Wydanie pozwolenia na montaż klimatyzatora na elewacji budynku znajdującego się przy ulicy stanowiącej część układu urbanistyczno-architektonicznego wpisanego do rejestru zabytków ma niewątpliwy wpływ na wartość historyczną tego układu – uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn. akt VII SA/Wa 2686/16).

Rozpoznawał on skargę na decyzję ministra kultury i dziedzictwa narodowego, w której odmówiono wydania zgody na zainstalowanie klimatyzatora na jednej z kamienic z lat 50. Nieruchomość znajdowała się w Warszawie. Budynek nie był wpisany do rejestru zabytków, znajdował się jednak na terenie chronionym konserwatorsko.

W ocenie szefa resortu kultury wskazane prace odbyłyby się ze szkodą dla układu urbanistycznego. Zewnętrzne klimatyzatory stanowią bowiem niepożądany element elewacji, zakłócając jej walory kompozycyjne. W decyzji wskazano też, że zamontowanie współczesnego elementu spowodowałoby zniekształcenie kompozycji detali w elewacji budynku, powodując zmianę jego wyrazu i charakteru. Podkreślono także, że wygląd elewacji ma ogromny wpływ na odbiór wizualny i relacje przestrzenne pomiędzy poszczególnymi obiektami zabudowy, składającymi się na pierzeję i wnętrze ulicy. Poza tym prace mogłyby przyczynić się do pogorszenia stanu zachowania tynków kamienicy. Z tego też powodu ministerstwo nie zgodziło się na montaż klimatyzatora.

Z ministerialnymi spostrzeżeniami zgodził się rozpoznający skargę inwestora stołeczny WSA. „(...) Objęcie ochroną konserwatorską poprzez wpisanie układu urbanistyczno-architektonicznego miasta do rejestru zabytków nie oznacza, że na terenie tym zabronione są jakiekolwiek działania, w tym wykonywanie robót budowlanych w rozumieniu przepisów prawa budowlanego" – zaznaczył skład orzekający, któremu przewodniczyła sędzia Mariola Kowalska.

W przypadku jednak – jak podkreślono w orzeczeniu – prowadzenia prac budowlanych dotyczących zabytku wpisanego do rejestru wymagane jest uzyskanie zgody organu konserwatorskiego, który oceni dopuszczalność realizacji robót pod względem wpływu na zachowanie walorów zabytkowych chronionego obszaru.

– W świetle powyższego nie budzi wątpliwości sądu prawidłowość stanowiska ministra kultury i dziedzictwa narodowego, który uznał, że montaż klimatyzatorów na ścianie budynku tworzącego układ urbanistyczny podlegający ochronie ma wpływ na wartości artystyczne i historyczne tego układu urbanistycznego. Zamontowanie klimatyzatora będzie niewątpliwie widoczne na ścianie budynku, nawet jeżeli przy budynku rośnie drzewo – podniósł WSA.

Sędziowie podkreślili, że taki montaż jest widoczną ingerencją w elewację budynku, która stanowi o odmiennym od chronionego widoku elewacji.

„Zmiana wyglądu któregokolwiek z historycznych budynków wchodzących w skład zabytkowego zespołu w konsekwencji prowadzi do zmiany wyglądu tej części chronionego zespołu zabudowy, a zatem narusza decyzję o wpisaniu układu urbanistycznego [...] do rejestru zabytków" – zaakcentowano.