Nie każdy zagraniczny akt notarialny jest skuteczny w Polsce. Sąd Najwyższy tłumaczy

Lepiej sprawdzić moc obcego aktu notarialnego przed jego sporządzeniem, jeśli ma wywoływać skutki prawne w Polsce. Sąd Najwyższy wyjaśnia dlaczego.

Publikacja: 26.05.2024 18:51

Nie każdy zagraniczny akt notarialny jest skuteczny w Polsce. Sąd Najwyższy tłumaczy

Foto: Adobe Stock

To przestroga z najnowszego orzeczenia Sądu Najwyższego, która może uchronić przed niepotrzebnymi kłopotami.

SN rozpatrywał sprawę w której najpierw referendarz, a następnie sąd rejonowy i okręgowy oddaliły wniosek zainteresowanej o wpisanie do księgi wieczystej jako właścicielki nieruchomości położonej w Polsce, darowanej jej przez krewnego na podstawie dokumentu sporządzonego przez notariusza w USA. Wskazano, że nie zostały dochowane wymogi co do formy czynności darowizny nieruchomości położonej w Polsce.

Czytaj więcej

Kiedy sporządza się ustny testament? Ważny wyrok Sądu Najwyższego

Zagraniczny akt notarialny. Ważna kwestia dla Polaków żyjących za granicą

Kobieta nie dała za wygraną i zapytała w skardze kasacyjnej SN, czy akt notarialny sporządzony przez notariusza publicznego z kraju będącego stroną konwencji haskiej z 5 października 1961 r. (znoszącej wymóg legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych) jest aktem notarialnym w rozumieniu art. 158 kodeksu cywilnego. Kwestia ta ma w praktyce bardzo istotne znaczenie, biorąc pod uwagę, że poza granicami zamieszkują i pracują miliony obywateli Polski, z których wielu jest właścicielami nieruchomości położonych w ojczyźnie.

Sąd Najwyższy nie uwzględnił skargi. Przypomniano, że przywołana przez skarżącą konwencja przewiduje możliwość opatrzenia zagranicznego dokumentu poświadczeniem sporządzonym w jednym państwie umożliwiającego legalne użycie go w innym państwie (apostille). Nie budzi więc wątpliwości – co podkreślił sędzia SN Jacek Widło – że postanowienia konwencji znoszą wymóg legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych (od 14 sierpnia 2005 r.). Ogranicza się to jednak do poświadczenia autentyczności podpisu, charakteru, w jakim działa osoba, która dokument podpisała, a w razie potrzeby, tożsamości pieczęci lub stempla na dokumencie. Legalizacja ta nie obejmuje natomiast poświadczenia zgodności formy dokumentu z prawem właściwym dla formy danej czynności prawnej. Jeżeli zaś umowa dotyczy nabycia i utraty własności nieruchomości położonej w Polsce, wymagania w zakresie formy ustalać należy według prawa polskiego.

Czytaj więcej

Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna

Akt notarialny za granicą: polski notariusz tłumaczy reguły jego zawierania

Również według prawa polskiego ocenie podlega skuteczność (materialnoprawna) czynności prawnej dotyczącej nieruchomości położonej w Polsce, zgodnie z zasadą prawa miejsca położenia nieruchomości.

Od wejścia w życie prawa prywatnego międzynarodowego z 2011 r. nie jest już możliwe przeniesienie własności nieruchomości położonej w Polsce w drodze umowy zawartej w obszarze prawnym państwa common law. Wyklucza to art. 25 ust. 2 tej ustawy, który prowadzi do konieczności zachowania polskich wymogów formalnych (aktu notarialnego).

dr Marcin Margoński, notariusz w Krapkowicach

Podkreśla, że takie obostrzenie dotyczy jedynie samej czynności rozporządzenia nieruchomością, a nie pełnomocnictwa do takiego rozporządzenia.

— Osoby przebywające w państwach common law mogą więc, z zachowaniem wymogów formalnych prawa miejscowego, udzielić pełnomocnictwa do zawarcia umowy u polskiego notariusza — dodaje dr Marnogoński.

Sygnatura akt: CSK 1412/23

To przestroga z najnowszego orzeczenia Sądu Najwyższego, która może uchronić przed niepotrzebnymi kłopotami.

SN rozpatrywał sprawę w której najpierw referendarz, a następnie sąd rejonowy i okręgowy oddaliły wniosek zainteresowanej o wpisanie do księgi wieczystej jako właścicielki nieruchomości położonej w Polsce, darowanej jej przez krewnego na podstawie dokumentu sporządzonego przez notariusza w USA. Wskazano, że nie zostały dochowane wymogi co do formy czynności darowizny nieruchomości położonej w Polsce.

Pozostało 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Płace
Ostatnia taka podwyżka pensji. W przyszłym roku czeka nas rewolucja
Sądy i trybunały
Bezsilność Trybunału rośnie. Uchwała naprawcza Sejmu ponad wyrokiem TK
Konsumenci
Rzecznik generalny TSUE o restrukturyzacji Getin Banku: ocenić musi polski sąd
Podatki
Uparty obdarowany zapłaci podatek, bo nie chciał pokazać wydruku z konta
Materiał Promocyjny
Mapa drogowa do neutralności klimatycznej
Sądy i trybunały
Sędzia, który kradł pendrive'y nadal w zawodzie. Zarabia 10 tys. zł miesięcznie
Podatki
Skarbówka będzie łapać już tylko prawdziwych oszustów