W Europie Zachodniej parki handlowe powstają głównie w dużych miastach. W Europie Środkowo-Wschodniej - w mniejszych miejscowościach i na przedmieściach - podaje międzynarodowa firma doradcza Cushman & Wakefield w najnowszym raporcie „European Retail Parks: What's next".

Z analiz wynika, że zasoby powierzchni w europejskich parkach handlowych wzrosły w 2018 roku o 2,2 proc. i wyniosły łącznie 50,1 mln mkw. Najwięcej nowych obiektów powstaje we Francji i Hiszpanii.

Tradycyjny i e-commerce

- W ubiegłym roku wybudowano w Europie 995 tys. mkw. powierzchni w parkach handlowych, czyli o 15 proc. mniej niż w 2017 roku - podają autorzy raportu. - Jednak według prognoz ten segment rynku będzie się nadal rozwijał w stabilnym tempie, o czym świadczy przygotowywana podaż na lata 2019/2020 wynosząca 1,4 mln mkw. Ilość powierzchni dostarczonej na rynek może być jednak jeszcze większa dzięki możliwości szybkiej realizacji inwestycji oraz rosnącej liczbie obiektów oferujących do 5 tys. mkw. Z raportu wynika, że tradycyjny handel ma się bardzo dobrze, ale przechodzi istotną ewolucję ze względu na rozwój sektora e-commerce, co nie pozostaje bez wpływu na podmiejskie obiekty handlowe. Niemniej jednak rynek magazynów handlowych nadal rozwija się prężnie, a głównymi czynnikami przyciągającymi nowych najemców i klientów do parków handlowych są przystępność cen, elastyczność i wygoda dokonywania zakupów i łatwy dojazd.

Analitycy podkreślają, że rynek parków handlowych dojrzewa, co wpływa na różnicowanie trendów inwestycyjnych. - W Europie Zachodniej najwięcej obiektów nadal powstaje w największych miastach charakteryzujących się dużym zasięgiem oddziaływania (catchment area) i intensywnym ruchem pieszym - piszą autorzy raportu. - Niektóre sieci handlowe budują jednak także własne nieduże parki handlowe, udostępniając powierzchnie innym markom i na inne cele.

W Europie Środkowo-Wschodniej deweloperzy coraz częściej stawiają na mniejsze inwestycje, wybierając - oprócz lokalizacji drugo- i trzeciorzędnych - mniejsze miasta i przedmieścia. - W krajach takich jak Bułgaria warunki rynkowe ulegają zmianie, wskutek czego sieci handlowe są zainteresowane ekspansją w miastach drugo- i trzeciorzędnych - zwracają uwagę analitycy. - To stwarza szanse dla małych i średnich parków handlowych, oferujących łatwy dojazd, przystępne czynsze i atrakcyjny zestaw najemców.

Z raportu wynika, że strategie lokalizacyjne najemców wielkopowierzchniowych w niektórych krajach ewoluują i coraz częściej uwzględniają mniejsze lokale na terenach podmiejskich, które umożliwiają łatwiejsze dotarcie do potencjalnych klientów. - Jednocześnie transport publiczny zyskuje na znaczeniu w bardzo dużych miastach w porównaniu z transportem samochodowym, a niektórzy konsumenci zwracają coraz większą uwagę na wygodę dokonywania zakupów i bliskość obiektów handlowych - podkreślają analitycy Cushman & Wakefield.

Duży potencjał

Cytowana w raporcie Silvia Jodlowski, starszy analityk w firmie Cushman & Wakefield, zauważa, że rynek parków handlowych w Europie rozwija się dwutorowo. - W Europie Zachodniej stopniowo wkracza on w fazę dojrzałą, a w wielu miastach obserwujemy wystarczającą podaż tego typu obiektów. Z kolei w Europie Środkowo-Wschodniej rynek parków handlowych jest nadal na wczesnym etapie rozwoju. Relatywnie niewystarczająca podaż parków handlowych w regionie w połączeniu z ich możliwością funkcjonowania na terenach o niewielkim zasięgu oddziaływania wskazują na potencjał dalszego wzrostu tego formatu.

Według stanu na 1 stycznia 2019 roku łączne zasoby powierzchni w parkach handlowych Europy Zachodniej wynosiły 44,4 mln mkw. Największymi rynkami w regionie są Niemcy, Wielka Brytania i Francja, na które przypada ponad 74 proc. powierzchni tego formatu. W latach 2019/2020 deweloperzy dostarczą na rynek Europy Zachodniej łącznie 1,3 mln mkw. nowej powierzchni handlowej, czyli o 21 proc. mniej niż w latach 2018/2019.

Pomimo spowolnienia aktywności deweloperskiej na rynku parków handlowych we Francji o 22 proc. w porównaniu z rokiem 2017, ilość powierzchni handlowej oddanej do użytku w ubiegłym roku była wyższa od podaży centrów handlowych, która maleje w coraz szybszym tempie (-28 proc.).

- Ponadto lepiej zaprojektowane parki handlowe nowej generacji zyskują na atrakcyjności w oczach zarówno najemców, jak i odwiedzających. Znajduje to odzwierciedlenie w liczbie realizowanych inwestycji – w budowie jest 782 tys. mkw. powierzchni w parkach handlowych z planowaną datą otwarcia w latach 2019/2020, co stanowi 54 proc. całkowitej podaży w przygotowaniu na terenie Europie - podają eksperci. - Rynek parków handlowych w Wielkiej Brytanii będzie rozwijał się w stabilnym tempie . Konsumenci nadal cenią sobie wygodę i łatwy dojazd zapewniane przez podmiejskie lokalizacje handlowe.

- W Europie Południowej obserwujemy duże zróżnicowanie trendów. Rok 2018 był wyjątkowo dobry dla Hiszpanii, gdzie oddano do użytku 165 tys. mkw., czyli czterokrotnie więcej niż rok wcześniej. Z kolei w Portugalii aktywność deweloperska zdecydowanie spowolniła - czytamy w raporcie.

W mniejszych miastach

Ubiegłoroczna podaż nowej powierzchni handlowej w Europie Środkowo-Wschodniej to 219 tys. mkw., co stanowi 17-procentowy wzrost w porównaniu z rokiem 2017. - Największymi rynkami parków handlowych są nadal Czechy, Rumunia i Polska, w których koncentruje się 66 proc. całkowitych zasobów tego typu powierzchni w regionie.

Z raportu wynika, że rośnie zainteresowanie inwestycjami w lokalne parki handlowe, obsługujące wyłącznie miasta, w których się znajdują, lub najbliższy region. Największą aktywność deweloperską odnotowano w Rumunii, gdzie oddano do użytku 76 tys. mkw. nowej powierzchni w parkach handlowych. Pod względem wielkości jest to rynek porównywalny do czeskiego, ale z uwagi na dwukrotnie większą liczbę ludności wskaźnik nasycenia parkami handlowymi utrzymuje się na niższym poziomie.

Tempo rozwoju parków handlowych w Polsce przyspieszyło w ostatnich dwóch latach. W 2018 roku do użytku oddano ok. 74 tys. m kw. nowej powierzchni w obiektach tego formatu, które są coraz częściej pozycjonowane w sposób umożliwiający przyciągnięcie klientów. To wzrost o 21 proc. w ujęciu rocznym.

- Rynek parków handlowych rozwija się dynamicznie także na Słowacji, między innymi dzięki popytowi ze strony konsumentów w mniejszych miastach i na przedmieściach, którzy poszukują obiektów oferujących większą wygodę dokonywania zakupów - tłumaczą autorzy raportu.

Silvia Jodlowski podkreśla, że osłabienie popytu konsumenckiego i rosnące koszty zmuszają sieci handlowe do eksperymentowania z nowymi formatami i konceptami, a parki handlowe stanowią korzystną opcję dla wielu operatorów. - Niższe czynsze i koszty eksploatacyjne oraz większa elastyczność aranżacji powierzchni to główne czynniki, które przyciągają zainteresowanie sieci handlowych - wyjaśnia.

Dodaje, że rynek handlowy spowalnia, ale udział parków handlowych w łącznej podaży powierzchni wzrósł. - W całej Europie deweloperzy i właściciele obiektów handlowych eksperymentują z różnymi formatami, aby nadążyć za zmieniającym się popytem konsumenckim. W czasach niepewności ekonomicznej parki handlowe okazały się być efektywną alternatywą dla centrów handlowych, ale aby odnieść sukces, wynajmujący muszą skuteczniej zachęcać klientów do ich odwiedzania. Można to osiągnąć poszerzając skład najemców o kolejnych operatorów lokali gastronomicznych i sieci odzieżowe oraz rozbudowując ofertę rozrywkową - podkreśla.