Historia z włosa

Żył około 4 tys. lat temu w północno-zachodniej Grenlandii. Miał brązowe oczy, ciemną skórę, cienkie włosy z tendencją do łysienia, przednie zęby w kształcie łopatek, co jest typową cechą Azjatów i rdzennych Amerykanów, oraz grupę krwi A+. Był przystosowany do życia w niskiej temperaturze, choć wrażliwy na pewne choroby.

Aż tyle informacji na temat swojego właściciela zdradził pęk włosów. Zdobył je międzynarodowy zespół naukowców pod kierunkiem prof. Eske Willersleva z Uniwersytetu w Kopenhadze. Udało im się pierwszy raz zsekwencjonować genom człowieka należącego do wymarłej społeczności. Uczeni nazwali go „Inukiem”. W języku grenlandzkim słowo to oznacza „mężczyznę” bądź „człowieka”.

[srodtytul]Narada w muzeum[/srodtytul]

Inuk był przedstawicielem kultury Saqqaq. Musiał przybyć ze swoimi ziomkami na Grenlandię z Syberii. Pod względem genetycznym bliżej mu bowiem do współczesnych mieszkańców tej krainy niż do Innuitów, rdzennych ludów Arktyki. Owa międzykontynentalna wyprawa miała miejsce ok. 4,4 – 6,4 tys. lat temu. Tym samym kępka włosów zdradziła dodatkowo cenną informację na temat nieznanej wcześniej fali migracji ludzi.

Wyniki badań na ten temat publikuje najnowsze „Nature”.

Historia tego odkrycia rozpoczęła się w murach duńskiego Muzeum Historii Naturalnej.

– Podczas spotkania z jego dyrektorem dr. Mortenem Meldgaardem zaczęliśmy dyskusję na temat wczesnego zaludnienia Arktyki – wspomina prof. Eske Willerslev, który miał już za sobą kilka nieudanych prób poszukiwania na Grenlandii prastarnych szczątków ludzkich. – Meldgaard również uczestniczył w kilku podobnych wyprawach. Wspomniał, że podczas jednej z nich udało się odnaleźć w zmarzlinie kępkę włosów. Miało się to stać w latach 80. ubiegłego wieku – opowiada prof. Willerslev. Zelektryzowała go wiadomość, że znalezisko to znajduje się obecnie w zbiorach duńskiego Muzeum Narodowego.

Po uzyskaniu zgody na badania naukowcy rozpoczęli analizę włosów pod kątem zawartego w nich DNA. Ustalili, że należały one do mężczyzny. Przez kolejne miesiące nie byli pewni, czy ich praca przyniesie oczekiwane rezultaty. Przyniosła dzięki temu, że – jak podkreśla prof. Willerslev – w badaniach uczestniczyło wielu naukowców z rozmaitych stron świata. Część prac była wykonywana w Chinach, które posiadają więcej niż Dania aparatów do sekwencjonowania DNA.

[srodtytul]Lepszy od mamuta[/srodtytul]

W efekcie udało się zrekonstruować 80 proc. genomu jądrowego (to część DNA zawarta jedynie w chromosomach jądra komórkowego). Jak tłumaczy kierownik badań, aż tak udane nie były nawet wcześniejsze próby odtworzenia genomu jądrowego mamuta. W tamtych wynikach nie brakowało luk i błędów.

Powodem były niedoskonałości ówczesnej technologii. Dzięki rozwojowi, jaki się na tym polu dokonał, jakość zrekonstruowanego genomu Inuka jest porównywalna do genomu współczesnego człowieka!