Matematyka wróciła do łask

Nagrody Nobla nie są przyznawane w tak fundamentalnej dziedzinie nauki, jaką jest matematyka

Publikacja: 08.10.2008 01:12

Testament Nobla mówi o nagradzaniu wynalazków i odkryć, które przynoszą praktyczne korzyści. Nobel nie zamierzał nagradzać prac teoretycznych. Zgodnie z takim podejściem, matematyka nie jest dyscypliną, z której uprawiania wynikają wymierne pożytki.

Inna prawdopodobna przyczyna wykluczenia matematyki z grona wyróżnianych dyscyplin – to istnienie w czasach Nobla prestiżowych skandynawskich wyróżnień dla matematyków. Fundowało je czasopismo „Acta Mathematica”. Wyróżnieni zostali tacy uczeni, jak: Charles Hermite, Joseph Louis Bertrand, Karl Weierstras czy Henri Poincare.

Krążyły również pogłoski, że brak Nobla matematycznego wynika z pobudek osobistych: kobieta bliska Alfredowi Noblowi miała rzekomo romans ze szwedzkim matematykiem, baronem Gosta Mittag-Lefflerem.

W świecie nauki panowało przekonanie, że brak nagrody Nobla w dziedzinie matematyki jest istotnym mankamentem. Dlatego już za życia Nobla powstały plany utworzenia równorzędnej nagrody dla matematyków, dążył do tego norweski matematyk Sophus Lie.

Porzucono je po rozwiązaniu unii między Szwecją i Norwegią w 1905 roku. Ale w sierpniu 2000 roku wizja najważniejszej nagrody przyznawanej matematykom pojawiła się ponownie. W 2001 roku rząd i parlament w Oslo zrealizowały tę ideę. Ustanowiono nagrodę imienia norweskiego matematyka Nielsa Henrika Abla (1802 – 1829). Laur ten wręcza król Norwegii, w maju, w auli Uniwersytetu w Oslo. Laureata wybiera Norweska Akademia Nauk i Literatury na podstawie rekomendacji międzynarodowego komitetu.

Nagroda ta z założenia jest odpowiednikiem i uzupełnieniem Nagrody Nobla. Stanowi ona dowód uznania za wkład w rozwój tej dziedziny nauki, na przykład za rozwiązanie fundamentalnych problemów. Wartość Nagrody Abla, przyznawanej co roku, wynosi 6 mln koron norweskich i jest porównywalna z wartością Nagrody Nobla (10 mln koron szwedzkich).

Laureatami za rok 2008 zostali: Amerykanin John Griggs Thompson z Uniwersytetu Florydy w Gainsville oraz Francuz Jacques Tits z College de France w Paryżu.

Testament Nobla mówi o nagradzaniu wynalazków i odkryć, które przynoszą praktyczne korzyści. Nobel nie zamierzał nagradzać prac teoretycznych. Zgodnie z takim podejściem, matematyka nie jest dyscypliną, z której uprawiania wynikają wymierne pożytki.

Inna prawdopodobna przyczyna wykluczenia matematyki z grona wyróżnianych dyscyplin – to istnienie w czasach Nobla prestiżowych skandynawskich wyróżnień dla matematyków. Fundowało je czasopismo „Acta Mathematica”. Wyróżnieni zostali tacy uczeni, jak: Charles Hermite, Joseph Louis Bertrand, Karl Weierstras czy Henri Poincare.

Nauka
Orki kontra „największa ryba świata”. Naukowcy ujawniają zabójczą taktykę polowania
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Nauka
Radar NASA wychwycił „opuszczone miasto” na Grenlandii. Jego istnienie zagraża środowisku
Nauka
Jak picie kawy wpływa na jelita? Nowe wyniki badań
Nauka
Północny biegun magnetyczny zmierza w kierunku Rosji. Wpływa na nawigację
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Nauka
Przełomowe ustalenia badaczy. Odkryto życie w najbardziej „niegościnnym” miejscu na Ziemi