Argentynie znów grozi bankructwo. „Optymizm po mundialu jest już tylko odległym wspomnieniem”

Argentyna od blisko siedmiu dekad zmaga się z przekleństwem, które dziś dotyka tak wiele krajów: nacjonalistycznym populizmem. W 1944 roku, dzięki wsparciu związków zawodowych, do władzy doszedł na 11 lat pułkownik Juan Peron. Razem ze swoją żoną, charyzmatyczną Evitą, zbudował obraz przyjaciela ludu. Służyły temu szerokie programy socjalne, ale także interwencjonizm państwa i coraz większe bariery protekcjonistyczne, które miały uchronić kraj przed zagraniczną konkurencją i zbudować narodowy przemysł. A w Stanach Zjednoczonych kraj znalazł ulubionego wroga.

Mleko się rozlało

Stopniowo jednak Argentyna, która w szczególności dzięki eksportowi zbóż i mięsa na cały świata mieściła się jeszcze w latach 30. ubiegłego wieku wśród kilku najbogatszych krajów świata, zaczęła się staczać ku przepaści. Dziś na jej czele stoi dziewiąty prezydent peronistyczny, Alberto Fernandez.

– Peronizm nie jest łatwy do zrozumienia. Możesz być peronistą liberalnym jak Carlos Menem albo peronistą protekcjonistycznym jak Nestor Kirchner. To, co ich łączy, to jest pominięcie reguł gospodarczych, byle utrzymać poparcie ludu – tłumaczy „Rzeczpospolitej” Daniel Zovatto, dyrektor chilijskiego instytutu Idea.

Czytaj więcej

Społeczeństwo

Ameryka Łacińska rusza na północ. Wygasł paragraf 42

Niewidziana od pokolenia bieda i przestępczość pchają miliony Latynosów ku Stanom. To kryzys, któ...

W 2015 r. Argentyńczycy spróbowali wyrwać się z tego fatalnego cyklu. Prezydentem został liberał Mauricio Macri. Obiecywał przywrócić siłę peso, wyrównać rachunki publiczne i otworzyć kraj na zagraniczną konkurencję. Jednak jego metoda polegała na stopniowaniu reform. Nie mogąc się doczekać zmian, rynki finansowe straciły w końcu cierpliwość. Tym bardziej gdy z powodu pandemii kraj został odcięty od zewnętrznych rynków zbytu.

Gdy inflacja zaczęła przyspieszać, peso znów pikowało, a bezrobocie poszybowało w górę, Argentyńczycy znów postawili na peronistów. Alberto Fernandez, kandydat przynajmniej do pewnego stopnia umiarkowany, został jednak w 2019 r. wybrany na głowę państwa z radykalną wiceprezydent Cristiną Fernandez de Kirchner. Żona nieżyjącego już prezydenta Nestora Kirchnera, sama pełniła w latach 2007–2015 najwyższy urząd w państwa. Ścigana za afery korupcyjne z tamtego okresu, potrzebowała immunitetu przysługującego osobom piastującym najwyższe urzędy w państwie. Próbowała też wcielić się w nową Evitę Peron, występując jak ona z balkonu Casa Rosada (siedziby głowy państwa) z coraz bardziej ekstremalnymi hasłami opieki socjalnej.

Czytaj więcej

Polityka

Ignacio Lula da Silva zapomniał o demokracji

Niespełna pół roku temu lider Partii Pracujących (PT) pokonał lidera skrajnej prawicy Jaira Bolso...

Dziś między Alberto Fernandezem a Cristiną Fernandez de Kirchner konflikt jest tak duży, że ze sobą nie rozmawiają. Ale mleko się rozlało. Na pół roku przed końcem kadencji stan gospodarki kraju jest fatalny. Inflacja, 109 proc. w skali roku, należy do najwyższych w Ameryce Łacińskiej. Od 2020 r. Argentyna jest odcięta od rynków finansowych: na własną rękę żadnych pieniędzy już nie pożyczy. Inwestorzy obawiają się, że kraj, który ma za sobą osiem bankructw, znów nie zwróci pożyczonych pieniędzy. To dziś tym bardziej prawdopodobne, że gospodarka weszła w recesję. A to już 15. recesja od 1950 r. – tylko Kongo w tym czasie ma więcej takich prób.

– Optymizm, który przez chwilę zapanował dzięki mistrzostwom świata w piłce nożnej, Lionelowi Messiemu, jest już tylko odległym wspomnieniem – tłumaczy Daniel Zovatto.

Rozwiązać bank centralny

Mauri wynegocjował z MFW wart 57 mld dolarów kredyt pomostowy, który teraz Buenos Aires powinno spłacać. Sergio Massa, minister finansów, próbuje więc uzyskać od instytucji z Waszyngtonu zgodę, aby odłożył to zobowiązanie. Jednocześnie jednak poleciał do Chin, aby uzyskać pożyczkę pomostową, która zapewni przetrwanie kraju jeszcze przez jakiś czas. Pekin stawia jednak twarde warunki: domaga się, aby w zamian Argentyna zaczęła się rozliczać w juanach, a także otworzyła strategiczne działy gospodarki na chińskie inwestycje.

Massa gra tu jednak także o własną przyszłość. Wiadomo, że ani Alberto Fernandez, ani Cristina Fernandez de Kirchner nie mają szansy na reelekcję w październiku. Peroniści szukają więc innego kandydata. Minister finansów mógłby więc nim zostać, gdyby udało mu się choć trochę spowolnić wzrost cen, w szczególności żywności.