Prawo do spadku a bałagan w księdze wieczystej

[i][b]Babcia zapisała Mamie, jako jedynej spośród dzieci, cały swój majątek. Sąd na podstawie testamentu przyznał Mamie całość. Jednak w księdze wieczystej istnieją wpisy z 1949 r., zgodnie z którymi właścicielem dwóch działek, w tym jednej z zabudowaniami (dom, budynek gospodarczy), jest wyłącznie Dziadek. Posiadamy także decyzje wydane przez sąd w 1991r., które wskazują, że Babcia była wyłączną właścicielką jednej działki, a druga działka - ta, na której stoją zabudowania – była współwłasnością Babci i Dziadka.

Dziadek zmarł w 1983 r., a Babcia w 2002 r. Mama posiada troje rodzeństwa.

Moje pytanie dotyczy tego, czy rodzeństwo może zrzec się swoich części podczas rozprawy o podział spadku po Dziadku, czy należy to załatwić u notariusza? Czy wniosek o wpis do księgi wieczystej może być złożony raz, po nabyciu całości przez Mamę, czy trzeba dokonać wpisu z decyzji?[/b][/i]

[i]- R.[/i]

[b]Odpowiada adwokat Aleksandra Dalecka, Program Pomocy Prawnej Moi Prawnicy, www.moiprawnicy.pl:[/b]

W pytaniu poruszonych jest kilka zagadnień. Przede wszystkim istotne jest ustalenie, co wchodziło w skład majątku po Babci, gdyż tylko ten majątek nabyła w drodze dziedziczenia testamentowego Matka czytelniczki. Nie będzie on podlegał żadnemu podziałowi pomiędzy rodzeństwem. Pominiętym w testamencie należy się od spadkobiercy najwyżej zachowek.

Ponieważ nie jest do końca jasne, co było majątkiem Babci, Matka czytelniczki po uzyskaniu stwierdzenia nabycia spadku po Babci, mogłaby wpisać się do ksiąg wieczystych jako właścicielka jedynie w takim zakresie, w jakim w księgach wieczystych była wpisana Babcia. Innymi słowy mogłaby zostać wpisana do księgi tylko jako właściciel niezabudowanej działki. W pozostałej części (działka zabudowana) potrzebne byłoby przeprowadzenie postępowania spadkowego po Dziadku, dla wpisania współwłasności z pozostałym rodzeństwem, albo postanowienie sądu o dziale spadku (art. 1015 § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=70928]Kodeksu cywilnego[/link]).

Dziadek zmarł wcześniej niż Babcia i jeśli nie zostawił testamentu, to dziedziczyły po nim na podstawie art. 931 § 1 Kodeksu cywilnego:

>> Babcia - nie mniej niż 1/4 majątku

>> wszystkie jego dzieci - w częściach równych.

Istnieje możliwość, że dzieci zrzekły się dziedziczenia przez podpisanie z Dziadkiem umowy w formie aktu notarialnego (o takiej umowie traktują art. 1048-1050 Kodeksu cywilnego). Wtedy udział, który odziedziczyła Babcia po swym Małżonku, wszedł do jej majątku i następnie w całości został odziedziczony przez Matkę czytelniczki.

Zrzeczenie się dziedziczenia po Dziadku mogło nastąpić jedynie w drodze umowy notarialnej z Dziadkiem, a zatem nie może mieć miejsca teraz, po jego śmierci. Jednak jeśli umowa o zrzeczenie się dziedziczenia nie została zawarta, a nie upłynęło jeszcze 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania do spadku, może on złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku przed sądem rejonowym, w okręgu którego mieszka lub przebywa, bądź przed notariuszem. Wybór należy więc od osoby, która zamierza odrzucić spadek.

Osoba, która odrzuciła spadek, traktowana jest tak, jakby nie dożyła spadku. Zamiast niej dziedziczyć będą jej dzieci, chyba że one też odrzucą spadek, itd.

Przepisy nie przewidują możliwości odrzucenia spadku na korzyść innej osoby – w tym wypadku na korzyść Matki czytelniczki. Jeżeli jednak finalnie wszyscy odrzucą spadek, będzie ona jedyną osobą powołaną do dziedziczenia całości po Dziadku.

Dziadek zmarł w 1983 roku, więc wydaje się wątpliwe, by obecnie rodzeństwo Matki było w stanie udowodnić, iż o tytule swojego powołania do dziedziczenia dowiedziało się dopiero niedawno. Z reguły bowiem o tytule powołania do spadku spadkobierca ustawowy dowiaduje się w dniu, w którym dowiaduje się o śmierci spadkodawcy.

Zakładając jednak, że droga do złożenia takiego oświadczenia jest nadal otwarta, gdyż nie upłynął 6–miesięczny termin, a stwierdzenie nabycia spadku jeszcze nie nastąpiło, może dokonać tego sąd w toku postępowania działowego. Sąd może m.in. odebrać oświadczenia o odrzuceniu spadku. Dla zachowania 6–miesięcznego terminu, zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z 20 lutego 1963 roku (I CR 109/63), należy przed upływem tego terminu wnieść do sądu podpisane przez spadkobiercę i zawierające niezbędne dane oświadczenie o odrzuceniu spadku.

Jeśli pozostałe rodzeństwo nie odrzuci spadku, będzie on podlegał podziałowi. Skład i wartość spadku zostaną ustalone przez sąd (art. 684 Kodeksu postępowania cywilnego). Sąd zatem będzie badał, jakie nieruchomości należały do majątku Dziadka i w związku z tym podlegają podziałowi między współspadkobierców.

Własność Nieruchomości

Pozostało 88% artykułu