Po właściwej stronie historii

W Pekinie z powodzeniem odbyły się chińskie Dwie Sesje. Przesłano światu optymistyczny sygnał, że chińskie życie gospodarcze i społeczne stopniowo wraca do normy. W sprawozdaniu z prac rządu premiera Li Keqianga znalazły się ustalenia mające na celu utrzymanie stabilności gospodarczej i społecznej, stymulowanie ożywienia gospodarczego i rozwoju oraz dające wyraźny sygnał do otwarcia Chin na świat zewnętrzny, co niewątpliwie dodało wiary i siły do prac nad stabilizowaniem światowej gospodarki.

Odporność i potencjał

Dzięki podjęciu natychmiastowych zdecydowanych, rygorystycznych i skutecznych działań Chiny opanowały epidemię na swoim terytorium w bardzo krótkim czasie. Jest to wyczyn niebagatelny dla kraju rozwijającego się, w którym mieszka 1,4 mld osób. Życie jest bezcenne, warto zapłacić wysoką cenę, aby móc je uratować.

W drugim kwartale br. sytuacja gospodarcza Chin znacznie się poprawiła, gospodarka wykazała się dużą odpornością i siłą pozwalającą na jej odbudowę. Obecnie ogólny wskaźnik wznowienia pracy w przemyśle w Chinach jest bliski 100 proc., w kwietniu wartość dodana sektora przemysłowego przestała spadać i wzrosła o 3,9 proc., realne wykorzystanie inwestycji zagranicznych wzrosło o 11,8 proc., eksport w handlu zagranicznym – o 8,2 proc., a całkowity spadek importu i eksportu zmniejszył się do 0,7 proc. Potencjał konsumpcyjny rynku chińskiego został ponownie uwolniony, łączna sprzedaż detaliczna towarów konsumpcyjnych wzrosła w kwietniu o 6,5 proc., a podczas „przerwy majowej" w kraju podróżowało 115 milionów rodzimych turystów.

Pandemia oraz światowa sytuacja gospodarcza i handlowa powodują ogromną niepewność. Tegoroczny raport z pracy rządu nie zawiera konkretnych wskaźników wzrostu gospodarczego, niemniej jednak, wymienia „sześć gwarancji", które mają zapewnić zatrudnienie, podstawowe źródła dochodu i wytrzymałość podmiotów rynku, dążąc do maksymalizacji całkowitych korzyści płynących ze wzrostu gospodarczego, dobrobytu społecznego, zasobów naturalnych i środowiska. W pełni zmobilizowano wszystkie siły, aby pogłębiać wysokiej jakości rozwój gospodarczy. Według prognozy MFW w tym roku wskaźnik wzrostu gospodarek rozwiniętych spadnie o 6,1 proc.. Wśród krajów G20 tylko trzy wschodzące gospodarki – Chiny, Indie i Indonezja – utrzymają wzrost. Chiny, jako pierwsze, znalazły punkt równowagi między kontrolowaniem epidemii a rozwojem gospodarki, co pomoże w zwiększaniu światowego zaufania gospodarczego.

Rozszerzanie reform i rozwoju

Reformy i otwarcie to kluczowe elementy determinujące los współczesnych Chin. Stanowią również podstawową chińską politykę narodową – niezmienną w przeszłości, jak i w przyszłości. 23 maja Przewodniczący Xi Jinping oświadczył, że „stopniowo stworzy nowy wzór rozwoju, który za swój najważniejszy punkt przyjmie główny krajowy obieg gospodarczy, a obiegi krajowy i międzynarodowy będą wzajemnie się napędzać". Jest to „chińska strategia", jak radzić sobie z coraz bardziej niestabilnym i niepewnym światem.

„Główny obieg krajowy, jako element kluczowy" – to pierwsza połowa chińskiej strategii. Im większe trudności i wyzwania, tym większa jest potrzeba pogłębienia reform, przełamania barier instytucjonalnych i systemowych oraz stymulowania tempa rozwoju endogennego. W ostatnim czasie wdrażanie coraz głębszych reform gospodarczych w Chinach jest nieprzerwane i wyraża się w poprawie rynkowej alokacji czynników i przyporządkowaniu reform rynków czynników produkcji, takich jak ziemia, kapitał i praca. Wydawane są sugestie dotyczące poprawy socjalistycznego systemu gospodarki rynkowej, pogłębiane reformy rynkowe, rozszerzane otwarcie na wysokim poziomie, a podczas przeprowadzania kluczowych i fundamentalnych reform systemu gospodarczego wprowadzane są przełomowe i innowacyjne rozwiązania

Po latach ciężkiej pracy Chiny poczyniły znaczne postępy w zakresie zmiany trybu rozwoju gospodarczego oraz przystosowania i optymalizacji struktury gospodarczej. Obecnie na wzrost gospodarczy wpływa głównie popyt wewnętrzny. W 2019 r. udział stopy konsumpcji we wzroście gospodarczym wyniósł 57,8 proc. Doświadczenie pokazuje, że dalsze pogłębianie popytu krajowego jest skuteczną strategią Chin pozwalającą na stawianie czoła zagrożeniom zewnętrznym. Podczas azjatyckiego kryzysu finansowego w 1997 r. oraz międzynarodowego kryzysu finansowego w 2008 r. Chiny poprzez przyspieszenie reform i zwiększenie popytu krajowego objęły rolę wiodącą w świecie pod względem realizacji stabilnego wzrostu gospodarczego. W latach 1998–2002 oraz 2008–2010 wkład Chin w globalny wzrost gospodarczy wyniósł odpowiednio 16,3 proc. i 51,7 proc.

„Nowy model rozwoju opartego na wzajemnie napędzających się dwóch obrotach gospodarczych: krajowym i międzynarodowym" – to druga połowa strategii Chin. Przewodniczący Xi Jinping wskazał, iż obecnie, gdy fala protekcjonizmu rośnie na arenie międzynarodowej, musimy stanąć po właściwej stronie historii, stosować multilateralizm i demokratyzację stosunków międzynarodowych, planować i rozwijać się w sposób otwarty, oparty na współpracy i wspólnych korzyściach oraz niezachwianie poszerzać globalizację gospodarczą w kierunku otwartości, inkluzywności, powszechnych korzyści, zrównoważenia i wzajemnych interesów oraz wspierać budowę otwartej gospodarki globalnej.

W sprawozdaniu z prac rządu znalazły się stwierdzenia dotyczące stanowczych działań na rzecz rozszerzenia otwarcia, ustabilizowania łańcucha dostaw i łańcucha przemysłowego oraz poszerzania reform i rozwoju poprzez dalsze otwarcie.

Na płaszczyźnie stabilizacji handlu zagranicznego Chiny przyspieszą rozwój nowych formatów, w tym transgranicznego handlu elektronicznego, poprawią międzynarodową zdolność przewozową, przygotują trzecią edycję China International Import Expo, aktywnie zwiększą import i wejdą na wyższy poziom rozwoju zorientowanego na wielki rynek światowy.

Na płaszczyźnie wykorzystania kapitału zagranicznego ułatwiony zostanie dostęp do rynku, nadal wyraźnie skracana będzie lista negatywna i pogłębiane otwarcie branży usługowej, wytwórczej i rolnej. Aktywnie i systemowo otwarty na świat zewnętrzny zostanie sektor finansowy. 18 stref wolnego handlu cieszyć się będzie większą autonomią w zakresie reform i otwarcia, przyspieszona zostanie budowa Portu Wolnego Handlu w Hainan i stworzona zostanie platforma wspierająca jeszcze wyższy stopień otwarcia na świat zewnętrzny. Wdrożone zostanie prawo dotyczące inwestycji zagranicznych, co pomoże w stworzeniu uczciwego, sprawiedliwego, otwartego i przejrzystego środowiska biznesowego. Na płaszczyźnie wysokiej jakości wspólnego tworzenia projektu „Pasa i szlaku" utrzymywać należy wspólną dyskusję oraz reguły współtworzenia i współdzielenia, należy przestrzegać zasad rynkowych i tych przyjętych na arenie międzynarodowej. Podkreślać trzeba główną rolę przedsiębiorstw i rozwijać wzajemnie korzystną współpracę.

Na płaszczyźnie ułatwień i liberalizacji handlu i inwestycji, trzeba pilnować wielostronnego systemu handlu i aktywnie uczestniczyć w reformowaniu WTO. Należy także wzmocnić współpracę gospodarczą i handlową z innymi krajami tak, by osiągnąć korzyści dla wszystkich stron.

Jako druga co do wielkości gospodarka na świecie, największy pod względem wielkości handlu towarami kraj i ważny węzeł w globalnym łańcuchu wartości, Chiny pogłębiły reformy dzięki odważnym działaniom wewnętrznym i poprzez wzmożone wysiłki poszerzyły wysokiego stopnia otwarcie. Z całą pewnością przyniesie to jeszcze większe możliwości firmom z poszczególnych krajów i będzie miało jeszcze większy wkład w ożywianie światowej gospodarki.

Wzmocnienie jedności i współpracy

Globalizacja jest procesem historycznym i silnym kierunkiem przyspieszającym postęp ludzkości. Choć wpływ epidemii na świat będzie bardzo skomplikowany, choroba ta nie odwróci procesu historycznego. Podobnie jak setki rzek tworzą morze, nie można ich cofnąć i stworzyć z nich oddzielnych jezior, tak struktura globalnego łańcucha dostaw i przemysłowego jest wynikiem długoterminowego złożonego wpływu różnych czynników, takich jak zasady rynkowe i wybory podejmowane przez przedsiębiorstwa. W interesie wszystkich stron leży wspólne utrzymanie otwartości, bezpieczeństwa i stabilności międzynarodowego łańcucha przemysłowego i dostaw. Poruszanie się niezgodne z kierunkiem rozwoju, zamiar ponownego zamknięcia się na samotnych wyspach, przyjęcie protekcjonistycznych i unilateralistycznych środków oraz przerzucanie odpowiedzialności na inne kraje niewątpliwie stworzy wiele przeszkód dla globalnej struktury przemysłowej i międzynarodowej współpracy gospodarczej.

W obliczu globalnych wyzwań ludzkość zawsze była i dalej pozostaje ściśle ze sobą związaną wspólnotą o wspólnej przyszłości. W obliczu skutków epidemii wszystkie kraje mogą jedynie wzmocnić solidarność i współpracę przynoszącą wzajemne i ogólne korzyści, a także przyczyniać się do rozwoju globalizacji gospodarczej w jeszcze bardziej otwartym, inkluzywnym, korzystnym dla wszystkich, zrównoważonym i przynoszącym wspólne profity kierunku, tak aby światowa gospodarka mogła jak najszybciej wyjść z dołka.

Rozwój gospodarczy Chin i Polski jest wysoce komplementarny, a wzajemnie korzystna współpraca stale się pogłębia. Wiele gałęzi gospodarki jest głęboko zintegrowanych, co pozwala na tworzenie stabilnych relacji we współpracy i wspieranie wspólnego rozwoju. Epidemia dotknęła handlu dwustronnego, którego wartość w pierwszym kwartale tego roku spadła o 4 proc., ale import z Polski do Chin utrzymał tempo wzrostu na poziomie 9 proc. Zachęcamy polskie przedsiębiorstwa, by wykorzystywały sprzyjające okoliczności towarzyszące chińskiej strategii rozszerzenia popytu wewnętrznego, by zwiększały wysiłki na rzecz wejścia na rynek chiński i aktywnie uczestniczyły w targach kantońskich – China Import and Export Fair (15–24 czerwca) oraz w trzeciej edycji China International Import Expo (5–10 listopada 2020 r.). Chiny ramię w ramię z Polską wspólnie stają po właściwej stronie historii i wspierają wspólny rozwój światowej gospodarki.

Tytuł, lead i śródtytuły

pochodzą od redakcji

W jutrzejszym wydaniu„Rzeczpospolitej"

analiza posiedzenia KPCh

prof. Bogdana Góralczyka