A jak ty byś się zachował w SS?

Wiedeński tramwaj. To tutaj w 1924 r. na świat przychodzi Bernard Mares – porzucony w dzieciństwie, po matce Meksykanin, a po ojcu europejski arystokrata. Z wykształcenia piekarz, w czasie wojny żołnierz SS i tłumacz generała Armii Czerwonej. Potem komisarz partii komunistycznej i więzień polityczny. Ale też milioner, podróżnik, a w końcu – wściekły starzec z wysypiska śmieci. Bohater powieści „Mówić prawdę" Josefa Formánka to człowiek, którego życiorys jak w soczewce skupia XX-wieczne losy nie tylko Czechów, ale również mieszkańców całej Europy Środkowej.

Publikacja: 29.11.2019 18:00

A jak ty byś się zachował w SS?

Foto: materiały prasowe

„Mówić prawdę" to trzecia powieść Formánka, który w Czechach jest uznawany za jednego z najważniejszych współczesnych prozaików. W Polsce pisarz czeka na odkrycie, choć ma na koncie już siedem powieści. „Mówić prawdę" to jedyna z jego książek przełożona na polski. Tego zadania podjął się bohemista Andrzej S. Jagodziński – tłumacz dzieł Václava Havla, Milana Kundery, Bohumila Hrabala czy Josefa Škvoreckiego.

Bohaterowi towarzyszymy w samotności młodego chłopaka z międzywojnia, dorastającego bez matki, którą zastępować miały oschłe zakonnice w sierocińcu. Jego wojenne losy można przyłożyć jak kalkę do wielu żołnierskich życiorysów. W wojsku próżno szukać namiastki rodziny, bo w marszu na Rosję każdy przyjaciel raczej prędzej niż później musi zginąć. Razem z Maresem przeżywamy bombardowanie Budapesztu, gdzie w jednym z lokali walają się trupy ludzi, którzy jeszcze przed chwilą tańczyli i pili wino. Po wojnie Bernard trafia do komunistycznego więzienia, gdzie po raz kolejny doświadcza samotności. Dziwnym zrządzeniem losu staje się milionerem, ale i to nie daje mu szczęścia.

Teraz 4 zł za tydzień dostępu do rp.pl!

Kontynuuj czytanie tego artykułu w ramach subskrypcji rp.pl

Na bieżąco o tym, co ważne w kraju i na świecie. Rzetelne informacje, różne perspektywy, komentarze i opinie. Artykuły z Rzeczpospolitej i wydania magazynowego Plus Minus.

Plus Minus
Wielki Gościńcu Litewski – zjem cię!
Plus Minus
Aleksander Hall: Ja bym im tę wódkę w Magdalence darował
Plus Minus
Joanna Szczepkowska: Racja stanu dla PiS leży bardziej po stronie rozbicia UE niż po stronie jej jedności
Plus Minus
Przeciw wykastrowanym powieścidłom
Plus Minus
Pegeerowska norma
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił