Zwrot ku obronności

U wybrzeży Somalii ludzie z całej Europy dowodzą prawdy starego przysłowia, które mówi, że brak wieści to dobre wieści. Doniesienia o piractwie zajmowały pierwsze strony gazet całego świata. Ale to się zmieniło. To dlatego, że w ostatnim roku liczba ataków spadła o 95 proc.

To nie przypadek. Fregaty krajowe działają ramię w ramię z unijną operacją „Atalanta", chroniąc szlaki żeglugowe wykorzystywane przez dużą część europejskiego handlu z resztą świata i transporty niezbędnej pomocy żywnościowej do Somalii. Zwalczamy również problemy leżące u podłoża piractwa, nie tylko jego objawy. UE szkoli somalijskie wojsko, wspiera odbudowę zrujnowanych instytucji tego kraju i dostarcza pomoc rozwojową, aby zbudować podstawy długotrwałego dobrobytu.

Chociaż od II wojny światowej w Europie panuje pokój, wojna i konflikt nigdy nie są daleko

Somalia jest tu dowodem prawdziwości ogólnego stwierdzenia. Skuteczna i spójna polityka bezpieczeństwa i obrony jest dla Europy koniecznością, a nie luksusem. Zdolności zapobiegania kryzysom i utrzymywania pokoju są dla nas kluczowe, jeżeli mamy ustanowić bardziej pokojowy światowy ład.

Czego nam brakuje

Oczywiście osią bezpieczeństwa Europy przez 60 lat było NATO. Jednak czasy się zmieniają. W tym roku ostatni amerykański czołg opuścił nasz kontynent. Europa musi i ma moralny obowiązek robić więcej. To dlatego od 2003 r. Unia Europejska z powodzeniem utrzymuje pokój w Bośni i Hercegowinie, szkoli policję w Palestynie i Afganistanie i zwalcza piractwo na Oceanie Indyjskim.

Musimy teraz iść dalej. Jeżeli Europa ma w XXI wieku pozostać globalnym graczem, Europejczycy muszą jeszcze bardziej zacieśnić współpracę. Są trzy powody, dla których należy wzmocnić europejską politykę bezpieczeństwa: polityczny, aby UE mogła sprostać swoim globalnym ambicjom; operacyjny, aby Europa miała zdolności do działania w terenie; oraz gospodarczy, aby w czasach wyrzeczeń zapewnić miejsca pracy i stymulować innowacje.

Chociaż od II wojny światowej w Europie panuje pokój, wojna i konflikt nigdy nie są daleko. Groźby stojące przed nami są wyraźne i realne, tak jak w przypadku wojny domowej w Syrii czy ataków cybernetycznych na nasze lotniska lub sieci energetyczne. Ważnymi zarzewiami konfliktów są ubóstwo oraz napięcia społeczne i etniczne.

Dlatego potrzebujemy kompleksowego podejścia do polityki zagranicznej i musimy stosować szeroką gamę narzędzi, którymi UE dysponuje. Zakłada to łączenie naszych misji cywilnych i wojskowych z działaniami dyplomatycznymi i dialogiem oraz polityką rozwojową, tak aby zająć się objawami i przyczynami konfliktu, tak jak w Somalii.

Terroryzmu, zagrożeń cybernetycznych i piractwa nie da się zwalczać bez nowych technologii i zawodowego, dobrze wyposażonego personelu. Dzięki ściślejszej współpracy w dziedzinie obrony Europa będzie mogła działać szybciej. Kiedy w 2011 r. europejskie myśliwce latały nad Libią, w 80 proc. przypadków musiały pobierać paliwo z amerykańskich powietrznych tankowców. Wiemy, jakich zdolności Europie brakuje, i wiemy, że musimy inwestować w ich rozwój.

Potrzeba zaufania

Jeżeli europejskie siły zbrojne będą wyposażone w nowoczesne powietrzne tankowce i będą miały zdolności do obrony cybernetycznej, staną się też bardziej wiarygodne dla partnerów w NATO. To, co UE nazywa wspólnym pozyskiwaniem i wykorzystywaniem zdolności wojskowych, a NATO – inteligentną obroną, to dwie wzajemnie uzupełniające i wzmacniające się strategie. Rynki obrony są nadal zbyt rozdrobnione, a decyzje są wciąż podejmowane w 28 ośrodkach krajowych.

W rezultacie zakupów nowych zdolności dokonuje się wyłącznie w otoczeniu krajowym, często preferencyjnie traktując przemysł krajowy, co nierzadko prowadzi do powielania działań w niektórych dziedzinach i braku zdolności w innych. Dzięki udanemu wspólnemu pozyskiwaniu i wykorzystywaniu zdolności wojskowych państwa UE mogłyby robić lepszy użytek z 200 mld euro, które co roku wydają na obronę.