Kibol anonimowy ma gorzej

Stosunkowo częstym zachowaniem, z którym podczas imprez masowych spotykają się służby porządkowe i informacyjne, jest wbieganie pseudokibiców na teren, na którym rozgrywane są zawody sportowe, oraz nieopuszczanie takiego miejsca wbrew żądaniu uprawnionych osób, rzucanie w czasie meczu niebezpiecznymi przedmiotami, a także naruszanie nietykalności cielesnej pracowników ochrony. Takie zachowania są przestępstwami z art. 60 ust. 1 – 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=308542]ustawy z 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (DzU nr 62, poz. 504; dalej: ustawa)[/link].

Mecze piłki nożnej, ze względu na znacznie wyższy stopień ryzyka, ustawa potraktowała w sposób priorytetowy, a uregulowania, które ich dotyczą, są bardziej rygorystyczne niż w przypadku pozostałych imprez.

[srodtytul]Uprawnienia i obowiązki[/srodtytul]

Teoretycznie uregulowania ustawy zapewniają na tyle szeroki wachlarz uprawnień i obowiązków służb porządkowych i informacyjnych, że z bezpieczeństwem na stadionach nie powinno być problemu.

Przypomnijmy, że art. 13 ust. 1 ustawy, który [b]od 1 sierpnia 2010 r. dotyczy również meczów piłki nożnej organizowanych poza ramami ligi zawodowej[/b], nakazuje organizatorowi meczu zapewnienie identyfikacji osób w nim uczestniczących. Na stadionie muszą istnieć kompatybilne elektroniczne systemy identyfikacji osób, służące do sprzedaży biletów, kontroli przebywania w miejscu i w czasie trwania meczu piłki nożnej oraz kontroli dostępu do określonych miejsc.

Ponadto w każdym przypadku sprzedaży biletu wstępu na mecz piłki nożnej kupujący musi okazać dokument potwierdzający tożsamość (np. dowód osobisty, paszport). Na bilecie obowiązkowo umieszcza się m.in. numer miejsca siedzącego, którego on dotyczy.

Zapewnieniu bezpieczeństwa służą również liczne uprawnienia władcze, w które wyposażono ww. służby oraz organizatora. Wymienić tu należy m.in. odmowę sprzedaży biletu osobie, wobec której wcześniej orzeczono tzw. zakaz stadionowy, przeglądanie zawartości bagaży i odzieży, wydawanie poleceń porządkowych osobom zakłócającym porządek publiczny lub zachowującym się niezgodnie z regulaminem imprezy masowej albo regulaminem obiektu (terenu), a także stosowanie w określonych sytuacjach siły fizycznej w postaci chwytów obezwładniających lub podobnych technik obrony oraz kajdanek lub ręcznych miotaczy gazu.

Z kolei [b]służby porządkowe mają obowiązek odmówić wstępu na imprezę masową m.in. osobie znajdującej się pod widocznym wpływem alkoholu, środków odurzających, psychotropowych lub innych podobnie działających środków, a także osobie zachowującej się agresywnie,[/b] prowokacyjnie albo w inny sposób stwarzającej zagrożenie dla bezpieczeństwa lub porządku publicznego.

Nie mniej istotne jest – przewidziane w art. 11 ustawy – uprawnienie organizatora imprezy masowej do nagrywania jej przebiegu, a w szczególności zachowania osób w niej uczestniczących, za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk, głównie kamer i aparatów fotograficznych.

Utrwalone w taki sposób przestępcze zachowania na stadionie, które mogą stanowić dowody pozwalające na wszczęcie postępowania karnego albo postępowania w sprawach o wykroczenia lub dowody mogące mieć znaczenie dla toczących się takich postępowań, organizator – co do zasady – ma obowiązek niezwłocznie przekazać prokuratorowi rejonowemu lub komendantowi powiatowemu (miejskiemu, rejonowemu) policji.

[srodtytul]Anonimizacja[/srodtytul]

W praktyce agresja stadionowa pojawia się najczęściej dopiero w czasie meczu, a więc już po kontroli przed wejściem na stadion. Ustawodawca na szczęście uwzględnił, że chuligani stadionowi bardzo często – wiedząc, że impreza jest nagrywana – nie chcą być rozpoznani. Anonimizacji służą najczęściej elementy odzieży, np. szaliki, bluzy, czapki.

Takie rzeczy mogą z jednej strony być normalnymi elementami ubioru, a z drugiej – także środkami służącymi uniemożliwieniu (utrudnieniu) rozpoznania. Problem polega na tym, że wnoszenie takich elementów ubioru nie jest zabronione, a tym samym brak podstawy prawnej do odebrania ich przy wpuszczaniu na stadion czy też do odmowy wstępu osobie, która taki przedmiot ma.

Z samego faktu, że sprawca używa elementu odzieży lub przedmiotu do zakrycia twarzy celem uniemożliwienia lub utrudnienia rozpoznania go, wynika uprawnienie sądu do surowszego potraktowania takiej osoby przy wymierzaniu kary.

Dotyczy to jednak tylko trzech rodzajów zachowań opisanych w art. 60 § 1 – 3 ustawy:

- wdarcia się w czasie trwania masowej imprezy sportowej, w tym meczu piłki nożnej, na teren, na którym rozgrywane są zawody sportowe (np. murawa boiska, tor żużlowy), albo, wbrew żądaniu osoby uprawnionej, nieopuszczenia takiego miejsca,

- rzucenia przedmiotem mogącym stanowić zagrożenie dla życia, zdrowia lub bezpieczeństwa osób przebywających na terenie lub w obiekcie, gdzie odbywa się impreza masowa (np. butelką, prętem będącym fragmentem ogrodzenia) albo zakłócenia w inny, równie niebezpieczny, sposób przebiegu imprezy,

- naruszenia nietykalności cielesnej członka służby porządkowej lub służby informacyjnej w czasie i w miejscu trwania imprezy masowej.

[srodtytul]Szybko i surowo[/srodtytul]

Przewidziany w art. 60 ust. 4 ustawy typ kwalifikowany ww. przestępstw opiera się na ustaleniu, że popełniając co najmniej jeden z tych czynów, sprawca zamaskował się po to, by go nie rozpoznano. Ważne jest przy tym wykazanie, że zachowanie chuligana było intencjonalne w tym sensie, że zakrycie twarzy nie było spowodowane np. niską temperaturą, ale miało na celu anonimizację go jako sprawcy przestępstwa.

Dla chuligana anonimowego ustawodawca przewidział surowsze kary. [b]Najniższa grzywna to 240 stawek dziennych, co przy przyjęciu, że wysokość najniższej stawki wynosi 10 zł (art. 33 § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=37B5AFC52C1D5892C4871A3752D51C12?id=74999]kodeksu karnego[/link]), daje grzywnę w wysokości co najmniej 2400 zł. [/b]Poza tym sprawcy może zostać wymierzona kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od trzech miesięcy do pięciu lat.

Zasadą jest, że postępowanie w sprawach o przestępstwa określone w art. 58 – 61 ustawy prowadzi się na podstawie przepisów o postępowaniu przyspieszonym. Żeby jednak doprowadzić do rozpoznania sprawy w ramach tzw. sądu 24-godzinnego, a przez to skazania pseudokibica, trzeba go szybko ująć (art. 517b [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0FB850F61DD34BC076AE12D818BC31C7?id=75001]kodeksu postępowania karnego[/link]).