Wołodymyr i Ołena Zełenscy laureatami Nagrody im. Jerzego Giedroycia

Ołena i Wołodymyr Zełenscy, prezydent Ukrainy i jego małżonka, zostali laureatami tegorocznej edycji nagrody przyznawanej przez „Rzeczpospolitą”

Publikacja: 19.12.2022 19:14

Wołodymyr i Ołena Zełenscy laureatami Nagrody im. Jerzego Giedroycia

Foto: PAP/Newscom

Kapituła Nagrody „Rzeczpospolitej” im. Jerzego Giedroycia uzasadniła przyznanie tegorocznej nagrody następująco: „Za wielkie świadectwo walki w imię wolności Ukrainy i wolnego świata, walki w imię prawa międzynarodowego i moralności w stosunkach międzyludzkich i relacjach międzynarodowych”.

Redakcja „Rzeczpospolitej” ustanowiła nagrodę w 2001 r., w pierwszą rocznicę śmierci znakomitego redaktora i polityka, twórcy „Kultury” i Instytutu Literackiego w Paryżu. Wyróżnienie mogą otrzymać osoby lub instytucje kierujące się zasadami wyznawanymi przez Jerzego Giedroycia, które cechuje bezinteresowna troska o sprawy publiczne, umacnianie pozycji Polski w Europie oraz pogłębianie dialogu między narodami Europy Środkowo-Wschodniej.

Czytaj więcej

Laudacja na cześć laureatów

Lepszy świat

– Jerzy Giedroyc, będąc wielkim orędownikiem dobrych stosunków z sąsiadami, jednocześnie ostrzegał nas wszystkich: „Musimy za wszelką cenę utrzymać niepodległość Ukrainy, Litwy, Białorusi, bo to jest w naszym życiowym interesie”. To Jerzy Giedroyc i Juliusz Mieroszewski byli architektami wciągania Ukrainy w orbitę europejską – powiedział Maciej Maciejowski, prezes Gremi Media SA, wydawcy „Rzeczpospolitej”.

Czytaj więcej

Zełenscy: Co by się nie stało – zostajemy

– Niestety, ten rok jest wyjątkowy w szczególnie niebezpieczny dla nas sposób. Wojna, przez wiele lat będąca demonem z nieodległej, ale jednak przeszłości, dzisiaj pustoszy terytoria naszego sąsiada – Ukrainy. Nadzieją i pewnym optymizmem, może napawać nas fakt, że postawa Polski i naszego społeczeństwa jest w zgodzie z tym apelem Redaktora Giedroycia. Redakcja „Rzeczpospolitej”, ustanawiając nagrodę, nie tylko przyjęła na siebie zobowiązanie kultywowania pamięci o wielkim człowieku, ale też wyróżnienia wybitnych ludzi, którzy wyznają te same wartości i walczą o lepszy świat w tej części Europy. Po 24 lutego ta walka stała się dosłowna, a obrona pokojowych wartości kluczowa dla naszej wspólnej przyszłości.

Gala, którą poprowadziła Hanna Wawrowska, sekretarz kapituły, po raz pierwszy po pandemii odbyła się w Bibliotece Narodowej. Tradycyjnie otworzył ją wiersz Agnieszki Osieckiej „Przywilejem polityka jest…”, który zinterpretował Jerzy Radziwiłowicz, aktor Teatru Narodowego.

Bogusław Chrabota, redaktor naczelny „Rzeczpospolitej”, przewodniczący kapituły, który ogłosił werdykt, powiedział:

– Historia jak nigdy dotąd w 2022 roku przyznała rację Giedroyciowej wizji Europy środka. Atak Rosji na Ukrainę to koszmar, który prześladował redaktora „Kultury” całe życie. A wspólna, europejska obrona Kijowa to realizacja jego testamentu. Broniąca zaś się Ukraina to wysiłek przetrwania strefy buforowej tak potrzebnej Polsce.

Ambasador Ukrainy Wasyl Zwarycz powiedział: – Jest dla mnie wielkim zaszczytem odebrać w imieniu prezydenta Wołodymyra Zełenskiego i pierwszej damy Oleny Zełenskiej Nagrodę „Rzeczpospolitej”. Wysoce doceniamy ogromną rolę patrona nagrody Jerzego Giedroycia – w kształtowaniu dobrych stosunków polsko-ukraińskich. Zawsze wspierał i dostrzegał w nich wielki potencjał i obopólną rację stanu dla naszych krajów i narodów, a także dla całej Europy. Dziś, w czasie brutalnej agresji rosyjskiej, on zdecydowanie stałby po stronie Ukrainy, która broni też zasad wyznawanych przez Jerzego Giedroycia. Odbieramy nagrodę jako wyróżnienie zarówno dla przywództwa Wołodymyra i Oleny Zełenskiej w obronie Ukrainy oraz Europy przed najeźdźcą rosyjskim, jak i dla determinacji i woli narodu ukraińskiego do walki o godność, suwerenność, wartości europejskie i prawo międzynarodowe. Serdecznie dziękujemy Polsce i narodowi polskiemu za wsparcie i solidarność z Ukrainą.

Jak poinformowała Hanna Wawrowska, do nagrody nominowani byli także: Joe Biden, prezydent Stanów Zjednoczonych Ameryki, który po wybuchu wojny w Ukrainie wspiera to państwo; Stanisław Stępień, dyrektor Południowo-Wschodniego Instytutu Naukowego, profesor Państwowej Akademii Nauk Stosowanych w Przemyślu; Andrzej Peciak, badacz „Kultury”, wydawca dzieł Jerzego Giedroycia, historyk i działacz opozycji demokratycznej, oraz Wiera Meniok, szefowa Fundacji Muzeum i Festiwalu Brunona Schulza w Drohobyczu w Ukrainie.

Patroni i partnerzy

Patronat honorowy objął prezydent RP Andrzej Duda. Partnerem głównym jest miasto Gdańsk. Partnerami współpracującymi są: Biblioteka Narodowa, Forum Ekonomiczne, miasto Sopot. Partnerami nagrody są: Instytut Literacki Fundacji Kultury Paryskiej, Ośrodek Karta, Studium Europy Wschodniej UW. Podczas uroczystości wręczenia nagród im. Jerzego Giedroycia wystąpił duet skrzypcowy: Leon Marut Karolina Wiśniewska, uczniowie prof. Michała Pepola.

Laureaci Nagrody

Przypomnijmy, że pierwszym laureatem nagrody był prof. Jerzy Kłoczowski, twórca Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej w Lublinie. Nagrodzeni zostali też: Zbigniew Gluza i Ośrodek Karta (2002), Andrzej Przewoźnik (2003), Marek Karp i Ośrodek Studiów Wschodnich (2004), Natalia Gorbaniewska (2005), Jerzy Pomianowski (2006), Bohdan Osadczuk (2007), Krzysztof Czyżewski (2008), Zygmunt Berdychowski (2009), Agnieszka Romaszewska-Guzy (2010), Tomasz Pietrasiewicz (2011), Andrzej Nowak oraz Timothy Snyder (2012), Jan Malicki (2013), Paweł Kowal (2014), Tomas Venclova i Instytut Wielkiego Księstwa Litewskiego (2015), Bogumiła Berdychowska i Myroslav Marynovych (2016), Andrzej Sulima Kamiński i Leon Tarasewicz (2017) oraz Adolf Juzwenko (2018), prof. Jacek Majchrowski oraz Mykoła Kniażycki (2019), Andrej Chadanowicz (2020). W poprzednim roku laureatami nagrody zostali represjonowani przez reżim Łukaszenki Andżelika Borys, przewodnicząca Związku Polaków na Białorusi, i dziennikarz Andrzej Poczobut, członek Związku Polaków na Białorusi.

Kapituła Nagrody

Zbigniew Gluza, Zygmunt Berdychowski, Agnieszka Romaszewska-Guzy, Jan Malicki, Paweł Kowal, Bogusław Chrabota, Grzegorz Gauden, Hanna, Wawrowska, Bogumiła    Berdychowska, Tomasz Makowski, Radosław Sikorski, Anna  Bernhardt, Adolf Jozwenko, Andrej Chadanowycz, Tomasz Pietrasiewicz, Krzysztof Czyżewski, Andrzej Nowak, Timothy Snyder, ks. Adam Boniecki, Irena Lasota, Wojciech, Konończuk, Krzysztof Piesiewicz, Tomas Venclova, Rūstis Kamuntavičius, Andrzej Sulima Kamiński, Leon Tarasewicz, Jacek Majchrowski, Mykola Kniazycki, Myroslaw Marynowicz, Czesław Bielecki, Andrzej Poczobut, Andżelika Borys.

Kapituła Nagrody „Rzeczpospolitej” im. Jerzego Giedroycia uzasadniła przyznanie tegorocznej nagrody następująco: „Za wielkie świadectwo walki w imię wolności Ukrainy i wolnego świata, walki w imię prawa międzynarodowego i moralności w stosunkach międzyludzkich i relacjach międzynarodowych”.

Redakcja „Rzeczpospolitej” ustanowiła nagrodę w 2001 r., w pierwszą rocznicę śmierci znakomitego redaktora i polityka, twórcy „Kultury” i Instytutu Literackiego w Paryżu. Wyróżnienie mogą otrzymać osoby lub instytucje kierujące się zasadami wyznawanymi przez Jerzego Giedroycia, które cechuje bezinteresowna troska o sprawy publiczne, umacnianie pozycji Polski w Europie oraz pogłębianie dialogu między narodami Europy Środkowo-Wschodniej.

Pozostało 90% artykułu
Polityka
„Nie chcemy polexitu, tylko reformy Unii Europejskiej”. Konwencja wyborcza PiS
Polityka
Rada ministrów na śmieciówkach. Jak zarabiali członkowie rządu w zeszłym roku?
Polityka
„Karczemna kłótnia” w PiS po decyzji o listach. Okupacja drzwi do gabinetu Jarosława Kaczyńskiego
Polityka
Sondaż: Broń atomowa USA w Polsce dzieli Polaków
Polityka
Hekatomba małych partii. Pod nóż idą ugrupowania m.in. Kołodziejczaka, Piecha i „Jaszczura”