Głos z innego świata

Nie przypominało to rozmowy. Lekarze zadawali pytania, a 29-letni chory jedynie przytakiwał lub zaprzeczał. Jest to jednak ogromne osiągnięcie, biorąc pod uwagę fakt, że po raz pierwszy od pięciu lat nawiązał kontakt ze światem zewnętrznym. Po raz pierwszy od wypadku samochodowego, w którym odniósł obrażenia mózgu. W efekcie zapadł w stan wegetatywny.

[srodtytul]Tłumacz z tubą [/srodtytul]

Dotychczas lekarze sądzili, że pacjenci znajdujący się w tym stanie są pozbawieni świadomości, ale mają otwarte oczy i sami oddychają. Najnowsze badania brytyjsko -belgijskiego zespołu temu zaprzeczają. Uczeni odkryli przebłyski świadomości u czterech chorych.

Rolę tłumacza spełnił funkcjonalny rezonans magnetyczny (fMRI). Urządzenie to przełożyło myśli chorych na obrazy przedstawiające aktywność ich mózgów. A więc na "język" zrozumiały dla lekarzy. O wynikach badań donosi "New England Journal of Medicine". – Będą one miały wielki wpływ na całą medycynę – ocenia Nicholas Schiff, neurolog z nowojorskiego Weill Cornell Medical College, który prowadził wcześniej podobne prace.

Skutki tego odkrycia najbardziej odczują sami chorzy. – Daliśmy im możliwość komunikacji – mówi Steven Laureys z Uniwersytetu Liege w Belgii, jeden z autorów badań. – Będą mogli wpływać na swój los – dodaje Adrian Owen z Uniwersytetu Cambridge, również biorący udział w eksperymencie.

W badaniach wzięło udział 23 pacjentów znajdujących się w stanie wegetatywnym. Uczeni poprosili ich, by wyobrazili sobie pewne sytuacje. Po pierwsze, że grają w tenisa. Po drugie, że przechadzają się po swoim domu. Mając nadzieję, że chorzy wykonają te polecenia, uczeni umieścili ich w tubie fMRI.

[srodtytul]Język wyobraźni [/srodtytul]

Gdyby badani rzeczywiście wyobrazili sobie, że grają w tenisa, to na monitorze przedstawiającym pracę ich mózgu powinien "zaświecić się" region dodatkowego pola ruchowego. Uważa się bowiem, że to ten obszar jest zaangażowany w wykonywanie skomplikowanych sekwencji ruchów. Gdyby badani wyobrazili sobie, że przechadzają się po domu, to zareagować powinien zakręt przyhipokampowy. To bowiem ten region odpowiada za myślenie przestrzenne. Mózgi zdrowych ochotników w ten właśnie sposób zachowywały się podczas wykonywania tego zadania. W przypadku osób chorych podobną reakcję naukowcy zauważyli u czterech.

W kolejnym eksperymencie wziął udział 29-latek, ofiara wypadku. Uczeni zadawali mu pytania dotyczące jego życia (np. Czy masz siostrę? Czy twój ojciec ma na imię Thomas?). Jeśli odpowiedź była pozytywna, mężczyzna miał sobie wyobrażać grę w tenisa. Jeśli negatywna – wędrówkę po domu.

Ku zdumieniu uczonych chory prawidłowo odpowiedział na pięć z sześciu pytań. – Możemy niemal na pewno stwierdzić, że nie jest on pozbawiony świadomości – ocenił Laureys. – Rozumiał nasze instrukcje, pamięta, czym jest tenis.

Naukowcy ostudzają jednak nadzieje związane z wykorzystaniem wyników ich badań. Po pierwsze dlatego, że odnoszą się one jedynie do osób, u których doszło do mechanicznego urazu mózgu (podobnych efektów nie widać w przypadkach, gdy miało miejsce niedotlenienie mózgu). Po drugie, to, że chorzy potrafią przytakiwać lub zaprzeczać, jeszcze nie oznacza, że są w stanie podjąć skomplikowaną decyzję. Na przykład dotyczącą tego, by nie podtrzymywać ich dłużej przy życiu.