Uchodźcy nie uratują naszego rynku pracy. Konkurencja na Zachodzie

Duża część wojennych uciekinierów z Ukrainy to specjaliści i przedsiębiorcy, którzy raczej nie podejmą się prostych prac fizycznych, a jeśli już, to wybiorą wyższe płace na Zachodzie.

Publikacja: 11.04.2022 20:47

Uchodźcy z Ukrainy po przyjeździe do Centrum Pomocy Humanitarnej w Przemyślu

Uchodźcy z Ukrainy po przyjeździe do Centrum Pomocy Humanitarnej w Przemyślu

Foto: PAP/Darek Delmanowicz

– Naszą szansą na zatrzymanie w Polsce uciekających przed wojną specjalistów i fachowców z Ukrainy jest przede wszystkim bliskość kulturowa i geograficzna – ocenia Krzysztof Inglot, założyciel i ekspert agencji zatrudnienia Personnel Service, komentując wyniki jej analizy, które „Rzeczpospolita” publikuje jako pierwsza. Jak dodaje, polski rynek pracy mogłoby zasilić około 600 tys. uchodźców – o ile uda się w miarę pokonać bariery utrudniające ich zatrudnienie.

Według analizy przygotowanej przez ukraińskiego wydawcę i dziennikarza Wiaczesława Butkaliuka niełatwo będzie przezwyciężyć strukturalne niedopasowanie fali ukraińskich uchodźców (głównie kobiet z dziećmi) do potrzeb polskiego rynku pracy, na którym najwięcej wakatów jest w branżach i na stanowiskach przeznaczonych dotychczas dla mężczyzn. Dostosowanie tych stanowisk do możliwości kobiet wymaga czasu, a często też inwestycji po stronie firm.

Konkurencja Niemiec

Butkaliuk przypomina ogłoszone w ubiegłym tygodniu wyniki raportu ukraińskiego think tanku Centrum Razumkowa, które przebadało 101 uchodźców przekraczających granicę ze Słowacją. Ponad trzy czwarte z nich miało wyższe wykształcenie, a największą grupę stanowili wysoko wykwalifikowani specjaliści (26 proc.), przedsiębiorcy (20 proc.) i robotnicy wykwalifikowani fachowcy (17 proc.). Również w Polsce, wśród prawie 2,7 mln uchodźców, którzy wjechali do naszego kraju, sporą grupę stanowią specjaliści i przedsiębiorcy.

– Dla części z nich, w tym na przykład dla lekarzy, barierą ograniczającą możliwości zatrudnienia w zawodzie będzie brak znajomości języka polskiego – ocenia Julia Weselowska, ukraińska ekspertka ds. zagranicznego rynku pracy. Na ten problem zwracały też uwagę polskie firmy w niedawnym sondażu Antal; wprawdzie 77 proc. z nich deklarowało, że ich wakaty są otwarte również na specjalistów i menedżerów z Ukrainy, ale ponad połowa dostrzegała problem bariery językowej.

– Ukraińscy eksperci wskazują, że opcją dla uchodźców jest znalezienie ukraińskiego biznesu, który przeniósł się do Polski. Innym rozwiązaniem jest poszukiwanie przedsiębiorców, którzy wyjechali z Ukrainy na długo przed wojną – twierdzi Butkaliuk.

Czytaj więcej

Uchodźcy z Ukrainy nie odbierają Polakom pracy. Wciąż dużo wakatów

Nie mogąc znaleźć pracy w zawodzie, uchodźcy będą musieli żyć ze świadczeń socjalnych, podejmować prace fizyczne. – Ukraińcy są ambitni, więc większość z nich poszuka sobie pracy – twierdzi Inglot, dodając, że wiele uchodźczyń stara się o pracę już od pierwszych dni pobytu w Polsce.

Zdaniem Julii Wesolowskiej część Ukraińców zmuszonych do podjęcia pracy fizycznej poszuka jej w innych krajach, w tym zwłaszcza w Niemczech, gdzie stawki pracowników fizycznych są trzy- czterokrotnie wyższe niż w Polsce. Według badań Personnel Service jeszcze przed wybuchem wojny połowa Ukraińców pracujących w Polsce planowała wyjazd do innego kraju, głównie do Niemiec, a teraz unijna dyrektywa daje ukraińskim uchodźcom prawo do pracy i świadczeń socjalnych w całej Unii. Szansą na zatrzymanie uchodźców są m.in. szkolenia, które organizuje coraz więcej firm. Personnel Service organizuje teraz dla kobiet kurs operatorów wózków widłowych (zarabiają o ok. 40 proc. więcej od zwykłych pracowników fizycznych.)

Trudne powroty

Eksperci szacują, że 20–30 proc. Ukraińców, którzy przekroczyli polską granicę, pojechało już do innych krajów. Większość jednak została. Krzysztof Inglot zwraca uwagę, że atut bliskości kulturowej i geograficznej, który już wcześniej był dla Ukraińców głównym powodem wyboru Polski jako miejsca emigracji zarobkowej, teraz jeszcze bardziej zyskał na znaczeniu dla uchodźców. Wyrwani nagle ze swego środowiska łatwiej adaptują się w kraju, gdzie bez większych problemów mogą się porozumieć, szybko nauczyć języka i szybko wrócić do ojczyzny.

Według Straży Granicznej do Ukrainy wyjechało po wybuchu wojny ponad 575 tys. osób, w tym 175 tys. w kwietniu. Część z nich to uchodźcy, którzy teraz, gdy Rosja ograniczyła teren działań, wracają do domu, tym bardziej, że ukraińskie władze mocno wspierają relokację biznesu z zagrożonych terenów do bardziej bezpiecznych regionów. Jednak według Narodowego Banku Ukrainy obecnie działa tam tylko ok. 20 proc. firm. Ukraińscy eksperci oceniają, że nawet połowa uchodźców nie będzie miała do czego wrócić, więc duża część z nich zostanie na dłużej za granicą.

– Naszą szansą na zatrzymanie w Polsce uciekających przed wojną specjalistów i fachowców z Ukrainy jest przede wszystkim bliskość kulturowa i geograficzna – ocenia Krzysztof Inglot, założyciel i ekspert agencji zatrudnienia Personnel Service, komentując wyniki jej analizy, które „Rzeczpospolita” publikuje jako pierwsza. Jak dodaje, polski rynek pracy mogłoby zasilić około 600 tys. uchodźców – o ile uda się w miarę pokonać bariery utrudniające ich zatrudnienie.

Według analizy przygotowanej przez ukraińskiego wydawcę i dziennikarza Wiaczesława Butkaliuka niełatwo będzie przezwyciężyć strukturalne niedopasowanie fali ukraińskich uchodźców (głównie kobiet z dziećmi) do potrzeb polskiego rynku pracy, na którym najwięcej wakatów jest w branżach i na stanowiskach przeznaczonych dotychczas dla mężczyzn. Dostosowanie tych stanowisk do możliwości kobiet wymaga czasu, a często też inwestycji po stronie firm.

Pozostało 81% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Praca
Rząd odpowiada na plany masowych zwolnień w firmach. 50 mln zł wsparcia
Praca
Trudno dzisiaj zagonić pracownika do biura. Szczególnie w piątek
Praca
Tego powinni się uczyć przyszli menedżerowie AI
Praca
Depresja pracowników kosztuje firmy miliardy złotych. Straty są coraz większe
Praca
Rekordowa liczba studenckich staży w Programie Kariera