APA: uprzednie porozumienia cenowe narzędziem odliczania kosztów

Decyzja w sprawie uznania prawidłowości wyboru i stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej daje podatnikowi pewność, że przestrzeganie warunków APA uchroni go przez korektą wyceny transferu.

Publikacja: 16.05.2018 06:30

APA: uprzednie porozumienia cenowe narzędziem odliczania kosztów

Foto: 123RF

Zawarcie uprzedniego porozumienia cenowego, czyli tzw. APA (advanced pricing agreement) jest dla podatników źródłem wielu korzyści. Pierwszą z nich jest potwierdzenie prawidłowego wybrania i stosowania metody kalkulacji ceny transferowej. Oznacza to, że rynkowość ceny i dochodu określonego w danej transakcji między podmiotami powiązanymi nie zostanie zakwestionowana przez władze skarbowe. Podatnik nie musi też sporządzać dokumentacji cen transferowych dla danej transakcji.

Zainteresowanie zawarciem uprzednich porozumień cenowych znacznie wzrosło od początku tego roku, kiedy to ustawodawca ograniczył możliwość odliczania kosztów uzyskania przychodów dla nabywanych usług doradczych, badania rynku, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczeń, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze, a także wszelkiego rodzaju opłat i należności za korzystanie lub prawo do korzystania z praw lub wartości.

Jednocześnie ograniczenie to nie dotyczy podatników, którzy posiadają zawarte w tym zakresie porozumienie APA.

Obowiązki zainteresowanego

Organem właściwym w sprawie zawarcia porozumienia jest Szef Krajowej Administracji Skarbowej. Jest on podmiotem odpowiedzialnym za uznanie porównywalności istotnych warunków ustalonych między podmiotami powiązanymi z warunkami, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty. Szef KAS odpowiada za potwierdzenie prawidłowości wyboru metody ustalania cen transakcyjnych poprzez ustalenie profilu funkcjonalnego podmiotów powiązanych oraz algorytmu kalkulacji cen transferowych.

Podatnik, który składa wniosek, zobowiązany jest do wskazania wybranej metody wyznaczania cen transferowych, wraz z odpowiednim uzasadnieniem oraz dodatkowymi dokumentami, które potwierdzają właściwość wyboru. Metody, które mogą być wybrane przez podatnika to tzw. metody ustawowe określone w art. 11 ust. 2 i 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Metody te to:

- metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej,

- metoda ceny odprzedaży,

- metoda rozsądnej marży „koszt plus", oraz

- metody zysku transakcyjnego, do których należą metoda marży transakcyjnej netto oraz metoda podziału zysków.

Podatnik, składając wniosek o uprzednie porozumienie cenowe, zobowiązany jest do uwzględnienia w nim wymienionych w ordynacji podatkowej elementów. Są one zbliżone do tych zawartych w dokumentacji podatkowej cen transferowych.

Podatnik musi przedstawić w pierwszej kolejności opis sposobu stosowania proponowanej metody w odniesieniu do przedmiotu wniosku, a w szczególności wskazać:

- algorytm kalkulacji ceny transakcyjnej,

- prognozy finansowe, na których opiera się kalkulacja,

- analizy danych porównawczych, jakie wykorzystano do kalkulacji ceny transakcyjnej.

Podatnik musi także wskazać okoliczności mogące mieć wpływ na prawidłowe ustalenie ceny transakcyjnej. Są nimi w szczególności:

- warunki transakcji ustalone między podmiotami, w tym opis przebiegu transakcji,

- analiza aktywów, funkcji i ryzyk podmiotów powiązanych, a także opis przewidywanych kosztów związanych z transakcją,

- opis strategii gospodarczej podmiotów powiązanych, jeżeli ma ona wpływ na cenę transakcyjną,

- dane dotyczące sytuacji gospodarczej w branży, w której działa wnioskodawca,

- struktura organizacyjna i kapitałowa wnioskodawcy oraz podmiotów powiązanych wraz z opisem stosowanych zasad rachunkowościfinansowej.

Wnioskodawca musi także dołączyć odpowiednie dokumenty, do których należą m.in. umowy oraz porozumienia dotyczące transakcji oraz wykaz podmiotów powiązanych biorących udział w ustalaniu warunków, wraz z ich pisemną zgodą. Istotnym wymogiem jest także opis założeń krytycznych, na których oparta jest zdolność metody do dokładnego odzwierciedlania cen transakcyjnych zgodnie z zasadą rynkową. Podmiot wnioskujący musi też zaproponować okres obowiązania porozumienia.

Rodzaje i opłaty

Podatnik może – w zależności od potrzeby – zawrzeć porozumienie: jednostronne, dwustronne oraz wielostronne.

- Cechą charakterystyczną porozumień jednostronnych jest to, że procedura toczy się między podatnikiem a polskim organem podatkowym. Porozumienie jednostronne dotyczy transakcji zawieranych między podmiotami krajowymi lub z podmiotem zagranicznym. Procedura zawarcia tego porozumienia jest najszybsza i trwa maksymalnie sześć miesięcy. Podstawą prawną zawarcia porozumienia jednostronnego są przepisy ordynacji podatkowej. Porozumienie to nie daje jednak pewności uniknięcia podwójnego opodatkowania w przypadku transakcji z podmiotem zagranicznym. Wysokość opłaty od wniosku o APA wynosi 1 proc. wartości transakcji, która jest przedmiotem porozumienia, jednak koszt porozumienia jednostronnego w przypadku podmiotów krajowych musi się zawierać w przedziale od 5000 do 50 000 zł, a w przypadku podmiotów zagranicznych od 20 000 zł do 100 000 zł.

- Porozumienie dwustronne dotyczy transakcji zawieranych pomiędzy podmiotem krajowym a podmiotem zagranicznym. Wymaga ono zaangażowania także zagranicznej administracji podatkowej (podstawą prawną jest w tym przypadku nie tylko ordynacja podatkowa, ale także umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie procedury wzajemnego porozumiewania się). Porozumienie to eliminuje ryzyko podwójnego opodatkowania. Jednak sama procedura jest dłuższa niż w przypadku porozumienia jednostronnego, może trwać nawet 12 miesięcy. Opłata wynosi 1 proc. wartości transakcji i musi zawierać się w przedziale od 50 000 zł do 200 000 zł.

- Porozumienie wielostronne dotyczy transakcji zawieranej pomiędzy podmiotem krajowym a kilkoma podmiotami zagranicznymi. Charakteryzuje się najdłuższą procedurą. Wynika to przede wszystkim z konieczności zaangażowania wielu zagranicznych administracji podatkowych. Porozumienie to jednak gwarantuje znaczące zmniejszenie ryzyka podatkowego dla każdej ze stron transakcji. Postawa prawna oraz opłata są takie same jak w przypadku porozumienia dwustronnego.

Uwaga! W przypadku wystąpienia z wnioskiem o odnowienie decyzji opłata stanowi połowę wysokości opłaty należnej od wniosku.

Jak przebiega procedura

Ministerstwo Finansów ma jasno określoną procedurę zawierania APA.

KROK 1

Spotkanie wstępne przedstawicieli Ministerstwa Finansów z przedstawicielami podatnika, w trakcie którego można skonsultować praktyczne i formalne kwestie ubiegania się o APA.

KROK 2

Złożenie przez podatnika wniosku o zawarcie porozumienia.

KROK 3

Analiza warunków ustalonych pomiędzy podmiotami powiązanymi na podstawie złożonego wniosku i materiału zgromadzonego w trakcie postępowania. Na tym etapie mają też miejsce negocjacje na linii podatnik – organ administracji podatkowej.

KROK 4

W przypadku porozumienia jednostronnego w kolejnym etapie następuje wydanie decyzji kończącej postępowanie.

KROK 5

W przypadku porozumienia dwu lub wielostronnego dochodzi natomiast do negocjacji z właściwymi dla stron transakcji organami podatkowymi na podstawie odpowiednich przepisów umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. W ich wyniku powinno dojść do zawarcia porozumienia między administracjami podatkowymi.

KROK 6

Jeżeli zagraniczna władza podatkowa nie wyrazi zgody na porozumienie cenowe lub istnieje duże prawdopodobieństwo, że zgoda nie zostanie wyrażona, organ informuje o tym fakcie podatnika. W takim przypadku podatnik może wycofać wniosek lub zmienić wniosek o zawarcie porozumienia dwustronnego na zawarcie porozumienia jednostronnego. Gdy wyłącznie jedna zagraniczna władza podatkowa wyraża zgodę na zawarcie porozumienia, a podatnik składał wniosek o porozumienie wielostronne, może je zmienić na porozumienie dwustronne. Na tym etapie następuje wydanie decyzji kończącej postępowanie.

Tylko dla przyszłych transakcji

Decyzja w sprawie porozumienia cenowego może dotyczyć wyłącznie przyszłych transakcji. Nie wydaje się jej w odniesieniu do transakcji, które zakończyły się przed złożeniem wniosku. Decyzji w sprawie porozumienia nie wydaje się także w odniesieniu do transakcji, które rozpoczęły się przed złożeniem wniosku i które w dniu złożenia wniosku podlegają postępowaniu podatkowemu, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej lub postępowaniu przed sądem administracyjnym.

Odpis decyzji jest doręczany zarówno podatnikowi (wnioskodawcy), jak i podmiotowi powiązanemu z podatnikiem wskazanemu w decyzji w sprawie porozumienia. Decyzja dostarczana jest także naczelnikowi urzędu skarbowego i naczelnikowi urzędu celno-skarbowego, właściwym dla podmiotów krajowych.

Termin obowiązywania porozumienia wynosi maksymalnie pięć lat. Porozumienie APA może być jednak odnawiane na kolejne okresy. Nie mogą jednak one być dłuższe niż pięć lat. Wniosek o odnowienie porozumienia musi zostać złożony najpóźniej sześć miesięcy przed upływem okresu obowiązywania decyzji. Powinien on zawierać opis zmian w decyzji dotyczącej porozumienia cenowego wraz z ich odpowiednim uzasadnieniem.

Maciej Śleszyński jest młodszym konsultantem ds. Cen Transferowych, PKF Consult

Katarzyna Zakrzewska

menedżer ds. cen transferowych, PKF Consult

Czekamy na dwie ścieżki dla APA

Uprzednie porozumienia cenowe, mimo ich niewątpliwych zalet, są procedurą długotrwałą i kosztowną. W ciągu 10 lat zawarto jedynie 43 porozumienia cenowe.

Obecnie Ministerstwo Finansów pracuje nad dwiema ścieżkami dochodzenia do APA. Pierwsza – standardowa, w której stosowane są zasady klasycznej procedury APA. Druga natomiast ma być szybka, wymagająca mniej dokumentów i mniej skomplikowana. Jak deklarują przedstawiciele Ministerstwa Finansów, uproszczona procedura ma dotyczyć usług o niskiej wartości dodanej i prostych licencji. Ma ona bazować na standardowym wniosku. Najprawdopodobniej w nowej APA nie będzie konieczności przedstawiania analizy benchmarkingowej. Kluczową kwestią ma w tym przypadku być analiza bazy kosztowej oraz sposób alokacji kosztów do podmiotów powiązanych.

Projekt zmian do ordynacji podatkowej w zakresie wprowadzenia uproszczonej APA miał być skierowany do konsultacji społecznych na koniec kwietnia, wciąż jednak na niego czekamy.

Zaproponowane rozwiązanie należy postrzegać jako pozytywne. Niemniej jednak pod znakiem zapytania pozostaje czy APA (uproszczona czy klasyczna) powinna być narzędziem do zwiększania możliwości odliczania kosztów uzyskania przychodów.

Podstawowym zadaniem APA jest potwierdzenie z władzami podatkowymi metody ustalania ceny transferowej. APA zawierane są więc w innym celu niż uzasadnienie możliwości zaliczenia wydatków do kosztów podatkowych. Wydatek natomiast będzie podlegał zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu, jeżeli został faktycznie poniesiony, podatnik faktycznie otrzymał dane usługi, a celem poniesienia kosztu było osiągnięcie, zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów. APA oraz warunki zaliczania wydatku do kosztów uzyskania przychodów nie zawsze muszą więc zawsze iść w parze.

Zawarcie uprzedniego porozumienia cenowego, czyli tzw. APA (advanced pricing agreement) jest dla podatników źródłem wielu korzyści. Pierwszą z nich jest potwierdzenie prawidłowego wybrania i stosowania metody kalkulacji ceny transferowej. Oznacza to, że rynkowość ceny i dochodu określonego w danej transakcji między podmiotami powiązanymi nie zostanie zakwestionowana przez władze skarbowe. Podatnik nie musi też sporządzać dokumentacji cen transferowych dla danej transakcji.

Zainteresowanie zawarciem uprzednich porozumień cenowych znacznie wzrosło od początku tego roku, kiedy to ustawodawca ograniczył możliwość odliczania kosztów uzyskania przychodów dla nabywanych usług doradczych, badania rynku, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczeń, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze, a także wszelkiego rodzaju opłat i należności za korzystanie lub prawo do korzystania z praw lub wartości.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów