To, ile można podarować bez podatku rodzinie, zależy od tego, do której grupy podatkowej należą darczyńca i obdarowany. Jeśli jest to najbliższa rodzina, od otrzymanej darowizny nie trzeba w ogóle płacić podatku, pod warunkiem że jesteśmy w stanie udokumentować ją wpłatą na rachunek bankowy. Tak jest w tzw. zerowej grupie podatkowej (art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn). Nie zaliczają się do niej teściowie. Ustawa umieszcza ich bowiem w I grupie, w której przekazywane darowizny są limitowane: 9637 zł w ciągu pięciu lat, a otrzymane od wielu darczyńców – maksymalnie 19 274 zł. Wówczas podatek – według skali – należy zapłacić dopiero od nadwyżki.
Pani Maria z Częstochowy otrzymała niedawno od swojej teściowej 40 tys. zł jako pomoc przy budowie domu jednorodzinnego, który stawia wspólnie z mężem. Chce wiedzieć, czy musi zapłacić podatek od tej kwoty. „Słyszałam, że jest zwolnienie od podatku, z którego mogłabym skorzystać" – pisze.
Faktycznie, ustawa o podatku od spadków i darowizn w art. 4 ust. 1 pkt 5 przewiduje zwolnienie z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn nabycia w drodze darowizny pieniędzy lub innych rzeczy przez osobę zaliczoną do I grupy podatkowej. Należą do niej małżonek, zstępni (dzieci – także przysposobione, i ich dzieci, czyli wnuki), wstępni (rodzice – także przysposabiający, dziadkowie), pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie (art. 14 ust. 3 pkt 1 i ust. 4). Jednak, jak wspomnieliśmy, kwota tej darowizny nie może przekroczyć 9637 zł od jednego darczyńcy.
Jest to limit pięcioletni. Od wielu darczyńców łącznie można otrzymać bez podatku 19 274 zł w ciągu pięciu lat liczonych w obu przypadkach od daty pierwszej darowizny. Skorzystanie ze zwolnienia jest uzależnione od spełnienia określonych warunków: przeznaczenia pieniędzy lub rzeczy – w ciągu 12 miesięcy od dnia ich otrzymania – na wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni, budowę domu jednorodzinnego, nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub spłatę zabezpieczonego hipoteką kredytu mieszkaniowego wraz z odsetkami.