Upadek Marine Le Pen: Nawet premier ma wątpliwości

Francja się gotuje. Sędzia, która wydała w poniedziałek wyrok skazujący za defraudację środków europejskich przeciw Marine Le Pen, otrzymała groźby śmierci. Lider socjalistów w parlamencie wystąpił więc we wtorek do premiera, aby jednoznacznie wsparł wymiar sprawiedliwości. Ale tak się nie stało. Sam Bayrou i jego liberalne ugrupowanie Modem w podobny sposób defraudowało środki europejskie (został w ubiegłym roku uniewinniony, ale prokuratura się od tego odwołała). Podobnie zrobił i Jean-Luc Mélenchon. 

– Mamy większościową ordynację wyborczą, która przez lata nie dopuszczała do subwencji mniejszych ugrupowań. Te robiły karierę w eurowyborach, gdzie ordynacja musi być proporcjonalna. I stąd czerpały dochody na swoją bieżącą działalność – mówi „Rz” Yves Bertoncini, dyrektor paryskiego Instytutu Jacquesa Delorsa w latach 2011–2017.

Sami Francuzi są podzieleni co do zasadności wyroku.  57 proc. z nich uznało go za uzasadniony, a 41 proc. – nie. 

Zjednoczenie Narodowe nie zamierza w takim układzie się poddawać. Na weekend zwołało manifestacje w całym kraju.

Pierwszy sondaż po wykluczeniu liderki skrajnej prawicy z walki o Pałac Elizejski przeprowadzony przez instytut Harris dla RTL daje niezmieniony obraz pejzażu politycznego kraju. Jordan Bardella, 29-letni formalny przywódca ugrupowania, zbiera w nim od 35 do 36 proc. poparcia (zależnie od tego, kto byłby jego kontrkandydatem), czyli właściwie tyle, ile w ostatnim przed decyzją sądu sondażu dostała Le Pen (od 34 do 37 proc.). Daleko za nim (23–25 proc.) plasuje się były konserwatywny premier Edouard Philippe.

– Podział Francji na dwa obozy: establishmentu i anty-establishmentu jeszcze bardziej się umocnił – mówi Bertoncini.

Le Pen nie zamierza ustąpić Bardelli. Przynajmniej na razie

Który z nich weźmie górę? Kara, jaka spotkała Le Pen, była szokiem tak dla Le Pen, jak i kraju. Niewielu się jej spodziewało. Co prawda u progu kampanii w wyborach prezydenckich w 2017 roku ówczesny kandydat umiarkowanej prawicy (Republikanie) i były premier François Fillon padł ofiarą podobnego skandalu. Okazało się, że jego żona Penelope przez lata otrzymywała za fikcyjne zajęcie pieniądze z francuskiego Zgromadzenia Narodowego. Jednak Fillon mógł wziąć udział w wyborach (wyrok zapadł później). Osiągnął w nich o wiele słabszy od spodziewanego wynik, co otworzyło drogę do wielkiej kariery dla Emmanuela Macrona. Tym razem Le Pen ma zaś już tylko bardzo niewielkie szanse na udział w walce o Pałac Elizejski w 2027 roku.

Czytaj więcej

Komentarze

Sąd uśmierca politycznie Le Pen. I otwiera skrajnej prawicy drogę do władzy

Liderka Zjednoczenia Narodowego Marine Le Pen pozbawiona biernego prawa wyborczego na pięć lat. N...

Zaskoczenie jest tak wielkie, że w jej ugrupowaniu dopiero rodzi się strategia, co dalej. Sama Le Pen nie chce tak łatwo ustąpić na rzecz Bardelli.

– Zrzucono na nas bombę atomową. Ale się nie poddam – zapowiedziała w poniedziałek wieczorem w telewizji TF1. I wykluczyła porzucenie już na tym etapie starań o najwyższy urząd w państwie. Strategia jest jednak bardzo ryzykowna. Nawet jeśli sąd wyższej instancji się pospieszy i rozpatrzy odwołanie od wyroku wykluczającego na pięć lat z udziału w nowych wyborach, nie nastąpi to przed jesienią przyszłego roku, w chwili gdy kandydaci będą zbierali podpisy merów i innych wysokich przedstawicieli administracji (trzeba ich mieć 500). Ilu z nich zdecyduje się poprzeć kandydatkę, którą (co bardzo prawdopodobne) sędziowie znów wykluczą z udziału w wyborach? 

Jednak Le Pen, która uczestniczyła już w trzech kampaniach prezydenckich i szykowała się do przejęcia Pałacu Elizejskiego od lat, trudno jest dać za wygraną.

– Nasz ruch ma wspaniały atut, jakim jest Jordan Bardella. Nie powinniśmy go zbyt wcześnie wykorzystywać – powiedziała. Za niemożliwy uznała także układ, w którym jej podopieczny zostaje prezydentem kraju, a ona sama – jego premierem. 

Ale nawet gdyby już teraz postawiła na Bardellę, jego zwycięstwo wcale nie byłoby przesądzone. Na jego korzyść z pewnością gra ogromna frustracja w kraju z powodu pozbawienia 13 milionów dotychczasowych zwolenników Le Pen głosowania na swoją kandydatkę. Ale problemem jest jego niezwykle młody wiek i związane z tym słabe doświadczenie. – Prowadziłem niedawno spotkanie z nim dla przedsiębiorców. Jest naprawdę bardzo słaby – mówi Bertoncini. 

Walka o schedę po Le Pen już się zaczęła

– W tej sytuacji zaczyna się walka o schedę po Le Pen. Jedną z jej beneficjentek mogłaby okazać się Marion Maréchal, siostrzenica Marine Le Pen. 35-letnia eurodeputowana zdobyła co prawda swój mandat z listy konkurencyjnego na skrajnej prawicy ugrupowania Reconquête Érica Zemmoura, ale zaraz potem z nim zerwała, zakładając własne ugrupowanie. 

– Inaczej niż Zjednoczenie Narodowe, które wchodzi m.in. razem z Fideszem Orbána w skład klubu Patrioci dla Europy w europarlamencie, partia Maréchal wchodzi w skład Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (ECR) razem m.in. z PiS-em. Jest to więc nacjonalistyczny populizm w wersji nieco bardziej light – mówi Bertoncini. 

Czytaj więcej

Polityka

Le Pen traci Pałac Elizejski

Z faworytki w wyścigu o prezydenturę liderka skrajnej prawicy staje się w oczach bardzo wielu wyb...

Sam Zemmour też chętnie rozwinął swoją karierę kosztem Le Pen, jednak sondaże pokazują dramatycznie niski poziom poparcia dla niego.