Taką rekompensatę dostanie informatyczka, która wygrała właśnie przed Sądem Najwyższym z ZUS. O przyznanie tego świadczenia mogą się starać osoby urodzone po 1948 r., które przed 2009 r. wypracowały co najmniej 15 lat stażu w szczególnych warunkach. Na podstawie ustawy o emeryturach pomostowych ZUS dolicza im dodatkową kwotę do kapitału początkowego, co przekłada się na podwyżkę otrzymywanej przez nich emerytury.

Czytaj też:

Jak udowodnić staż pracy w szczególnych warunkach

ZUS rozstrzygnie o charakterze pracy

W tym przypadku ZUS odmówił przyznania rekompensaty informatyczce, która przez 20 lat (od 1988 do 2008 r.) pracowała przy monitorze z ekranem kineskopowym, a właściwie przy dwóch monitorach, na których porównywała wprowadzane dane, wychwytywała błędy w oprogramowaniu i przenosiła dane ponad 11 tys. pracowników. W czasie użytkowania tych monitorów występował w nich efekt migotania oraz zjawisko odbić i olśnień, co miało wpływ na zmęczenie wzroku.

Gdy odwołała się do sądu, w obu instancjach przyznały one emerytce sporne świadczenie. Gdy ZUS skierował skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego, zarzucił w niej, że w pracy informatyka narzędziem ułatwiającym wykonywanie obowiązków jest komputer jako urządzenie w całości, a nie jedynie monitor ekranowy, nie można więc tej pracy uznać za szczególnie obciążającą narząd wzroku i wymagającą precyzyjnego widzenia (w myśl załącznika A działu XIV, poz. 5 rozporządzenia z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze).

SN uznał jednak, że to nie była zwykła praca przy komputerze, która np. łączy się z pracą na papierowych dokumentach. W tym przypadku wszystkie dane przetwarzane przez ubezpieczoną miały formę elektroniczną, więc ta praca faktycznie szczególnie obciążała narząd wzroku i wymagała precyzyjnego widzenia przy obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych. Czyli kobieta spełniła warunki uznania tego stażu za pracę w szczególnych warunkach.

Wyrok SN jest bardzo korzystny dla wielu osób które przed 2009 r. pracowały, patrząc na monitory kineskopowe, powszechnie stosowane przed erą ekranów LCD.

– Ten wyrok zawiera ważną definicję pracy przed monitorem kineskopowym jako pracy w szczególnych warunkach – zauważa dr Tomasz Lasocki z Katedry Ubezpieczeń na Uniwersytecie Warszawskim. – Pierwotnie uważano bowiem, że praca w szczególnych warunkach to ta przed najstarszymi monitorami z lat 80. poprzedniego wieku, które były nie najlepszej jakości. Teraz SN stwierdził, że za pracę w szczególnych warunkach może być uznana także praca przed monitorem kineskopowym w latach 90., a nawet dwutysięcznych.

Co ważne, to orzeczenie Sądu Najwyższego będzie miało zastosowanie nie tylko przy ustalaniu stażu do rekompensaty, ale także wcześniejszych emerytur czy emerytur pomostowych.

Sygnatura akt: III UK 150/18