Udana pogoń za Europą

- Ciągłe zbliżanie się poziomu polskiego PKB w przeliczeniu na jednego mieszkańca do średniej unijnej jest niezaprzeczalnym faktem - Bohdan Wyżnikiewicz, wiceprezes Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową

Publikacja: 27.05.2009 05:13

Udana pogoń za Europą

Foto: KFP

Większe wrażenie robi jednak wyprzedzanie przez wyrażoną w euro wartość polskiego PKB kolejnych krajów starej Unii. W 2000 r. wyprzedziliśmy Danię, w 2006 r. Austrię, a w ubiegłym roku Szwecję i Belgię.

Europejskie dane statystyczne precyzyjnie pokazują efekty tzw. konwergencji, czyli stopniowego, powolnego wyrównywania się poziomu rozwoju krajów tworzących regionalne ugrupowania gospodarcze. W okresie transformacji Polska, jako kraj nadrabiający opóźnienia rozwojowe, może pochwalić się niewątpliwymi sukcesami. Według szacunków unijnego urzędu statystycznego Eurostat PKB per capita obliczony dla parytetu siły nabywczej odnoszony do średniej dla UE 15 wzrósł z 40,7 proc. w 1997 r. do 50,9 proc. w 2008 r. W przypadku średniej dla UE 27 zmniejszyliśmy dystans z 46,8 do 56,1 proc.

W tym samym okresie Polska przesunęła się z hipotetycznej 11. (w 1997 r. nie byliśmy w Unii) na aktualnie 7. pozycję pod względem wartości PKB. Udział Polski w PKB 27 krajów zwiększył się w ciągu 12 lat z 1,7 do 2,8 proc.

Efekty konwergencji zostały uzyskane dzięki wielu czynnikom. Sprzyjało im przede wszystkim działanie w wyzwalającej przedsiębiorczość gospodarce rynkowej i napływ kapitału zagranicznego. Od 1994 r. eksport wzrósł z ponad 15 do prawie 120 mld euro w 2008 r. Oznaczało to zbudowanie od podstaw zdolności eksportowych, jako że poprzednio wywożono z Polski głównie surowce i towary nisko przetworzone. Wielokrotnie wzrosła wydajność pracy i rynek międzynarodowy zaczął wyżej wyceniać wartość polskich towarów i waluty.

Przyspieszonej konwergencji sprzyjał też niski poziom rozwoju w początkach transformacji. Zatem przy równowadze makroekonomicznej dość łatwo było uzyskiwać imponujące przyrosty produkcji i rozwijać sektor usług. Przy wyższym poziomie rozwoju gospodarczego dalsze przyrosty PKB będą trudniejsze do uzyskania.

Przy realizacji scenariusza konwergencji kolejnym krajem na celowniku jest Holandia, jeżeli chodzi o wielkość potencjału gospodarki mierzonego wartością PKB. Wyprzedzenie Holandii jest zadaniem na co najmniej dwa pokolenia, bowiem aktualnie jej PKB jest prawie dwukrotnie wyższy niż Polski. Jeszcze kilkanaście lat temu był on prawie trzykrotnie wyższy. Trudno jest jednak liczyć na sukces bez stawiania sobie ambitnych celów.

Opinie Ekonomiczne
Witold M. Orłowski: Wojna orła ze smokiem
Opinie Ekonomiczne
Dr Mateusz Chołodecki: Czy można skutecznie regulować rynki cyfrowe
Opinie Ekonomiczne
Marcin Piasecki: Marzenie stanie się potrzebą
Opinie Ekonomiczne
Maciej Miłosz: Król jest nagi. Przynajmniej ten zbrojeniowy
Opinie Ekonomiczne
Krzysztof Adam Kowalczyk: Dlaczego znika hejt na elektryki