Reklama

Wspólne podejmowanie decyzji i praca zespołowa są kanonem onkologii

Rozmowa: Prof. Jacek Fijuth, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Onkologicznego.

Aktualizacja: 04.02.2015 07:06 Publikacja: 03.02.2015 23:01

Wspólne podejmowanie decyzji i praca zespołowa są kanonem onkologii

Foto: Materiały prasowe

Jednym z elementów pakietu onkologicznego jest konsylium lekarzy. Czym są zespoły multidyscyplinarne w onkologii?

Jacek Fijuth: Współczesna onkologia to leczenie skojarzone – łączy kilka metod terapeutycznych. W większości nowotworów pierwszym etapem leczenia jest zabieg chirurgiczny, a następnym chemioterapia lub radioterapia. Czasami stosowane są wszystkie trzy metody. Leczenie onkologiczne, aby było najbardziej skuteczne, powinno przebiegać według założonego na wstępie planu, bez niepotrzebnych przerw. Najlepiej, jeżeli na kolejnych etapach jest realizowane przez zespół współpracujących ze sobą specjalistów. Należy podkreślić, że o powodzeniu całego, złożonego procesu terapeutycznego decyduje pierwsze zastosowane leczenie. Ustalenie planu leczenia, sekwencji następujących po sobie etapów jest głównym zadaniem dla konsylium multidyscyplinarnego. W ośrodkach stricte onkologicznych konsylia wielospecjalistyczne funkcjonowały od bez mała dziesięcioleci. Wspólne podejmowanie decyzji terapeutycznych i praca zespołowa są kanonami onkologii. Przed laty ta zasada była przesłanką utworzenia klinik narządowych w Centrum Onkologii na Ursynowie. Ale jeszcze wcześniej, w starym Instytucie przy ul. Wawelskiej, odbywały się regularnie wielospecjalistyczne konsylia, na których obecni byli wszyscy klinicyści, radiolodzy i histopatolodzy. Dzisiaj tak szczegółowe omawianie chorych jest niemożliwe z powodu restrykcji czasowych, ale idea zespołów multidyscyplinarnych nie jest niczym nowym.

Kto wchodzi w skład zespołu?

Zgodnie z zapisami ustawy pakietowej i późniejszych rozporządzeń skład zespołu wielospecjalistycznego jest uzależniony od wiekowej kategorii pacjenta (dziecko – dorosły) i specyfiki nowotworu. W każdym zespole reprezentowane są cztery specjalizacje: chirurg, onkolog kliniczny lub hematolog, onkolog radioterapeuta i radiolog. W przypadku dzieci, chirurg, onkolog kliniczny lub hematolog musi być specjalistą w zakresie onkologii pediatrycznej. W zależności od anatomicznego umiejscowienia członkiem zespołu może być chirurg onkolog, ginekolog onkolog, torakochirurg, urolog, laryngolog, neurochirurg lub inny specjalista, który zajmuje się chirurgicznym leczeniem w danej lokalizacji nowotworu. W przypadku nowotworów krwi w zespole wielospecjalistycznym nie jest wymagana obecność chirurga.

Jaki jest przebieg spotkania zespołu multidyscyplinarnego?

Reklama
Reklama

W mojej macierzystej jednostce skład i godziny pracy zespołów multidyscyplinarnych (MDT) są ustalone i zapisane w grafiku. W MDT pracują najbardziej doświadczeni specjaliści o szerokiej i aktualnej wiedzy medycznej. Dany zespół, głównie pod kątem uczestniczącego w spotkaniu chirurga, zajmuje się omawianiem chorych z określoną lokalizacją anatomiczną nowotworu. Na spotkanie przygotowana jest kompleksowa dokumentacja medyczna wyłącznie tych chorych, którzy mają założoną kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego, tzw. zieloną kartę, mają ustalone mikroskopowo potwierdzenie nowotworu złośliwego, wykonaną pogłębioną diagnostykę i określony stopień zaawansowania klinicznego. Są to chorzy wpisani do kolejki oczekujących na leczenie. W trakcie spotkania są obecni koordynatorzy leczenia onkologicznego.

O czym decyduje się na takim spotkaniu?

Zespół podejmuje decyzję o sekwencji skojarzonego leczenia onkologicznego. Ustala ramowy program terapii. Ocenia jakość i kompleksowość przeprowadzonej pogłębionej diagnostyki onkologicznej. Na koniec dla każdego chorego jest przydzielany koordynator leczenia.

Dlaczego tak istotne jest, aby o leczeniu decydował zespół kilku lekarzy?

Zasady zespołowego decydowania przedstawiłem wcześniej. Dodatkowo obecność specjalistów w zakresie trzech podstawowych specjalności onkologicznych pozwala na wnikliwe rozważenie, czy w przypadku konkretnego chorego dana sekwencja leczenia, będąca ustalonym standardem terapeutycz-nym, jest możliwa do przeprowadzenia. Chorzy po przebytej radioterapii, obciążeni zespołami autoimmunologicznymi, wykazujący różnego typu dysfunkcje hematologiczne lub biochemiczne, a także będący w stanie ograniczonej wydolności ogólnej, mogą nie kwalifikować się do agresywnego leczenia skojarzonego lub do przeprowadzenia któregoś z jego etapów. Np. u chorej po przebytej radioterapii piersi lub ściany klatki piersiowej, w przypadku wystąpienia raka drugiej piersi przeprowadzenie radioterapii po leczeniu oszczędzającym (co jest standardem) może być zbyt obciążające dla narządów klatki piersiowej. Zatem u takiej chorej preferowaną metodą leczenia powinna być mastektomia. Ustalenie wskazań do radioterapii lub radiochemioterapii wyprzedzającej zabieg chirurgiczny w raku odbytnicy wymaga wykonania precyzyjnej diagnostyki wstępnej. Podobnie jest w innych nowotworach. Zgodnie z międzynarodowymi rekomendacjami rozszerzone są wskazania do przedoperacyjnej chemio- terapii lub radiochemio- terapii. Powołanie instytucji zespołu wielodyscyplinar- nego ma być mechanizmem dyscyplinującym i porządkującym klinicystów, a w efekcie ma mieć przełożenie na wybór optymalnej terapii na podstawie kompletu wymaganych badań diagnostycznych. Opracowanie ramowego planu leczenia skojarzonego i zaangażowanie koordynatora ma na celu zapewnienie sprawnego przechodzenia chorego do kolejnego etapu leczenia bez przerw i konieczności umawiania kolejnych konsultacji specjalistycznych.

—rozmawiała Ewa Klejnowska

Ochrona zdrowia
Zdrowie żołnierza fundamentem bezpieczeństwa państwa
Ochrona zdrowia
Złoty biznes na pilotażu w psychiatrii. Śledztwo „Rzeczpospolitej” o nadużyciach w CZP
Materiał Promocyjny
Wielka diagnoza polskiego POZ. Badanie Centrum Medycznego CMP wskazuje luki między świadomością a potrzebami pacjentów
Ochrona zdrowia
Oddolna prywatyzacja i zamykanie szpitali to realny scenariusz na kolejne lata
Ochrona zdrowia
Miliardy złotych luki w budżecie NFZ. Demografia wykończy system?
Materiał Promocyjny
Działamy zgodnie z duchem zrównoważonego rozwoju
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama