Praca na zlecenie ma złe skutki

Ubezpieczeni urodzeni przed 1 stycznia 1949 r., którzy po rozwiązaniu stosunku pracy do czasu złożenia wniosku o wcześniejszą emeryturę pobierali świadczenie przedemerytalne i w tym okresie zawarli umowę zlecenia, z tytułu której podlegali ubezpieczeniom społecznym, nie mogą być uznani za ubezpieczonych, którzy ostatnio, przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę, byli pracownikami w rozumieniu art. 29 ust. 2 pkt 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=324468]ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2009 r. nr 153, poz. 1227)[/link].

[b]Taką uchwałę podjął 17 grudnia 2009 r. Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów (sygn. I UZP 7/09). [/b]

[srodtytul]Niepotrzebnie się zatrudnił[/srodtytul]

Józef Ł. po prawie 40 latach pozostawania w ubezpieczeniu, w tym prawie 24 latach ze stosunku pracy, przeszedł na świadczenie przedemerytalne. W tym czasie przez krótki czas pracował jednocześnie na podstawie zlecenia. Z tytułu tej umowy był ubezpieczony społecznie. Potem znów korzystał wyłącznie ze świadczenia przedemerytalnego.

Następnie – po osiągnięciu 60 lat – wystąpił o wcześniejszą emeryturę, tzw. pracowniczą, na podstawie art. 29 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Wolał z niej skorzystać, niż dalej przebywać na świadczeniu przedemerytalnym – jest ono bowiem niższe od emerytury, mniej korzystne są też zasady dorabiania do niego. ZUS jednak emerytury odmówił – z tego względu, że ostatnim ubezpieczeniem Józefa Ł. nie było ubezpieczenie pracownicze.

Sąd okręgowy wskazał, że osoba pobierająca świadczenie przedemerytalne jest traktowana jak ubezpieczony będący pracownikiem, a oceny tej nie może zmienić podleganie ubezpieczeniom społecznym z tytułu dwumiesięcznego zlecenia. Sąd apelacyjny również stanął po stronie ubezpieczonego.

[wyimek]Każde zlecenie powoduje, że dana osoba podlega ubezpieczeniom społecznym[/wyimek]

Wtedy ZUS wystąpił z kasacją. Sąd Najwyższy w zwykłym składzie miał wątpliwości, czy jakikolwiek okres niepracowniczego ubezpieczenia powinien uniemożliwiać ubieganie się o wcześniejszą emeryturę. Prowadzi to bowiem do trudnych do wytłumaczenia skutków – nawet krótka umowa pozbawia emerytury w obniżonym wieku. Wobec tego wystąpił z pytaniem do poszerzonego składu SN.

– Ludzie, którzy nie osiągnęli wieku emerytalnego, szukają źródeł dochodu i nie powinno to rzutować na uzyskanie przez nich emerytury z art. 29 ustawy emerytalnej. Ale wykładnia językowa art. 29 pozwala udzielić negatywnej odpowiedzi na pytanie zadane sądowi – mówił prokurator Jan Szewczyk z Prokuratury Krajowej.

[srodtytul]Tylko pracownik[/srodtytul]

SN podzielił to stanowisko. – Art. 29 ust. 2 ustawy emerytalnej wyraźnie mówi, że ostatnio trzeba było pozostawać w ubezpieczeniu pracowniczym. Przepis należy interpretować w całości – pkt 1 i 2 łącznie. Argument, że praca na zlecenie pozbawia możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury, nie przemawia za odejściem od wykładni językowej. To nie przepis jest wadliwy, ale system przekazywania informacji. Jeśli ktoś podejmuje zlecenie, musi się liczyć z tym, że straci prawo do wcześniejszej emerytury. Ale decyzja należy do niego – uzasadniał sędzia SN Walerian Sanetra.