Do konsultacji publicznych 22 marca skierowano projekt ustawy o rozstrzyganiu sporów dotyczących podwójnego opodatkowania oraz zawieraniu uprzednich porozumień cenowych. Poza implementacją unijnej dyrektywy 2017/1852 z 10 października 2017 r. w sprawie mechanizmów rozstrzygania sporów dotyczących podwójnego opodatkowania w Unii Europejskiej oraz uporządkowaniem na poziomie jednego aktu normatywnego dostępnych już środków eliminacji zjawiska podwójnego opodatkowania przygotowywana ustawa wprowadza szereg zmian w uprzednich porozumieniach cenowych (APA) oraz przewiduje dawno zapowiadaną możliwość zawierania uproszczonych porozumień cenowych (uAPA).

Zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy (część OSR) Ministerstwo Finansów przewiduje, że w roku 2019 liczba samych wniosków o uAPA sięgnie 570, aby w kolejnych latach utrzymywać się na poziomie 110 wniosków rocznie. Biorąc pod uwagę fakt, że od początku roku 2006 do lutego 2019 r. zawarto łącznie jedynie 64 APA, resort finansów czeka prawdziwa lawina spraw.

Czytaj też:

APA: uprzednie porozumienia cenowe narzędziem odliczania kosztów

Uproszczone porozumienia cenowe znajdą się w ustawie

Podstawowe korzyści z APA

Dla przypomnienia, APA to rodzaj decyzji kończącej postępowanie wszczęte na wniosek podmiotu (podatnika), w ramach której właściwy organ (szef Krajowej Administracji Skarbowej) uznaje porównywalność istotnych warunków w transakcji realizowanej pomiędzy podmiotami powiązanymi z warunkami, jakie ustaliłyby podmioty względem siebie niezależne, oraz potwierdza prawidłowość wyboru stosowania metody ustalania cen transferowych w tych warunkach.

Główną korzyścią płynącą z uzyskania decyzji APA jest eliminacja ryzyka podatkowego w zakresie cen transferowych. Dodatkowo, w przypadku porozumień dwustronnych i wielostronnych, z uwagi na honorowanie rozstrzygnięcia przez zaangażowane zagraniczne administracje podatkowe właściwe dla powiązanego kontrahenta, poza eliminacją ryzyka podatkowego podatnik może zyskać również bezpieczeństwo w sferze podwójnego opodatkowania dochodów. Ponadto transakcje objęte decyzją APA są zwolnione z obowiązku obejmowania ich dokumentacją cen transferowych. Niezależnie jednak od tego podstawowym walorem tego instrumentu jest zastąpienie reguł kontroli ideą negocjacji i wzajemnego porozumiewania się oraz na końcu uzyskanie gwarancji zgodności prowadzonych rozliczeń z zasadą ceny rynkowej.

Przyczyny zainteresowania

Dynamiczny wzrost liczby wniosków, który obserwowany jest już od roku 2018, wynika głównie z faktu, że poza bezpieczeństwem podatkowym w zakresie cen transferowych transakcje objęte decyzją APA, w tym decyzją wydaną w następstwie projektowanej procedury uproszczonej – uAPA, są wyłączone spod limitu rozpoznawalności kosztów usług, opłat i należności ponoszonych na rzecz podmiotów powiązanych, o którym mowa w art. 15e ustawy CIT. Co więcej, w projekcie „wykonano ukłon" w stronę podatników i  aktualnie procedowane przepisy pozwolą na wyłączenie spod limitów wynikających z art. 15e ustawy CIT również kosztów poniesionych w roku podatkowym poprzedzającym rok złożenia wniosku wszczynającego odpowiednią procedurę.

Nie bez znaczenia jednak dla podejmowania decyzji o sięgnięciu po APA jest aktywność organów kontrolnych w obszarze cen transferowych. Tendencja wzrostowa w kwocie doszacowań oraz liczba zakończonych kontroli w ostatnich latach wpływa na zwiększenie atrakcyjności APA jako polisy na rosnące ryzyko kontroli w przedmiocie cen transferowych, które tylko w roku 2018 kończyły się ustaleniami na średnim poziomie 7,5 mln zł. Tendencja wzrostowa w kwocie średnich ustaleń kontroli podmiotów powiązanych powinna zostać utrzymana, jeśli weźmie się pod uwagę coraz większy zasób informacji o podatniku (dostęp do specjalistycznych baz, nowy standard raportowania TP - R), doskonalenie kadr kontrolujących ceny transferowe oraz przyświecającą ideę „uszczelniania systemu podatkowego".

Możliwość sięgnięcia po porozumienie

Przygotowywana ustawa wprowadza szereg korzystnych zmian w zasadach wnioskowania o APA oraz przede wszystkim przewiduje możliwość uzyskania decyzji w ramach procedury uproszczonej, co korzystnie wpłynie na dostępność omawianych instrumentów. Uzyskanie decyzji uAPA zgodnie z założeniami ma trwać jedynie trzy miesiące. Decydując się jednak na wariant uproszczony, warto mieć na względzie, że procedura ta, choć szybka i tania (zgodne z założeniami opłata za wniosek ma wynosić jedynie 20 000 zł), nie daje bezpieczeństwa podatkowego na takim poziomie jak uzyskanie decyzji w ramach regularnej procedury APA. Przy podjęciu decyzji, w zakresie wnioskowania o uprzednie porozumienie cenowe, w tym o wyborze optymalnego wariantu wnioskowania, pomocny może się okazać wydany w maju bieżącego roku raport pt. „Procedura APA: narzędzie efektywnego zarządzania ryzykiem podatkowym w nowej rzeczywistości cen transferowych". Na łamach raportu omówiono w sposób szczegółowy zasady wnioskowania i postępowania w ramach APA oraz przybliżono zasady wnioskowania w ramach projektowanej procedury uAPA, przedstawiono szczegółowe statystyki rozpatrzonych i złożonych wniosków oraz dokonano statystycznego porównania krajowych realiów procesu APA na tle innych państw. Ponadto w raporcie przedstawiono również szczegółowe dane oraz trendy w zakresie kontroli cen transferowych. Raport został opracowany przez praktyków na podstawie danych udostępnionych przez Ministerstwo Finansów, a wnioski płynące z lektury części poświęconej kontrolom cen transferowych potwierdzają metaforyczną „przemianę fiskusa rybaka w fiskusa myśliwego".

Autor jest menedżerem projektu TP w CRIDO