Kompleksowość i specjalizacja

Klientom zależy coraz bardziej na doradztwie kompleksowym. Nie chcą zlecać obsługi prawej jednej transakcji kilku podmiotom. Wolą poszukać firmy, która udzieli im wsparcia zarówno w kwestiach podatkowych, jak i prawnych, a jednocześnie zaoferuje doradztwo biznesowe, pomoc w zarządzaniu ryzykiem, kwestiach związanych z wyceną czy też księgowością.

W odpowiedzi na takie zapotrzebowanie już od wielu miesięcy widocznym trendem jest tworzenie przez kancelarie prawne działów podatkowych. Przykładem jest kancelaria Domański, Zakrzewski, Palinka, która w maju 2010 roku rozszerzyła swoją praktykę o dział podatkowy.

Do zespołu kancelarii dołączyło dwóch nowych partnerów: Joanna Wierzejska z PricewaterhouseCoopers oraz Artur Nowak, który prowadził dotychczas własną kancelarię, a do DZP przeszedł z całym swoim zespołem.

Poszerzanie spektrum usług

– Z punktu widzenia kancelarii takiej jak DZP najistotniejsza jest możliwość zapewnienia klientowi kompleksowej usługi obejmującej zarówno obsługę prawną, jak i doradztwo podatkowe. W takim przypadku to rozwiązania podatkowe determinują z reguły kształt rozwiązań prawnych. Obserwujemy, że coraz więcej podmiotów jest zainteresowanych doradztwem prawnym i podatkowym uzyskiwanym w jednym miejscu.

W szczególności ma to znaczenie w sprawach z zakresu doradztwa transakcyjnego czy też restrukturyzacyjnego oraz optymalizacji podatkowych, gdzie współpraca prawnika z doradcą podatkowym jest bardzo ścisła – mówi Artur Nowak. – Mamy ambicję bycia liderem w segmencie działów doradztwa podatkowego dużych kancelarii prawniczych dzięki strategii, którą przyjęliśmy na samym początku funkcjonowania naszego działu – dodaje.

Z kolei do grona partnerów kancelarii Wierzbowski Eversheds dołączyła 1 czerwca 2010 r. Karolina Stawowska, doradca podatkowy, także pracująca wcześniej w PwC. Kieruje nowo powstałą w kancelarii praktyką prawa podatkowego.

Podobne rozszerzanie spektrum usług widoczne jest po stronie firm świadczących usługi doradztwa podatkowego. Najnowszym przykładem jest otworzenie przez firmę MDDP kancelarii prawnej. Założycielami są partnerzy MDDP – Małgorzata Sobońska i Tomasz Olkiewicz.

– Otwarcie MDDP Sobońska Olkiewicz i Wspólnicy to kolejny cel na drodze rozwoju spółki. Wracamy do idei towarzyszącej powstaniu MDDP. Od początku wiedzieliśmy, że doradztwo w  zakresie prawa to kwestia czasu. Czuliśmy także rosnące zapotrzebowanie naszych klientów na porady prawne. Dzięki korzeniom w MDDP, marce docenionej przez branżę i ekspertów, możemy zaoferować szerszy merytorycznie i metodologicznie serwis – mówi Małgorzata Sobońska.

Kariera butików

Z innej strony bardzo dobrze radzą sobie butiki podatkowe, czyli małe firmy doradcze tworzone zwykle przez specjalistów odchodzących z dużych kancelarii. Doświadczenie wyniesione z pracy w międzynarodowych firmach pozwala im oferować usługi na najwyższym poziomie. Przykładem może być firma Parulski i Wspólnicy utworzona w ubiegłym roku przez Szymona Parulskiego oraz Wojciecha Kroka, którzy odeszli z Ernst & Young.

Ich kancelaria obecnie pozyskała kolejnych doradców podatkowych (Paweł Satkiewicz z Baker & McKenzie oraz Marcin Brzezin z MDDP). Z powodzeniem konkuruje z największymi graczami na rynku, specjalizując się przy tym w akcyzie i obsłudze firm z sektora petrochemicznego.

– Zachowujemy te same standardy, co duże firmy konsultingowe, jednak niezależność pozwala nam na szybką reakcję i stały kontakt z klientem. Nie konkurujemy wynagrodzeniem, ale sposobem współpracy. Nasi klienci wiedzą, że mogą liczyć na naszą szybką pomoc – mówi współzałożyciel kancelarii Szymon Parulski.

Kolejny przykład to kancelaria KNDP Kolibski Nikończyk Dec i Partnerzy, której partnerzy pracowali wcześniej w kancelarii Ożóg i Wspólnicy. Marek Kolibski podkreśla, że po  dwóch latach działalności nie żałuje decyzji o założeniu własnej firmy.

– Jak się okazało, rozpoczynanie działalności w samym środku kryzysu daje dużą przewagę konkurencyjną nad innymi firmami z branży. Duże firmy z dużym stażem na rynku mają pewną pulę stałych kosztów, które muszą ponieść, co w czasie kryzysu niełatwo przerzucić na klienta, który też ma duże koszty i próbuje je zmniejszyć.

Nowa kancelaria założona przez wspólników mających średnio dziesięcioletnie doświadczenie daje po prostu możliwość świadczenia usług na co najmniej tym samym poziomie, lecz za niższą cenę. Na przykładzie kancelarii KNDP widać, że taka strategia pozwoliła zwiększyć przychody kancelarii w drugim roku o 400 proc. – mówi Marek Kolibski.

Przekonać klientów

Potwierdza to, że przewagą butików jest z jednej strony zwykle wąska specjalizacja, z drugiej zaś brak struktur korporacyjnych, elastyczność i  szybkość reakcji, przez co są bliżej klientów. Mogą też zaoferować niższe ceny, ponieważ nie mają dużych kosztów stałych, jak np. rozbudowane funkcje administracyjne, konieczność utrzymywania w gotowości dużej liczby pracowników czy ponoszenie dużych wydatków na biuro.

Marek Kolibski podkreśla, że ważnym czynnikiem rozwoju kancelarii jest całkowicie zindywidualizowane podejście do  klienta: – Źródłem sukcesu jest zatem doradztwo właścicielskie, które jest możliwe, gdy między mną a klientem nie ma zbyt wielu pośredników w postaci pracowników kancelarii.

Komentuje Aneta Majchrowicz-Bączyk, radca prawny, partner w Rödl & Partner

Doradztwo podatkowe w Polsce jest branżą, która prężnie się rozwija. Firm, które świadczą usługi w zakresie doradztwa podatkowego i księgowości, jest na terenie naszego kraju coraz więcej. Zapotrzebowanie na usługi doradztwa podatkowego wynika z tego, że prawo podatkowe jest różnie interpretowane przez organy skarbowe. Interpretacje w podobnych sprawach mogą być zupełnie odmienne.

Nie dziwi zatem, że Polska zajmuje dopiero 121. miejsce na świecie pod względem łatwości płacenia podatków (raport „Paying Taxes 2011"). Polskę wyprzedza wiele krajów ze słabo rozwiniętą gospodarką, w tym Iran (115. miejsce), Laos (116.), Kolumbia (118.), Gujana (119.) i Tanzania (120.).

Co więcej, koniec 2010 roku i początek 2011 okazały się czasem wymagającym zarówno dla podatników, jak i dla doradców podatkowych czy księgowych. Zmiany w przepisach, a w szczególności nowelizacje ustawy o VAT wymuszają nieustanne kształcenie się i studiowanie przepisów.

Do tego dochodzi uchwała Krajowej Izby Doradców Podatkowych z 8 grudnia 2010 r. wprowadzająca zasady stałego podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez doradców podatkowych.

Wszystkie te zdarzenia powodują, że rynek doradztwa podatkowego jest dynamiczny. Ale czy jest to właściwa dynamika? Benjamin Franklin powiedział kiedyś, że „w życiu są tylko dwie pewne rzeczy: śmierć i podatki".

Podatki są częścią naszego życia niezależnie od tego, czy jesteśmy doradcami, przedsiębiorcami czy przeciętnymi obywatelami. To się nie zmieni. Dlatego istotne jest, aby rynek doradztwa podatkowego i sami doradcy mogli koncentrować się na swojej pracy, a przedsiębiorcy mogli skupiać się wyłącznie na rozwijaniu biznesu. Obecnie jest to możliwe w niewielkim zakresie.

Komentuje dr Janusz Fiszer, radca prawny i doradca podatkowy, Kancelaria Prawna White & Case, docent na Uniwersytecie Warszawskim

Spowolnienie gospodarcze, widoczne w latach 2008 – 2009, spowodowało znaczące zmiany w funkcjonowaniu firm zajmujących się doradztwem podatkowym. Na rynku doradztwa podatkowego silnie wzrosła konkurencja – pojawiło się wiele nowych firm, zarówno małych, jak i średnich oraz dużych, w części wywodzących się z kadr tzw. Wielkiej Czwórki lub większych kancelarii prawniczych. Interesującym zjawiskiem jest szczególnie intensywny rozwój firm działających poza Warszawą, np. w Poznaniu, Wrocławiu i Krakowie.

Ponadto, co jest częściowo wynikiem wspomnianej rosnącej konkurencji, uwidoczniła się ostra walka cenowa wyrażająca się w stosowaniu zaniżonych stawek za usługi.

Po stronie klientów firm doradczych nastąpiło wyraźne podniesienie poziomu oczekiwań stawianych doradcom, zmniejszenie zapotrzebowania na tradycyjne, pasywne doradztwo podatkowe – z jednoczesnym oczekiwaniem bardzo aktywnej roli doradcy podatkowego. Ujawniła się też ostatnio pewna sektorowa specjalizacja doradców podatkowych koncentrujących się na pewnych branżach (przemysł farmaceutyczny, budownictwo, usługi finansowo- -bankowe).

Pojawiło się też zapotrzebowanie na swego rodzaju „produkty podatkowe" – tj. struktury pozwalające dokonać optymalizacji zobowiązań podatkowych.

W obszarze międzynarodowego prawa podatkowego wyraźnie wzrosło zainteresowanie zagranicznymi strukturami wykorzystującymi kombinację prawa europejskiego, zwolnień podatkowych dla krajowych i „europejskich" funduszy inwestycyjnych, międzynarodowych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania i swoistych zabezpieczeń w postaci oficjalnych interpretacji prawa podatkowego.

Kolejnym nowym zjawiskiem jest bardzo intensywna aktywizacja na polskim rynku zagranicznych firm bezpośrednio oferujących struktury optymalizacyjne i towarzyszące im usługi korporacyjne – m.in. z Cypru, Luksemburga, Holandii, Malty, a także ze Szwajcarii i Liechtensteinu.

Wyraźnie podniósł się merytoryczny poziom kompetencji organów skarbowych i sądów administracyjnych, co z kolei wymusza stałe podnoszenie poziomu kompetencji doradców.

Ostatnio wiele firm zdecydowało się także rozbudować własne wewnętrzne działy doradztwa podatkowego. Tym samym zredukowały dotychczasowe zapotrzebowanie na zewnętrzne usługi doradcze i korzystają z nich sporadycznie, tylko w przypadku bardzo skomplikowanych kwestii prawnych.