Szwedzki minister obrony Pal Jonson: Szwecja obroni Bałtyk

Czytaj więcej

Dyplomacja

Skandynawia zamiast Wyszehradu. Rewolucja w dyplomacji polskiego rządu

Donald Tusk leci w środę na szczyt przywódców państw skandynawskich i bałtyckich w Szwecji. Inaczej niż Węgry i Słowacja, to pewni sojusznicy, gdy zagrożenie ze strony Rosji narasta.

W związku z udziałem Donalda Tuska w szczycie przywódców państw skandynawskich i bałtyckich przypominamy wywiad, jaki ukazał się na naszych łamach ze szwedzkim ministrem obrony Palem Jonsonem, w lutym tego roku

7 marca Szwecja przystąpiła do NATO. Wcześniej przez dwa wieki, od wojen napoleońskich, pozostawała krajem neutralnym. Nawet w czasie drugiej wojny światowej. Putin okazał się dla Szwedów większym zagrożeniem niż Hitler?

Mogę mówić za siebie. Od 20 lat starałem się przekonać moich rodaków do przystąpienia do NATO. Dobrze, że tak się w końcu stało, bo nie tylko Szwecja jest bezpieczniejsza w sojuszu atlantyckim, ale i sojusz ma większą siłę odstraszania. Wielu było zaskoczonych rosyjską inwazją na Ukrainę w lutym 2022 roku. Uważam to za brak wyobraźni, skoro wcześniej Moskwa zgromadziła 200 tys. żołnierzy wzdłuż ukraińskich granic. Polska od dziesięcioleci ostrzegała przed agresywnym działaniem Moskwy. Miała rację, ale na Zachodzie, łącznie ze Szwecją, nie chciano jej słuchać. Brałem udział w konferencji monachijskiej w 2007 roku, na której Putin ostrzegł przed zwrotem w rosyjskiej polityce zagranicznej. Potem była Gruzja, a mimo to Barack Obama w 2009 roku zdecydował się na fatalny reset z Rosją. Dalej mieliśmy nielegalną aneksję Krymu, ale konieczne było strąceniu samolotu Malaysian Airlines z blisko 300 osobami na pokładzie w lipcu 2014 roku, abyśmy zaczęli mówić o nałożeniu sankcji na Rosję. Dziś mamy w Szwecji identyczną ocenę zagrożenia ze strony Rosji co Polska i przywiązujemy takie samo znaczenie do relacji ze Stanami Zjednoczonymi. Polsce trudno byłoby znaleźć sojusznika, który w tak wielu obszarach ma takie same zapatrywania. Ale wciąż na Zachodzie nie brakuje takich, którzy nie widzą, że Rosja stanowi największe zagrożenie dla Europy.

Reset podjęty przez Baracka Obamę nie mógł się powieść?

Czytaj więcej

Dyplomacja

Epokowa przemiana Szwecji. "Czasem musi to zrobić kobieta"

- Nigdy przenigdy nie możemy być już naiwni. Nie tylko wobec Rosji - mówi Magdalena Andersson, przewodnicząca szwedzkich socjaldemokratów i była premier Szwecji.

Założenie, że ułożenie relacji z Rosją będzie możliwe bez wcześniejszego rozwiązania kwestii Abchazji i Osetii Południowej, było naiwne. Putin rozumie tylko siłę, ugodowość uważa za sygnał słabości. Dla niego ustępstwo Zachodu w sprawie Gruzji oznaczało, że ma zielone światło dla dalszych podbojów.

Jaką odpowiedzialność za rosyjską inwazję na Ukrainę ponosi Angel Merkel?

Była kanclerz wychowała się w NRD i przez to dobrze rozumiała charakter reżimu Putina. Ale rzecz jasna byłoby dobrze, gdyby uzależnienie Niemiec od taniego gazu i ropy rosyjskiej ukrócono na długo przed wybuchem wojny.

We wrześniu 2022 roku został wysadzony Nord Stream 2. Ucieszył się pan z tego?

Nie można pochwalać aktów sabotażu. Ale niezależnie od tego byliśmy przeciwni temu projektowi.

Rosja będzie próbowała przejąć kontrolę nad Bałtykiem?

Rosyjskie siły zbrojne są związane w Ukrainie. Postęp ich ofensywy jest mierny, ale to, co nas niepokoi, to to, że Kreml jest skłonny do podejmowania poważnego ryzyka wojskowego i politycznego. Część wojsk desantowych Moskwa przesunęła z Bałtyku ku Morzu Czarnemu, jednak zasadniczo jej flota w Petersburgu i Królewcu pozostała nienaruszona. Rosja stanowi zagrożenie dla Szwecji, podobnie jak dla reszty NATO. Nie możemy wykluczyć rosyjskiego ataku na nasz kraj. Idąc w ślady Polski, zasadniczo zwiększamy więc inwestycje w obronę. W ciągu minionych czterech lat podwoiły się. To jest coś absolutnie niezbędnego, biorąc pod uwagę dekady niedoinwestowania sił zbrojnych. Chcę jednak podkreślić, że nie ma na świecie drugiego 10-milionowego kraju, który jak Szwecja jest w stanie samodzielnie budować myśliwce i okręty podwodne. To jest po części wynik naszej polityki zachowania neutralności, co nie mogłoby być wiarygodne bez utrzymania silnego przemysłu zbrojeniowego. Jednak nasi producenci, którzy w czasach zimnej wojny 80 proc. broni sprzedawali w kraju, a 20 proc. za granicą, zdołali w okresie cięć budżetowych odwrócić te proporcje i utrzymać się na rynku.

Także Polska bardzo długo zaniedbywała inwestycje w marynarkę wojenną, obronę wybrzeża. Rosja ma dziś przewagę nad siłami NATO na Morzu Bałtyckim?

Czytaj więcej

Świat

Szwecja w NATO. Dlaczego prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan nagle zmienił zdanie?

Prezydent postanowił poddać pod obrady parlamentu decyzję o poszerzeniu sojuszu o 32. kraj członkowski. Liczy, że w zamian Ameryka daruje mu poparcie dla Hamasu i zapobiegnie katastrofie gospodarczej kraju.