Tymczasem do organizacji wspierających nieodpłatnie sektor obywatelski, takich jak Centrum Pro Bono w Warszawie, coraz częściej zgłaszają się w poszukiwaniu pomocy prawnej krajowe organizacje non-profit, które zamierzają prowadzić działalność również poza granicami Polski, np. w Czechach lub Niemczech. Dzięki sieci ekspertów prawnych, w tym z kancelarii międzynarodowych, Centrum może wspierać transgraniczne projekty pro bono.
Pierwsze formalności jeszcze w kraju
Tworzenie oddziału polskiej fundacji za granicą będą regulować dwa porządki prawne – polski i prawo państwa, na które polska fundacja chce rozszerzyć swoją działalność statutową.
Ten dualizm wynika z faktu, że wprawdzie zgodnie z polską ustawą z 4 lutego 2011 r. – Prawo prywatne międzynarodowe procedura utworzenia oddziału polskiej fundacji podlega prawu państwa, w którym ma ona siedzibę (w tym wypadku Polska), ale zarazem działalność oddziału zagranicznego (w tym konieczność jego rejestracji w lokalnym rejestrze) podlega rygorom kraju, gdzie oddział ma działać.
Oznacza to, że polskie przepisy określają zasady tworzenia oddziałów polskich podmiotów bez względu na to, czy mają one być zlokalizowane w Polsce lub poza jej granicami (polski kodeks spółek handlowych nie wprowadza tutaj żadnych odmienności ze względu na siedzibę oddziału) oraz w sposób szczególny – rejestrację i działalność oddziałów i przedstawicielstw podmiotów zagranicznych w Polsce.
Tworzenie oddziałów zagranicznych przez polskie fundacje jest możliwe. Ani jednak kodeks spółek handlowych, ani ustawa z 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach nie zawiera żadnych przepisów odnośnie do procedury tworzenia oddziałów zagranicznych – w praktyce od strony formalnej statut fundacji powinien zawierać odpowiednie postanowienie w tym względzie, tj. że dana fundacja może prowadzić działalność za granicą i tworzyć oddziały zagraniczne. Może się więc okazać, że rozszerzenie działalności na inne kraje będzie wymagało nie tylko rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym samego oddziału zagranicznego, ale także zmiany statutu fundacji.
