Zmiana, która nadciągnie razem z noworocznym toastem (wtedy wejdzie w życie ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw)
Dla porządku – „niedostateczna kapitalizacja" (zwana też cienką – z angielskiego „thincapitalisation") to regulacja, która ogranicza możliwość uznawania za koszt podatkowy odsetek od pożyczek (i innych form finansowania długiem) udzielanych przez podmioty z tej samej grupy kapitałowej.
A dlaczego ograniczać? Żeby zniechęcać do nadmiernego finansowania długiem działalności podmiotów zależnych – jak chcesz inwestować w inną spółkę, to możesz jej trochę pożyczyć, ale też daj jej trochę kapitału „trwałego". Inaczej koszty finansowe „zjedzą" za dużo dochodu pożyczkobiorcy, a raczej wytransferują go do pożyczkodawcy. Jeśli akurat pożyczkodawca płaci podatek dochodowy poza Polską, to nadmierne zadłużenie może rzeczywiście oznaczać „ucieczkę" przed płaceniem podatku dochodowego w Polsce.
Oczywiście pojęcie „nadmierne" jest względne. Nie ma jednej oczywistej „zdrowej" proporcji kapitału i długu w finansowaniu działalności gospodarczej. Każda branża ma swoją specyfikę, zależy to też od cyklu inwestycyjnego przedsiębiorstwa. Jeśli chcemy jednak podatkowo zezwalać tylko na „zdrową" proporcję, to mamy dwa wyjścia – albo ocenę indywidualną każdego podatnika, albo zastosowanie jakiegoś uproszczenia do badania stanu zdrowia (poziomu zadłużenia). Nasz ustawodawca zdecydował się na tę drugą metodę. Chyba nawet dobrze, świat jest przez to mniej sprawiedliwy, ale przynajmniej bardziej przewidywalny...
Nowe regulacje będą znacznie bardziej restrykcyjne. Obejmą zadłużenie od podmiotów nie tylko z bezpośrednim, ale również pośrednim powiązaniem kapitałowym. Zmiana tak bolesna (obecnie udzielanie pożyczek od „dalszego" podmiotu z grupy do rzadkości nie należy), jak racjonalna (twierdzenie że babka czy córka to nie rodzina jest tak samo prawdziwe, jak to że ostatni wagon pociągu nie jest ciągnięty przez lokomotywę...).