Przyjęta przez Sejm nowelizacja prawa zamówień publicznych jest odpowiedzią na problemy związane z jej stosowaniem zgłaszane przez środowiska naukowo-badawcze i instytucje kultury. Istotną zmianą dla wszystkich zamawiających jest podniesienie progu kwotowego, od którego wprowadza się obowiązek stosowania procedur ustawowych z 14 tys. na ?30 tys. euro.
Zbieżne z oczekiwaniami
Pozytywnie ocenić trzeba doprecyzowanie przesłanki wyłączenia stosowania ustawy w odniesieniu do zamówień, których przedmiotem są usługi w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych oraz świadczenie usług badawczych. Nadal obowiązywać będzie zastrzeżenie, że usługi te nie mogą być w całości opłacane przez zamawiającego. Jednak warunek, którego ideą jest, aby zamawiający nie był wyłącznym beneficjentem zamówienia, określono, odwołując się do pojęcia „korzyści" w miejsce wcześniejszego wymogu, by rezultaty usług nie stanowiły wyłącznej własności zamawiającego. Powinno to rozwiać wątpliwości w kontekście rozporządzania rezultatami badań, których wyniki są udostępniane i publikowane.
Zbieżne z oczekiwaniami środowisk naukowo-badawczych i kulturowych są dwa nowe wyłączenia spod reżimu ustawy: dotyczące zamówień na dostawy lub usługi służące wyłącznie do celów prac badawczych, eksperymentalnych, naukowych lub rozwojowych, które nie służą prowadzeniu przez zamawiającego produkcji seryjnej, mającej na celu osiągnięcie rentowności rynkowej lub pokryciu kosztów badań lub rozwoju (dalej łącznie: „cele prac badawczych"), oraz dotyczące zamówień na dostawy lub usługi (z pewnymi zastrzeżeniami) z zakresu działalności kulturalnej. Działalności związanej z organizacją wystaw, koncertów, konkursów, festiwali, widowisk, spektakli teatralnych, przedsięwzięć z zakresu edukacji kulturalnej lub z gromadzeniem zbiorów muzealnych (dzięki zaś poprawce z 5 lutego br. – także bibliotecznych). W obu powyższych przypadkach wartość zamówień nie może być wyższa niż równowartość 130 tys. euro (dotyczy np. instytutów naukowych) lub 200 tys. euro (dotyczy np. uczelni publicznych), co odpowiada kwotom 549 237 zł i 844 980 zł.
Znowelizowane przepisy będą dopuszczać możliwość udzielenia zamówienia z wolnej ręki, jeśli przedmiotem zamówienia będą rzeczy wytwarzane wyłącznie do celów prac badawczych. Warunkiem podstawowym jest jednak, by przedmiot zamówienia mógł być wytwarzany tylko przez jednego wykonawcę. Intencją autorów nowelizacji było zapewnienie jednostkom naukowo-badawczym możliwości dokonywania zakupów od wykonawców oferujących konkretny produkt, odpowiadający zidentyfikowanym potrzebom zamawiającego. Nadal jednak problemem pozostaje obejmowanie innych zamawiających obowiązkiem stosowania trybów konkurencyjnych ustawy w sytuacji, gdy zamawiający ci – z racji wcześniej dokonanych zakupów – chcieliby nabywać konkretne produkty od dotychczasowego sprzedawcy.
Zaaprobować trzeba zniesienie obowiązku składania oświadczenia o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu w przypadku udzielania zamówień w zakresie działalności twórczej lub artystycznej w trybie z wolnej ręki. Do tej pory takie uregulowanie powodowało sytuacje, w których np. od znanego rzeźbiarza wymagano złożenia oświadczenia o posiadaniu umiejętności rzeźbiarskich.
