Czy prawo do służebności przesyłu się przedawnia

?Większość roszczeń majątkowych się przedawnia, ale czy zasada ta dotyczy także żądania ustanowienia służebności przesyłu?

Publikacja: 11.12.2012 07:30

?Do Sądu Najwyższego wpłynęło właśnie takie pytanie olsztyńskiego Sądu Okręgowego. Gdyby SN uznał, że się przedawnia, byłaby to rewolucja dla tej mającej zaledwie cztery lata instytucji (sygnatura akt: III CZP 101/12).

Wzmocniona zostałaby pozycja przetargowa właścicieli nieruchomości, na których posadowione są instalacje przesyłowe. Dodany przed czterema laty do kodeksu cywilnego art. 305¹ daje właścicielowi instalacji przesyłowej (ale także właścicielowi gruntu, na którym są one posadowione) prawo żądania przed sądem (jeśli wcześniej się nie dogadają) ustanowienia, za wynagrodzeniem, służebności pozwalającej utrzymywać i naprawiać instalację.

Z takim też roszczeniem wystąpiła lubelska spółka PGE Dystrybucja, domagając się ustanowienia dla niej służebności przesyłu (za wynagrodzeniem) na nieruchomości położonej w Węgorzewie, a należącej do Przedsiębiorstwa Turystycznego z Giżycka. Na nieruchomości tej stoi murowana wieża transformatorowa niezbędna do dystrybucji energii elektrycznej.

Właściciel nieruchomości (a dokładnie użytkownik wieczysty) wniósł o oddalenie wniosku, wskazując, że wcześniej strony łączyła umowa dzierżawy odpowiadająca tej służebności (z miesięcznym czynszem 305 zł), która zezwalała na niezbędny dostęp do stacji, ale wynikły nieporozumienia co do jej kontynuowania, więc pozwany ją wypowiedział. Natomiast roszczenie o sądowe ustanowienie służebności się przedawniło.

Sąd rejonowy zarzut ten uwzględnił i oddalił wniosek. W uzasadnieniu wskazał, że zasadą prawa cywilnego jest, że wszelkie roszczenia majątkowe, z wyjątkami, przedawniają się. Roszczenia gospodarcze zaś, a w tej sytuacji mamy do czynienia z przedsiębiorstwem i roszczeniem związanym z jego działalnością, przedawniają się nawet szybciej, bo po trzech latach.

Ponieważ instytucję służebności przesyłu wprowadzono 3 sierpnia 1998 r., roszczenia zakładów przesyłowych o ich ustanowienie przedawniły się już 3 sierpnia 2011 r. (chyba że zdążyły one złożyć odpowiednie wnioski w sądzie).

Wprawdzie w literaturze prawa jest to kwestia kontrowersyjna, ale większość autorów (np. nieżyjący już Gerard Bieniek, sędzia Sądu Najwyższego) twierdzi, że się przedawnia.

Rozpatrując apelację, sąd okręgowy przekazał tę kwestię Sądowi Najwyższemu.

Oprócz stanowiska za przedawnieniem zaprezentował także argumenty przeciwne. Jednym z nich jest to, że prawo o ustanowienie drogi koniecznej nie przedawnia się, gdyż z natury ma ono gwarantować dostęp do sąsiedniej działki cały czas. Przepisy te stosuje się odpowiednio do służebności przesyłu.

?Do Sądu Najwyższego wpłynęło właśnie takie pytanie olsztyńskiego Sądu Okręgowego. Gdyby SN uznał, że się przedawnia, byłaby to rewolucja dla tej mającej zaledwie cztery lata instytucji (sygnatura akt: III CZP 101/12).

Wzmocniona zostałaby pozycja przetargowa właścicieli nieruchomości, na których posadowione są instalacje przesyłowe. Dodany przed czterema laty do kodeksu cywilnego art. 305¹ daje właścicielowi instalacji przesyłowej (ale także właścicielowi gruntu, na którym są one posadowione) prawo żądania przed sądem (jeśli wcześniej się nie dogadają) ustanowienia, za wynagrodzeniem, służebności pozwalającej utrzymywać i naprawiać instalację.

Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Prawo drogowe
Ważny wyrok ws. płatnego parkowania. Sąd: nie można nakładać kar za spóźnienie
Oświata i nauczyciele
Nauczyciele nie ruszyli masowo po pieniądze za nadgodziny. Dlaczego?
Prawo w Polsce
Jak zmienić miejsce głosowania w wyborach prezydenckich 2025?
Prawo drogowe
Ważny wyrok dla kierowców i rowerzystów. Chodzi o pierwszeństwo