Zamaskowany kibol nie dostanie zakazu

Przy okazji zamieszek, do których doszło w Warszawie w Święto Niepodległości, rozgorzała dyskusja o konieczności zmiany przepisów ustawy z 5 lipca 1990 r. – Prawo o zgromadzeniach (DzU nr 51, poz. 297 ze zm.). Chodzi przede wszystkim o zakrywanie twarzy przez uczestników zgromadzeń. W przeszłości w tej sprawie wypowiedział się Trybunał Konstytucyjny, który w wyroku z 10 listopada 2004 r. (Kp 1/04) krytycznie odniósł się do zakazu uczestnictwa w zgromadzeniach dla osób, których wygląd zewnętrzny uniemożliwia ich identyfikację.

Niezależnie od wątpliwości konstytucyjnych wśród argumentów podnoszonych przez zwolenników zakazu zakrywania twarzy przez uczestników zgromadzenia nawiązuje się do ustawy z 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (dalej: ustawa), a ściślej mówiąc, do jej najnowszej nowelizacji (DzU nr 217, poz. 1280). Rozwiązania, które w niej przyjęto, nie są jednak idealne.

Nowe wykroczenie

Dodany art. 57a, który wejdzie w życie 13 stycznia 2012 r., przewiduje nowy rodzaj wykroczenia. Dotyczy on sprawcy, który w miejscu i w czasie trwania masowej imprezy sportowej używa elementu odzieży lub przedmiotu w celu uniemożliwienia lub istotnego utrudnienia rozpoznania osoby. Grozi za to kara ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 2000 zł.

Zmieniono również treść art. 63, który nakazuje prowadzić postępowania w sprawach o wykroczenia w postępowaniu przyspieszonym (tzw. sądy 24-godzinne), obejmując tą regulacją również to nowe wykroczenie.

Ponadto nowela istotnie wzmocniła uprawnienia mandatowe policji, wprowadzając do kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia przepis, który stanowi, że w postępowaniu mandatowym – także w sprawach określonych we wskazanym art. 57a ustawy – można nałożyć grzywnę (mandat karny) w wysokości 2000 zł. Jej wysokość odpowiada jednocześnie najniższej wysokości grzywny za wykroczenie z art. 57a ustawy.

Niestety, te ważne zmiany nie dotknęły wszystkich przepisów regulujących orzekanie zakazu wstępu na imprezę masową.

Ustawa, a nie kodeks wykroczeń, reguluje zasady orzekania zakazu wstępu na imprezy masowe w razie ukarania za wykroczenie. Nałożenie tego dolegliwego środka karnego jest możliwe tylko w razie ukarania za ściśle określone rodzaje wykroczeń.

Ewidentny błąd

Nowelizacja, zmieniając treść art. 65 ust. 3 – 4 ustawy, przewidziała, że orzekając zakaz wstępu na imprezę masową za czyn popełniony w związku z masową imprezą sportową, sąd może orzec wobec ukaranego obowiązek stawiennictwa, w czasie trwania imprezy masowej, w jednostce organizacyjnej policji lub w miejscu określonym przez właściwego ze względu na miejsce zamieszkania ukaranego komendanta powiatowego (rejonowego, miejskiego) policji. Sąd określa rodzaje imprez, których dotyczy obowiązek stawiennictwa, w szczególności rodzaje meczów piłki nożnej, nazwy klubów sportowych, oraz jego zakres terytorialny.

Mimo że wykroczenie polegające na anonimizacji sprawcy (art. 57a ustawy) może być popełnione wyłącznie na masowej imprezie sportowej, nie można za nie orzec ani zakazu wstępu na imprezę masową, ani obowiązku stawiennictwa np. w komisariacie.

Ten ewidentny błąd ustawodawcy, spowodowany zapewne pośpiechem i brakiem odpowiedniej dokładności legislacyjnej, polega na tym, że nie został zmieniony art. 65 ust. 2 ustawy. A właśnie ten przepis określa zamknięty katalog wykroczeń, za które orzeka się zakaz wstępu na imprezę masową na okres od dwóch do sześciu lat.

W katalogu tym umieszczono zarówno wykroczenia z kodeksu wykroczeń (art. 50, 51, 52a, 124 lub 143), jak i z ustawy (art. 54 – 56). Wymaga się przy tym, aby wykroczenia te były popełnione w związku z masową imprezą sportową (w tym meczem piłki nożnej). Chociaż zasłanianie twarzy ma ewidentny związek z masową imprezą sportową, bo często stanowi przedpole do poważniejszych naruszeń porządku publicznego i ma uchronić sprawcę przed odpowiedzialnością karną, orzeczenie za ten czyn zakazu wstępu na imprezę masową będzie niemożliwe.

Jedyna sankcja?

Już niedługo może się okazać, że jedyną sankcją, która umożliwi wyeliminowanie anonimowych kiboli ze stadionów, będzie zakaz klubowy uczestniczenia w kolejnych imprezach stosowany przez organizatora meczu piłki nożnej wobec osoby, która dopuściła się naruszenia regulaminu obiektu (terenu) lub regulaminu imprezy. Wszystko będzie zatem zależeć od treści regulaminu. Praktyka pokazuje jednak, że organizatorzy raczej niechętnie sięgają po ten środek.

Nie ulega zatem wątpliwości, że jak najszybciej trzeba zmienić art. 65 ust. 2 ustawy, by możliwe było orzekanie zakazu wstępu na imprezę masową również za wykroczenie z art. 57a ustawy.

Zobacz inne opnie:

Prawnicy, doradcy i biegli

Opinie i analizy