Wyrok sądu arbitrażowego nie wszędzie wiążący

Takie rozstrzygnięcie nie należy bowiem do orzeczeń w sprawach cywilnych, nadających się do wykonania w drodze egzekucji, a tylko takie – w myśl art. 1145 § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=88CDB477169B9C0087DD86B2837587E5?id=70930]kodeksu postępowania cywilnego[/link] – mogą być uznane przez polski sąd. Potwierdził to ostatnio Sąd Najwyższy ([b]sygn. I CSK 159/09[/b]).

Wyrok Wyższego Sądu Krajowego w Wiedniu, o którego uznanie chodziło w tej sprawie, dotyczy wydanego w 2004 r. wyroku Trybunału Arbitrażowego w Wiedniu. [b]W wyroku tym Trybunał stwierdził nieważność umowy z 1999 r. zbycia przez Elektrim SA akcji w spółce Polska Telefonia Cyfrowa (PTC) na rzecz spółki z o.o. Elektrim Telekomunikacja (Telco) w zamian za akcje (był to aport)[/b]. Powodem nieważności był brak jednomyślnej zgody rady nadzorczej PTC na zbycie tych akcji.

Według Trybunału akcje PTC nie zmieniły właściciela i pozostały własnością Elektrimu.

[srodtytul]Uznawać czy nie [/srodtytul]

Na tle tego wyroku toczy się u nas kilka spraw, w tym wniesiona przez Elektrim SA i spółkę T-Moblie Deutschland GmbH (TMD) sprawa o uznanie wyroku wiedeńskiego Trybunału. Polski sąd orzekający o tym uznaniu dopuścił Telco do udziału w charakterze interwenienta ubocznego. Sąd Okręgowy w Warszawie uznał wyrok arbitrażowy, ale sąd apelacyjny w orzeczeniu z 24 września 2009 r. odmówił jego uznania (Elektrim SA zapowiada skargę kasacyjną).

Spółka Telco, niezadowolona z wyroku wiedeńskiego Trybunału, wniosła w 2004 r. skargę do Sądu Handlowego w Wiedniu. Ten uchylił pierwszy punkt wyroku arbitrażowego uznający umowę przeniesienia akcji PTC za nieważną. Jednakże sąd II instancji (Wyższy Sąd Krajowy w Wiedniu) wyrok ten zmienił i w całości skargę Telco oddalił. W uzasadnieniu wskazał, że wyrok Trybunału w ogóle Telco nie dotyczy, ponieważ sprawa przed Trybunałem toczyła się między TMD a Elektrimem SA.

Sprawę, której dotyczy postanowienie Sądu Najwyższego z 6 listopada 2009 r., wniosła Telco, domagając się – na podstawie art. 1145 § 1 k.p.c. – uznania go przez polski sąd. Intencją spółki Telco było uznanie nie tyle samej sentencji wyroku Wyższego Sądu Krajowego w Wiedniu, ile jego uzasadnienia. Przeciwko uznaniu oponowali uczestnicy tego postępowania: Elektrim SA, obecnie w upadłości, oraz TMD. W trakcie sprawy o uznanie wyroku Trybunału Arbitrażowego z 2004 r. Elektrim SA, uznając się za właściciela spornych akcji PTC, sprzedała je TMD.

Sąd I instancji oddalił wniosek Telco o uznanie wyroku Wyższego Sądu Krajowego, a sąd II instancji rozstrzygnięcie to zaakceptował. Powodem było przyjęcie, iż wyrok nie nadaje się do wykonania na obszarze Polski i nie wywołuje tu skutków prawnych.

Z tego powodu Telco nie ma interesu prawnego w wystąpieniu z wnioskiem o uznanie tego wyroku, choć jako strona postępowania przed Wyższym Sądem Krajowym ma do tego legitymację procesową w sensie formalnym.

[srodtytul]Będzie ciąg dalszy [/srodtytul]

SN oddalił skargę kasacyjną Telco. Za bezpodstawne uznał zarzuty dotyczące naruszenia przez sąd prawa wspólnotowego. Zgodził się ze stanowiskiem TMD, że prawo to w sprawach o uznawanie wyroków sądów arbitrażowych w ogóle nie ma zastosowania. Dotyczy to także wyroków sądów krajowych wydanych wskutek skargi na wyrok arbitrażowy. [b]– Uznawanie tych wyroków zostało wyraźnie przez ustawodawcę wspólnotowego z zakresu tego prawa wyłączone, choć kiedyś może się to zmienić. Proeuropejska wykładnia prawa kończy się tam, gdzie kończy się prawo wspólnotowe[/b] – zaznaczył sędzia Józef Frąckowiak.