Dlaczego w innych państwach Unii Europejskiej przepadek rozszerzony czy rozwiązanie osoby prawnej połączone z przepadkiem jej majątku nie wzbudza tylu emocji? Dlaczego ustawodawca europejski zdecydował się na takie rozwiązania w wielu dyrektywach, począwszy od dyrektywy o przepadku rozszerzonym 2014/42 czy dyrektywy 2011/92 o zwalczaniu seksualnego wykorzystywania dzieci, w której w art. 13 przewidziano jako sankcje karne możliwe do nałożenia na osobę prawną właśnie likwidację czy czasowe zamknięcie przedsiębiorstwa? Dlaczego instytucję przepadku rozszerzonego zalecają tak renomowane organizacje, jak GRECO, Transparency International czy OECD?
Instytucję tę wprowadzono w prawodawstwie takich państw jak Wielka Brytania, Holandia, Francja czy wreszcie Włochy, gdzie do 2013 r. orzeczono przepadek ponad 780 przedsiębiorstw. Czy tamtejsi decydenci nie widzą ryzyka dla prawa własności czy swobody działalności gospodarczej?
Czyżby Europejski Trybunał Praw Człowieka w takich sprawach, jak: Philips przeciwko Wielkiej Brytanii, Raimondo przeciwko Włochom, Silickiene przeciwko Litwie, Veits przeciwko Estonii czy Gogitidze i inni przeciwko Gruzji, nagle zapomniał o europejskich fundamentach, na które powołują się niektóre głosy w polskiej prasie?
Być może zamiast reagować nadmiernymi emocjami, należy się zastanowić, czy projekt niesie rzeczywiste zagrożenie dla przedsiębiorców.
Podstawowa przesłanka przepadku przedsiębiorstwa
Wzbudzająca najwięcej emocji instytucja przepadku przedsiębiorstwa została istotnie ograniczona. Pierwszym warunkiem do jej zastosowania jest to, że sprawca odniósł z przestępstwa korzyść znacznej wartości, a więc powyżej 200 000 zł. Drugi warunek to popełnienie czynu o odpowiednim ciężarze – w przypadku przestępstw z kodeksu karnego jest to czyn zagrożony karą o górnej granicy powyżej pięciu lat pobawienia wolności, w przypadku kodeksu karnego skarbowego jest to przestępstwo skarbowe. Tym samym nie mieszczą się w tej grupie np. wykroczenia skarbowe, czyli zwykłe niezapłacenie podatków czy nieprzekazanie deklaracji podatkowej. Kolejny warunek zastosowania tego środka to fakt, że przedsiębiorstwo służyło lub było przeznaczone do popełnienia przestępstwa.
