 2.
Można dorobić na zlecenie lub w radzie nadzorczej
Od 1 stycznia 2015 r. obowiązują znowelizowane przepisy, które pozwalają rolnikom dorabiać niewielkie kwoty na zlecenie lub w roli członków rad nadzorczych bez ryzyka wyłączenia z KRUS-owskich ubezpieczeń. Jest to możliwe, gdy zarobki z tej pracy nie przekroczą w rozliczeniu miesięcznym połowy minimalnego wynagrodzenia za pracę. Zatem w 2016 r. rolnik może dorobić maksymalnie 925 zł. Decydująca jest przy tym wysokość zarobków z cywilnego kontraktu w przeliczeniu na liczbę miesięcy trwania umowy.
