Dzięki powołaniu komisji nadzwyczajnej do walki z sabotażem obrońcy praworządności uzmysłowili sobie, że obywatel skargę na decyzję organu administracji wnosi do WSA za pośrednictwem tegoż organu. Ale wniesienie skargi nie wstrzymuje bynajmniej wykonalności decyzji.
Dopiero po przekazaniu skargi sądowi może on wstrzymać jej wykonanie. Ale organ na przekazanie skargi sądowi ma 30 dni. Jak zresztą jej w tym terminie nie przekaże, to decyzja nie przestaje być wykonalna. Obywatel może wnieść do sądu skargę na opieszałość organu. Jak sąd wyznaczy termin jej rozpoznania (od dwóch do trzech miesięcy), to organ prześle skargę dzień przed posiedzeniem sądu z wnioskiem o umorzenie postępowania w sprawie skargi na opieszałość. I sąd sprawę umorzy – bo stała się bezprzedmiotowa. A organowi nic się nie stanie. Nic!
Sprawie nadana zostanie sygnatura nie z dnia, w którym skarga powinna zostać przekazana sądowi, tylko z dnia, w którym została przekazana. I sąd będzie mógł wówczas rozpoznać wniosek o wstrzymanie wykonania decyzji tylko, „jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków”. Trudno do tego sądy przekonać, ale czasem się udaje.
Jakieś pół roku po przekazaniu sądowi skargi zapadnie wyrok. Czasami nawet korzystny dla obywatela, uchylający zaskarżoną decyzję. Ale nie przestanie ona być wykonalna, choć została uchylona. Organ może złożyć bowiem kasację od wyroku WSA. Ma na to 30 dni. Ale od otrzymania pisemnego uzasadnienia wyroku. Sądy wydają uzasadnienie wyroku teoretycznie w ciągu 30 dni, praktycznie w ciągu 50. Skargę składa się do NSA za pośrednictwem WSA. Teoretycznie po to, by WSA miał okazję po zapoznaniu się z argumentami skarżącego samodzielnie uchylić swój wyrok. I to się zdarza. Niedawno nawet się zdarzyło, że WSA uchylił decyzję organu z powodu „rażącego naruszenia prawa”, a jak organ wniósł skargę kasacyjną, to ten sam WSA, w tym samym składzie, po ośmiu miesiącach uchylił swój własny wyrok i uznał, że jednak nie doszło do rażącego naruszenia prawa. Mimo że ewidentnie doszło do naruszenia konstytucji – o czym WSA wie, bo sam to przyznaje. Ale pisze w uzasadnieniu wyroku, że od konstytucji to jest… Trybunał Konstytucyjny. Niech se obywatel do niego idzie. Ale najpierw musi jeszcze przegrać w NSA.
Skarga kasacyjna zostanie rozpoznana po jakichś dwóch latach. I nie wiadomo, z jakim skutkiem, bo orzekanie bezpośrednio na podstawie konstytucji w NSA też się jakoś nie przyjęło. I dlatego właśnie obywatel z takim zapałem broni praworządności i wolnych sądów.
