Podatnicy zdążyli się już przyzwyczaić, że ustawodawca od pewnego czasu obcina kolejne ulgi podatkowe. Musieli pożegnać się z większością bardzo popularnych ulg, takich jak mieszkaniowa czy remontowa. Na szczęście ustawodawca nie tylko przez lata nie decydował się na usuwanie z ustawy o PIT innego odliczenia, które jest istotnym wsparciem dla osób niepełnosprawnych i ich rodzin, czyli tzw. ulga rehabilitacyjna. Nowelizacja uchwalona w ramach Polskiego Ładu zakłada jeszcze poszerzenie zakresu tego odliczenia.

Przypomnijmy, art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT pozwala na odliczenie od dochodu wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych. Przy czym chodzi o wydatki poniesione w roku podatkowym zarówno przez samego podatnika będącego osobą niepełnosprawną, jak i tego, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

Obecnie katalog wydatków, które są premiowane ulgą, obejmuje 15 punktów. Są to zarówno wydatki nielimitowane, jak i ograniczone określonym w ustawie limitem. W wyniku nowelizacji katalog wydatków premiowanych ulgą – w obu kategoriach – zostanie uzupełniony o nowe pozycje. A niektóre z już obowiązujących zostaną istotnie zmodyfikowane.

Warto podkreślić, że nowelizacja w dużej mierze odnosi się do bardzo podstawowych wydatków dla wielu osób niepełnosprawnych. Razem w założeniu mają stanowić istotne wsparcie dla osób wymagających specjalnej opieki w związku z niepełnosprawnością.

Dodatkowe pozycje

Na liście nowych wydatków do odliczenia pojawią się wydatki na zakup, naprawę lub najem wyrobów medycznych oraz wyposażenie umożliwiającego ich używanie zgodnie z przewidzianym zastosowaniem. Chodzi o wyroby medyczne wymienione w wykazie określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 38 ust. 4 ustawy z 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych.

Ustawodawca zastrzegł, że nie dotyczy to pieluchomajtek, pieluch anatomicznych, chłonnych majtek, podkładów i wkładów anatomicznych. Jednak podatnicy nie powinni się tym martwić, bo zastrzeżenie ma związek jedynie z tym, że zostały one wyłączone do osobnej kategorii. Znajdą się w niej właśnie wydatki na pieluchomajtki, pieluchy anatomiczne, chłonne majtki, podkłady, wkłady anatomiczne. W tym przypadku ustawodawca postanowił jednak wprowadzić limit. Rocznie odliczyć będzie można maksymalnie 2280 zł.

Autorzy zmiany tłumaczyli, że konieczność limitowania odliczenia ma związek z tym, iż są to środki powszechnie stosowane nie tylko przez osoby niepełnosprawne. Wprowadzenie limitu odliczenia ma wykluczyć właśnie możliwość rozliczania w ramach ulgi wydatków na pieluchomajtki czy inne środku zakupione np. członków rodziny osoby niepełnosprawnej. W uzasadnieniu zauważono ponadto, że wydatki objęte nową podstawą odliczenia mogą być częściowo refundowane. W tym zakres oczywiście nie będą dawały ulgi, z uwagi na ogólną zasadę, że odliczenie nie przysługuje, gdy wydatki zostały zostały sfinansowane, dofinansowane z określonych środków czy zwrócone w jakiejkolwiek formie. Niemniej w przypadkach gdy nie wszystkie są objęte takim wsparciem, ulga ma stanowić dodatkowe finansowe zabezpieczenie dla osoby niepełnosprawnej.

Po zmianie do osobnych punktu wyodrębniona zostanie odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne lub leczniczo-rehabilitacyjne. Ma to charakter porządkujący.

Nowością będzie objęcie ulgą odpłatności za pobyt opiekuna osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I grupy inwalidztwa lub dzieci niepełnosprawnych do lat 16, przebywających z osobą niepełnosprawną na turnusie rehabilitacyjnym, w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego lub zakładzie rehabilitacji leczniczej. Dotychczas odliczenie odnosiło się tylko do wydatków poniesionych na pobyt samej osoby niepełnosprawnej.

Kontynuacją tej zmiany będzie też dodatkowy przypadek w zakresie odliczenia dla odpłatnych przejazdów środkami transportu publicznego. Zostaną nim objęte dodatkowo wydatki związane z pobytem opiekuna osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I grupy inwalidztwa lub dzieci niepełnosprawnych do lat 16, przebywających z osobą niepełnosprawną na turnusie rehabilitacyjnym lub w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego czy rehabilitacji leczniczej.

Inne modyfikacje

Nowelizacja obejmuje też kilka zmian precyzujących obowiązujące obecnie regulacje m.in. odliczenia na leki czy limitu dochodu, od którego zależy skorzystanie z ulgi przez podatników, na których utrzymaniu pozostaje osoba niepełnosprawna.

Opinia dla „Rzeczpospolitej"
Konrad Piłat, doradca podatkowy w kancelarii KNDP Kolibski Nikończyk Dec & Partnerzy

Przepisy dotyczące ulgi rehabilitacyjnej powinny być sformułowane w prosty i jasny sposób. Obecnie budzą liczne wątpliwości nawet wśród prawników. Pokazuje to uzasadnienie nowelizacji, z którego wynika, że w znacznej części ma ona charakter porządkujący. Jednak nawet po tych zmianach przepisy trudno uznać za przejrzyste, wciąż nie ma jasnego podziału ma wydatki limitowane i nielimitowane. Pozytywnie należy ocenić za to rozszerzenie katalogu przypadków, gdy skorzystanie z ulgi jest możliwe, np. o sytuację wynajmu wyrobów medycznych. W praktyce może się jednak okazać, że od 2022 r. ulga rehabilitacyjna straci na znaczeniu. Polega ona bowiem na odliczeniu od dochodu. Jednocześnie kwota wolna od opodatkowania będzie wynosić 30 tys. zł. Jeśli roczne dochody podatnika nie przekroczą tej kwoty, to nie zapłaci on podatku bez konieczności korzystania z ulg.

Czytaj więcej

Prawo dla Ciebie
Polski Ład - poradnik: Kto zyska, a kto straci na „obniżce” podatków