Odsetki od zaległej emerytury sąd przyzna z urzędu

Jeśli w wyroku zabraknie takiego rozstrzygnięcia, ubezpieczony nie musi składać kolejnego pozwu. Zamiast tego powinien się domagać uzupełnienia wyroku w myśl art. 351 kodeksu postępowania cywilnego.

Tak wynika z uchwały, jaka zapadła na posiedzeniu Sądu Najwyższego 24 marca 2011 (sygnatura akt I UZP 2/11).

Sędziowie zajęli się sprawą krakowskiego artysty, któremu Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił przyznana emerytury w 2007 r. Poszło o to, że starał się on o przyznanie wcześniejszej emerytury na podstawie stażu pracy twórczej i artystycznej. Zakład odmówił, ponieważ ubezpieczony działał w kilku dziedzinach sztuki, a wtedy zdaniem ZUS staż nie podlega sumowaniu.

Zapłaci za błędy

Ubezpieczony artysta odwołał się od tej decyzji i wygrał przed sądem prawo do emerytury. ZUS wypłacił mu całe zaległe świadczenie od momentu, w którym wystąpił o jego przyznanie.

Ubezpieczony zażądał jednak także odsetek od zaległości, ponieważ jego zdaniem ZUS odmówił mu przyznania emerytury niesłusznie.

Artysta powołał się na art. 118 ust. 1a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity DzU z 2009 r., nr 153, poz. 1227), który mówi, że gdy sąd ustali prawo do świadczenia lub jego wysokość, za dzień, od którego nalicza się odsetki, uważa się dzień złożenia wniosku o przyznanie świadczenia, jeśli to ZUS ponosi odpowiedzialność za wydanie błędnej decyzji. W tym zaś przypadku emeryt twierdził, że ZUS dysponował niezbędnymi dokumentami i znał wszystkie okoliczności w sprawie. Mimo to wydał niekorzystną dla niego decyzję.

Ten zażądał więc wypłaty odsetek ustawowych, które od 15 grudnia 2008 r. wynoszą 13 proc. w skali roku. Przez cały okres trwania procesu z ZUS uzbierało się więc ich kilka tysięcy złotych.

Wygrana przed sądem nie zawsze oznacza prawo do odsetek za zaległe świadczenie

W tak ewidentnej sprawie prawnicy ZUS zakwestionowali jednak to, że jeśli sąd nie przyznał emerytowi odsetek, nie ma on prawa żądać tych pieniędzy w oddzielnym procesie. Sąd okręgowy, do którego trafiła ta sprawa po raz drugi, przyznał emerytowi odsetki. ZUS odwołał się od tego wyroku, a sąd apelacyjny skierował sprawę do Sądu Najwyższego z pytaniem prawnym.

Sędziowie Sądu Najwyższego na wczorajszej rozprawie wydali bardzo korzystną uchwałę dla emerytów, rencistów i innych osób starających się o świadczenia z ZUS. Wynika z niej bowiem, że sąd rozpatrujący odwołanie od decyzji ZUS ma obowiązek z urzędu rozstrzygnąć kwestię przyznania świadczeniobiorcy odsetek od zaległego świadczenia.

Jeśli w wyroku nie znajdzie się takie rozstrzygnięcie, to odwołujący się od decyzji ZUS może złożyć wniosek o uzupełnienie wyroku w tym zakresie.

W myśl art. 351 kodeksu postępowania cywilnego ma jednak na to tylko dwa tygodnie. Nie skorzystają więc z tego orzeczenia osoby, których procesy zakończyły się już dawno temu. Uchwała SN nie daje im bowiem prawa do wzruszenia prawomocnych już wyroków.

Pieniądze nie dla każdego

Uchwała Sądu Najwyższego jest bardzo korzystna dla wszystkich osób starających się przed sądem o przyznanie świadczenia z ZUS. Statystyki sądowe wskazują jednak, że z ponad 100 tys. osób, które co roku odwołują się od decyzji ZUS, wygrywa tylko co trzecia z nich. Ponadto, nawet gdy sąd zmieni decyzję wydaną przez ZUS, nie zawsze ma obowiązek przyznania jednocześnie odsetek. Jeżeli sąd musiał w procesie powołać biegłych np. do oceny stanu zdrowia osoby starającej się o rentę, wówczas nie będzie podstaw do przyznania tych dodatkowych pieniędzy. W sprawie pojawią się bowiem nowe dokumenty, których ZUS nie miał, gdy w decyzji odmawiał przyznania świadczenia. Odsetki będą natomiast przysługiwały w sprawach, w których rozstrzygnięcie zależy od interpretacji przepisów.

OPINIA

Andrzej Czyżowski, adwokat partner w Kancelarii CGS

Art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS obliguje sąd do stwierdzenia odpowiedzialności ZUS za błędnie wydaną decyzję, co wiązać się będzie z obowiązkiem wypłaty odsetek od świadczenia należnego ubezpieczonemu. Brak rozstrzygnięcia sądu w tym zakresie uprawnia ubezpieczonego do wniosku o uzupełnienie orzeczenia. Pamiętać jednak należy, że wniosek o uzupełnienie wyroku może być skutecznie złożony w terminie 14 dni od ogłoszenia orzeczenia. W razie przekroczenia tego terminu nie wykluczam możliwości złożenia wniosku w tej sprawie do ZUS, który w kwestii odsetek powinien wydać kolejną decyzję. W orzeczeniu SN sprawa ta nie została rozstrzygnięta.

sygnatura akt I UZP 2/11

Czytaj też:

Zobacz

»

Prawo dla Ciebie