Taka praktyka jest nieprawidłowa – twierdzi rzecznik praw obywatelskich. I wzywa ministra skarbu do podjęcia działań mających umożliwić otrzymanie rekompensaty przez wnioskodawców, którzy nie posiadają numeru PESEL. Chodzi o obywateli polskich przebywających za granicą.

Zdaniem wojewodów PESEL jest konieczny. Stanowi podstawę wpisu w systemie informatycznym SIR prowadzonym przez Ministerstwo Skarbu Państwa, z którego dane są przekazywane do Banku Gospodarstwa Krajowego wypłacającego przyznane rekompensaty. Wynika to ze specyfikacji zamówienia na system informatyczny obsługujący rejestry wojewódzkie. Niepodanie PESEL wojewodowie traktują więc jako brak formalny wniosku albo w ogóle odmawiają potwierdzenia prawa do rekompensaty.Tymczasem nie wszyscy uprawnieni do rekompensaty mają polskie dokumenty tożsamości z numerem PESEL. Niektórzy obywatele polscy przebywający za granicą mają paszporty tymczasowe wystawione przez konsula lub decyzje o poświadczeniu obywatelstwa polskiego.

Dokumenty te mogą nie zawierać numeru PESEL. Polacy mieszkający za granicą nie muszą go bowiem posiadać. W związku z toczącymi się postępowaniami o potwierdzenie prawa do rekompensaty niektórzy wnioskodawcy występowali do ministra spraw wewnętrznych i administracji o nadanie PESEL, ale decyzje były odmowne.

Wojewodowie powołują się na art. 2 i 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=77D70CDE79AC3D11C00359D24E24FCC2?id=179034]ustawy o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia[/link] nieruchomości poza obecnymi granicami RP, a te mówią, że do wniosku należy dołączyć dowody potwierdzające posiadanie obywatelstwa polskiego. W świetle tejże ustawy wydanie decyzji potwierdzającej prawo do rekompensaty nie jest jednak uzależnione od posiadania przez wnioskodawcę numeru PESEL – przypomina rzecznik praw obywatelskich, do którego przychodzą skargi w tej sprawie.

Brak numeru PESEL nie powinien też stanowić przeszkody do dokonania wpisu w rejestrach wojewódzkim i centralnym. Zgodnie z art. 19 ustawy o rekompensatach rejestry wojewódzkie i rejestr centralny mogą zawierać PESEL, ale gdy nie został on nadany – numer paszportu, dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość. Wpis do rejestru nie powinien więc być uzależniony od wskazania numeru PESEL.