Do Szanownej Pani Prof. dr hab. Leny Kolarskiej-Bobińskiej Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego
My, filolodzy klasyczni i badacze starożytności oraz dziedzin pokrewnych, zatrudnieni w polskich uczelniach i instytucjach badawczych, pragniemy wyrazić solidarność z autorami i sygnatariuszami listu w obronie filozofii, który w ostatnich dniach został opublikowany w prasie i wśród opinii publicznej wywołał duży oddźwięk. Nie bez powodu zjednoczył przedstawicieli humanistyki o bardzo różnych poglądach politycznych i reprezentujących różne dziedziny nauk humanistycznych.
Wśród reform nauki i szkolnictwa wyższego wprowadzanych ostatnio – przeróżnie ocenianych, jednak z pewnością doniosłych w skutkach – jedno posunięcie nas zabolało i mocno uderzyło. To wprowadzenie odpłatności za drugi kierunek studiów. Obecnie przyjęte regulacje nie tylko nie pomagają w wyborze naszych kierunków studiów, ale wręcz wybór ten uniemożliwiają nawet studentom z wysoką średnią ocen. A studia filologiczne przez wielu studentów – nie tylko humanistów – były dotąd często wybierane jako uzupełnienie wiedzy.
Na całym świecie nowocześni adepci humanistyki dążą dziś do zdobycia wszechstronnego wykształcenia w duchu interdyscyplinarnym, a filolodzy klasyczni i badacze starożytności wspierają te aspiracje, rozumiejąc lepiej niż ktokolwiek inny, że są one zgodne z klasycznym modelem wszechstronnej formacji humanistycznej, który ugruntował się w cywilizacji polskiej i zachodniej jako model kształcenia elit intelektualnych. Dlatego zwracamy się do Pani Minister o stworzenie takiej sytuacji prawnej, która umożliwi bezpłatne studiowanie na studiach stacjonarnych jako drugiego kierunku filologii klasycznej, filozofii (wspieramy apel kolegów) oraz innych kierunków z zakresu ściśle pojętej humanistyki, takich jak historia, archeologia, kulturoznawstwo czy historia sztuki.
Wśród najlepszych studentów kierunków humanistycznych na polskich uczelniach po 1989 roku rozpowszechnił się taki model edukacji, który zakładał łączenie studiów humanistycznych z innymi studiami – często pokrewnymi, czasem zupełnie odmiennymi. To zjawisko trzeba ocenić pozytywnie, ponieważ realizujący się w ten sposób studenci zyskiwali kompetencje predestynujące ich do odgrywania ważnej roli w nauce i w polskim społeczeństwie. Kierunki studiów z zakresu ścisłej humanistyki są szczególnie atrakcyjne jako uzupełnienie edukacji na stopniu wyższym, co dobrze ilustruje rola filologii klasycznej. Wobec ograniczenia w ostatnich latach roli edukacji klasycznej w szkołach średnich – marginalizowania łaciny i nieobecności greki – studiowanie filologii klasycznej jako drugiego kierunku było popularnym sposobem uzupełnienia wykształcenia w zakresie niezbędnym np. historykowi średniowiecza, filologowi polskiemu zainteresowanemu epokami dawnymi, filozofowi o inklinacjach klasycznych, prawnikowi-romaniście, studentom filologii nowożytnych, pragnącym pogłębić swoje kompetencje językoznawcze, historykom nauki, medycyny, sztuki itd., itp. Jak pokazują doświadczenia z tegorocznej rekrutacji – w pierwszym roku, w którym obowiązują nowe przepisy dotyczące odpłatności za drugi kierunek studiów – ten model wszechstronnej edukacji, którego strażnikami są filolodzy klasyczni, został właśnie wręcz unicestwiony.
