Praca na etacie nie dla pomocy domowej

– W moim domu sprząta Ukrainka. Nie podpisałem z nią żadnej umowy, bo… Powiedzmy, że nie mam zarejestrowanej firmy. Nawet nie wiem, czy na pracę w Polsce ma pozwolenie – opowiada czytelnik „Rz".

Osób, które angażują Ukrainki do sprzątania, opieki nad dziećmi i osobami starszymi, jest bardzo dużo. Wybierają jednak szarą strefę, bo przerażają ich procedury związane z legalizacją zatrudnienia oraz biurokracja związana z zatrudnieniem.

[srodtytul]Jest pracodawcą[/srodtytul]

Brak działalności gospodarczej nie przeszkadza w zawarciu umowy o pracę, bo osoba fizyczna zatrudniająca pracowników też jest pracodawcą. Chodzi raczej o to, że stosunek pracy rodzi określone obowiązki. Etatową gosposię trzeba zgłosić do ZUS, opłacać składki na Fundusz Pracy i pilnować, by jej wynagrodzenie nie było niższe od minimalnego.

Do tego dochodzą jeszcze obowiązki z kodeksu pracy i właśnie z tego powodu [b]zdecydowanie lepiej zatrudnić gosposię na zlecenie. Ale i ta umowa nie jest idealna[/b], bo może się odbić czkawką w kontaktach z urzędem skarbowym.

[srodtytul] Kłopot z podatkami[/srodtytul]

Nie wiadomo bowiem, czy osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, a zatrudniająca na umowę-zlecenie jest płatnikiem podatku dochodowego i czy z tego tytułu powinna pobierać zaliczki od wynagrodzenia pomocy domowej.

Zdaniem Ministerstwa Finansów nie, bo wynagrodzenie ze zlecenia należy zakwalifikować do tzw. innych źródeł przychodu.

Nie wszyscy eksperci się z tym zgadzają. Mają też wątpliwości, czy ukraińska gosposia powinna rozliczyć się w Polsce, a jeśli tak – to w którym urzędzie.

W wypadku umowy o pracę problemów jest mniej, bo przynajmniej wiadomo, że osoba fizyczna przyjmująca ją na etat jest płatnikiem podatku dochodowego i pobiera od jej wynagrodzenia zaliczki.

Na tle obowiązków zusowskich i podatkowych już nawet procedury legalizacyjne nie są takie straszne.

– Obywateli Ukrainy można zatrudniać na podstawie zezwolenia na pracę, a przez sześć miesięcy w ciągu 12 kolejnych – na podstawie oświadczenia o pracy. To ostatnie rozwiązanie jest szybsze, bo w powiatowym urzędzie pracy wystarczy złożyć pismo o zamiarze zatrudnienia. Jeśli chodzi natomiast o zezwolenie na pracę, to pracodawca składa u wojewody wniosek o jego wydanie. Dopiero gdy zostanie on pozytywnie rozpatrzony, cudzoziemiec legalizuje pobyt Polsce i strony zawierają umowę. Zezwolenie na pracę kosztuje 50 zł albo 100 zł, gdy jest wydawane na dłużej niż trzy miesiące – informuje Agnieszka Łuczyńska, kierownik oddziału zezwoleń na pracę w Mazowieckim Urzędzie Wojewódzkim.

Dodaje, że wojewoda nie sprawdza, czy wśród polskich obywateli są chętni do podjęcia pracy niani lub gosposi.

Inspektorzy pracy kontrolują pracodawców, a w dziedzinie kontroli legalności zatrudnienia także przedsiębiorców niebędących pracodawcami. Tymczasem osoba fizyczna zatrudniająca na czarno gosposię nie jest ani pracodawcą, ani przedsiębiorcą. Dlatego inspektor nie zapuka do jej domu i nie sprawdzi, kto w nim sprząta.

Inaczej, gdy będzie w asyście Służby Celnej bądź Straży Granicznej. Wtedy nałoży grzywnę, wystąpi z wnioskiem o ustalenie istnienia stosunku pracy, a o nieprawidłowościach poinformuje ZUS i urząd skarbowy.

[ramka][b]Zbyt dużo formalności[/b]

Osoba fizyczna niemająca zarejestrowanej działalności gospodarczej, zatrudniająca na etat gosposię z Ukrainy musi:

- złożyć wniosek o zezwolenie na pracę dla niej lub oświadczenie o zamiarze jej zatrudnienia,

- podpisać umowę o pracę i poinformować o warunkach zatrudnienia,

– zgłosić gosposię do ZUS, co miesiąc odprowadzać składki, a do 15 dnia każdego miesiąca składać deklarację rozliczeniową,

– pobierać zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i rozliczać się z nich do 20 dnia każdego miesiąca,

– do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym złożyć do urzędu skarbowego roczną deklarację PIT4R,