Opiekunka zatrudniona na podstawie umowy uaktywniającej zawartej z rodzicami dziecka rozlicza się z fiskusem na zasadach ogólnych. To oznacza, że płaci podatek według stawek 18 i 32 proc. Wykazuje go w formularzu PIT-36. Zeznanie za 2016 r. musi złożyć do 2 maja.
Chodzi o umowy zawarte zgodnie z ustawą o opiece nad dziećmi do lat trzech, obowiązującą od 1 października 2012 r., która wprowadziła też zmiany w podatku dochodowym od osób fizycznych. Z przewidzianej w ustawie preferencji mogą skorzystać osoby fizyczne opiekujące się dziećmi od 20. miesiąca do trzeciego roku życia.
Umowa uaktywniająca zawierana jest przez podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej, czyli rodziców dziecka, i nianię. Dlatego uzyskany przez nią przychód zaliczany jest do tzw. innych źródeł. Do tego rodzaju kontraktów, zgodnie z kodeksem cywilnym, stosuje się przepisy dotyczące umowy-zlecenia. Oznacza to, że niani przysługują 20-proc. koszty uzyskania przychodu. Odlicza się je od przychodu, który został wcześniej pomniejszony o potrącone przez płatnika (czyli rodzica) lub opłacone przez podatnika (czyli nianię) w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz chorobowe.
Niania może też skorzystać z podobnych uprawnień, jakie przysługują przedsiębiorcom. Od przychodu może odjąć faktycznie poniesione koszty jego uzyskania. Mogą to być np. wydatki na paliwo czy dojazd do miejsca pracy środkami komunikacji. Musi mieć jednak dowody potwierdzające poniesienie wyższych kosztów niż wynikające z normy procentowej. Mogą to być np. faktury za benzynę czy imienne bilety miesięczne.
W rozliczeniu rocznym opiekunka może skorzystać też z innych preferencji przewidzianych w ustawie o PIT, jeżeli spełni wymagane warunki. Może korzystać zarówno z preferencyjnego opodatkowania dochodów (np. z małżonkiem lub samotnie wychowywanym dzieckiem), jak i z ulg podatkowych (np. na dzieci).
