Waloryzacja rekompensat za wywłaszczenie jest konstytucyjna

21 lipca Trybunał Konstytucyjny rozpatrzył wniosek rzecznika praw obywatelskich (sygnatura akt K 23/08)

. Ten kwestionował zasady waloryzacji kwot należnych na podstawie

ustawy o gospodarce nieruchomościami

(dalej jako: ugn). Są to m.in. rekompensaty dla zabużan, renta planistyczna, opłata adiacencka, odszkodowania dla właścicieli nieruchomości wywłaszczonych pod drogi lub na cele innej inwestycji publicznej etc.

Martwy od 13 lat

Od lat rzecznikowi skarżą się osoby, które czekały z różnych powodów na pieniądze, a gdy w końcu je dostały, to tak zwaloryzowane, że nijak się miały do rynkowej wartości nieruchomości. Według rzecznika winny temu jest art. 5 ugn. Mówi on, że waloryzacji kwot należnych z tytułów określonych w ugn dokonuje się według wskaźników zmian cen nieruchomości ogłaszanych przez prezesa GUS w obwieszczeniu w Monitorze Polskim.

– Problem w tym, że takie wskaźniki nigdy nie zostały ogłoszone. Przepis więc, odkąd zaczął obowiązywać, tj. od 1 stycznia 1998 r., nie miał zastosowania – tłumaczyła wczoraj na rozprawie w TK Kamila Dołowska z Biura RPO. – Efekt jest taki – mówiła – że do tej pory stosuje się do waloryzacji należnych świadczeń wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych (tzw. wskaźnik inflacji) ogłaszany przez prezesa GUS. Tymczasem miał on być stosowany tylko przejściowo, tj. do czasu przygotowania wskaźników przez prezesa GUS (art. 227 ugn).

Według rzecznika wskaźnik inflacji nie przystaje do cen nieruchomości. Problem ten wielokrotnie sygnalizował on prezesowi GUS.

Z jego odpowiedzi wynikało, że były podejmowane próby w celu jego przygotwania, ale jest to bardzo trudne, wręcz niewykonalne.

Rzecznik zdecydował się więc wystąpić z wnioskiem do TK. Według niego art. 5 ugn jest mało precyzyjny, nie daje żadnych wskazówek, jak te wskaźniki mają wyglądać. Narusza więc zasady przyzwoitej legislacji. Ponadto od 13 lat jest martwy, co podważa zaufanie obywateli do państwa. Na wczorajszej rozprawie przed TK także przedstawiciel Sejmu oraz prokuratora generalnego opowiedzieli się za stwierdzeniem niekonstytucyjności tego uregulowania.

A jednak zgodny

TK uznał, że przepis nie narusza konstytucji. Nie pozostawił jednak suchej nitki na prezesie GUS. – Ustawodawca nakładając na niego obowiązki przygotowywania różnego rodzaju wskaźników, nie określił ich metodologii – uzasadniał wczoraj wyrok Andrzej Rzepliński, prezes TK.

– Zlecił to prezesowi GUS w ustawie o statystyce publicznej i to on powinien zadbać o to, by wskaźniki powstały. Prezes GUS nie wywiązał się z tego obowiązku, chociaż powinien – zauważył sędzia Rzepliński.

Zarzucił wręcz indolencję prezesowi GUS. Dodał też, że z korespondencji TK z prezesem GUS oraz z informacji uzyskanych w czasie rozprawy wynika, że nie ma przeszkód, by potrzebne wskaźniki powstały. Dwóch sędziów TK , tj. Teresa Liszcz i Marek Zubik, zgłosiło zdania odrębne.

sygnatura akt K 23/08

PROGNOZY

Waloryzacja w martwym punkcie

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego oznacza, że problem realnej waloryzacji odszkodowań i innych należnych kwot na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami nie zostanie rozwiązany. Chyba że Sejm znowelizuje przepisy. W tej chwili w GUS trwają prace nad jednym wskaźnikiem, a mianowicie dla mieszkań. Prace są w fazie wstępnej. Prawdopodobnie zostanie on opublikowany w przyszłym roku. Jego przygotowanie jest też związane z wymogami stawianymi przez UE. Ponadto jest szansa na przygotowanie wskaźników dla gruntów pod zabudowę mieszkaniową. Na pozostałe wskaźniki nie ma co liczyć w najbliższych latach.

Czytaj też:

Zobacz

»

Prawo dla Ciebie

»

Nieruchomości