Prokuratura i banki w systemie OGNIVO sprawniej wymienią się informacjami

Dzięki szybszemu dostępowi do informacji z banków postępowanie prokuratorskie ma być sprawniejsze - pisze prokurator Krzysztof Wójcik z Prokuratury Apelacyjnej w Krakowie

Publikacja: 28.06.2013 18:17

Prokuratura i banki w systemie OGNIVO sprawniej wymienią się informacjami

Foto: www.sxc.hu

Red

W ramach postępowań przygotowawczych w sprawach karnych prokuratorzy niejednokrotnie muszą sięgać do danych finansowych, w tym tych objętych tajemnicą bankową, która jest tajemnicą szczególną, zwłaszcza w zakresie, w jakim dotyczą osób fizycznych. Pozostając w zgodzie z obowiązkiem strzeżenia praworządności prokurator zobowiązany jest do uzyskiwania tych informacji tylko wtedy, gdy jest to konieczne do realizacji celów postępowania karnego i na zasadach określonych w przepisach ustaw. Dane dotyczące rachunków bankowych niezbędne są w celach dowodowych lub dokonania zabezpieczenia majątkowego na poczet grożących kar i środków karnych, albo w obu tych celach. Podstawą podejmowanych działań w konkretnych sprawach może być wyłącznie decyzja prokuratora, zgoda dysponenta rachunku, postanowienie sądu wydane na wniosek prokuratora lub też wniosek właściwego organu państwa obcego. Właściwa forma i czas uzyskania stosownych informacji odgrywa dużą rolę szczególnie w sytuacji poszukiwania środków finansowych sprawców przestępstw.

Zależnie od ustaleń prowadzącego czynności lub prokuratora, stosowne żądania wysyłane były do większej lub mniejszej ilości banków. Takie zapytania mogą dotyczyć nie tylko udzielenia informacji, lecz także, tak jak ma to miejsce w przypadku podejrzenia fałszerstwa, uzyskania oryginalnych dokumentów. Często aby przyspieszyć czas podejmowanych czynności takie same żądania kierowano do wszystkich banków. Dotyczyły one istnienia, bądź nieistnienia rachunku danego podmiotu lub osoby fizycznej, a w przypadku potwierdzenia – przekazania samej informacji, często wraz z określoną dokumentacją w formie elektronicznej, czy papierowej.

Aby udzielić odpowiedzi na otrzymane zapytanie banki musiały sprawdzić określone dane i przygotować odpowiednie dokumenty do wysyłki – to wszystko zabierało czas. Niejednokrotnie zdarzało się również, że żądania wystosowane przez prokuratury wzbudzały wątpliwości natury prawnej. Wiązało się z koniecznością podjęcia dalszych czynności przez bank lub skutkowało wniesieniem zażalenia i wpływało na wydłużenie czasu śledztwa, co w przypadku spraw gospodarczych, takich jak np. zajęcie środków niezbędnych do prowadzenia bieżącej działalności gospodarczej, może mieć szczególne znaczenie.

Analiza przebiegu kryzysu gospodarczego, który obecnie dotyka wiele państw w Europie, wskazuje, iż przestępczość gospodarcza  – tzw. bańki spekulacyjne, defraudacje, piramidy finansowe itp. – była jedną z jego przyczyn. Zjawiska kryzysowe są również bardzo często wykorzystywane do czerpania korzyści. A banki niejednokrotnie stają się celem takich działań.

Rozwiązaniem, które przyspieszyłoby pozyskiwanie danych przez organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości miał by być centralny rejestr kont bankowych. Korzystanie z jego zasobów, w aktualnym stanie prawnym dotyczącym tajemnicy bankowej, wiązałoby się jednak z koniecznością uzyskiwania za każdym razem postanowienia właściwego sądu okręgowego, ponieważ dane objęte tajemnicą bankową byłyby przekazywane innemu podmiotowi (zarządzającemu rejestrem), który to dopiero miałby je udostępniać prokuratorom. Nie jest to więc rozwiązanie optymalne.

Właśnie dlatego w Prokuraturze Apelacyjnej w Krakowie rozpoczęto poszukiwania innego rozwiązania. Alternatywą okazał się system OGNIVO Krajowej Izby Rozliczeniowej S.A. Efektem nawiązanej w październiku ubiegłego roku współpracy między krakowską prokuraturą a KIR S.A. jest realizacja przedsięwzięcia na zasadzie partnerstwa publiczno-prywatnego w zakresie działania prokuratorów.

Uczestnictwo w systemie wymiany informacji OGNIVO ma pozwolić krakowskiej prokuraturze na osiągnięcie wymiernych korzyści w przypadku niemal wszystkich postępowań sądowych. Pośród nich będą między innymi:

- zmniejszenie kosztów przesyłania zapytań, tak ze strony jednostek organizacyjnych prokuratury, jak i banków, a w perspektywie także ograniczenie obsługi pracowniczej w zakresie kierowania pytań i udzielania odpowiedzi (koszt za 2012r. w Prokuraturze Apelacyjnej to 3.510 zł, a szacunkowy w podległych prokuraturach okręgowych i rejonowych ok. 20.000 zł),

- przyspieszenie uzyskiwania od banków informacji i skrócenie czasu zajęcia środków m.in. w celu umożliwienia dochodzenia naprawienia szkody (szacunkowy czas udzielenia odpowiedzi od 2 do 6 tygodni),

- standaryzacja kierowanych zapytań,

- podniesienie poziomu bezpieczeństwa przekazywanych informacji, dzięki kierowaniu ich za pośrednictwem nowoczesnego system informatycznego, który od lat zabezpiecza dane wrażliwe z kont bankowych i dokonywanych transakcji,

- zapewnienie najbardziej aktualnej informacji i możliwości skutecznego zajęcia mienia pochodzącego z przestępstwa lub z innego tytułu podlegającego zajęciu,

- brak konieczności zmiany przepisów.

Dzięki systemowi OGNIVO dotychczasowe uprawnienia banków dotyczące uzupełnienia informacji związanych z zapytaniem, a zwłaszcza możliwości złożenia zażalenia, nie zostaną w jakikolwiek sposób ograniczone. Z kolei pracownicy banku będą zawsze dysponowali danymi prokuratora w Prokuraturze Apelacyjnej w Krakowie, który będzie odpowiedzialny za wykorzystywanie systemu w całym okręgu apelacyjnym – z niezwłocznym cofnięciem lub zawieszeniem uprawnień w przypadku naruszenia przepisów prawa na danym stanowisku dostępowym.

W ramach postępowań przygotowawczych w sprawach karnych prokuratorzy niejednokrotnie muszą sięgać do danych finansowych, w tym tych objętych tajemnicą bankową, która jest tajemnicą szczególną, zwłaszcza w zakresie, w jakim dotyczą osób fizycznych. Pozostając w zgodzie z obowiązkiem strzeżenia praworządności prokurator zobowiązany jest do uzyskiwania tych informacji tylko wtedy, gdy jest to konieczne do realizacji celów postępowania karnego i na zasadach określonych w przepisach ustaw. Dane dotyczące rachunków bankowych niezbędne są w celach dowodowych lub dokonania zabezpieczenia majątkowego na poczet grożących kar i środków karnych, albo w obu tych celach. Podstawą podejmowanych działań w konkretnych sprawach może być wyłącznie decyzja prokuratora, zgoda dysponenta rachunku, postanowienie sądu wydane na wniosek prokuratora lub też wniosek właściwego organu państwa obcego. Właściwa forma i czas uzyskania stosownych informacji odgrywa dużą rolę szczególnie w sytuacji poszukiwania środków finansowych sprawców przestępstw.

Pozostało 80% artykułu
Opinie Prawne
Jakub Stelina: Kryzys wokół TK - politycy zepsuli, politycy powinni naprawić
Opinie Prawne
Jan Skoumal: Muchomorki, słoneczka i żabki, czyli sędziowie według Adama Bodnara
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Adwokat w czynie społecznym, czyli państwo sięga do głębokich rezerw
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Cła Donalda Trumpa to koniec globalizacji, ale tylko takiej, jaką znamy
Materiał Promocyjny
Przewaga technologii sprawdza się na drodze
Opinie Prawne
Muszyński, Kiełbowski: Przemoc domowa – jak powinny reagować szkoły?
Walka o Klimat
„Rzeczpospolita” nagrodziła zasłużonych dla środowiska