Najstarszy mózg pochodzi z Anglii

Na terenie Uniwersytetu w Yorku archeolodzy odkopali ludzką czaszkę sprzed dwóch tysięcy lat. Jej zawartość zaskoczyła odkrywców

Aktualizacja: 14.12.2008 20:02 Publikacja: 14.12.2008 00:41

Najstarszy mózg pochodzi z Anglii

Foto: Fotorzepa, Bartosz Siedlik

Znalezisko znajdowało się w błotnistej jamie. Uczeni podejrzewają, że czaszka została złożona w rytualnej ofierze. Jakże byli zdziwieni, kiedy zobaczyli, co kryje się w jej wnętrzu. Otóż zawierało ono tajemniczą, żółtą substancję. Przebadali ją z pomocą tomografu komputerowego. Metoda ta umożliwia uzyskanie przekrojów danego obiektu.

– Naszym oczom ukazały się struktury, które jednoznacznie przypominają mózg – powiedział Philip Duffey, neurolog, który przeprowadzał badanie. Dodał, że kolejnym etapem analizy powinno być ustalenie, do kogo czaszka należała, jak znalezisko mogło w tak dobrym stanie przetrwać i czy zawiera ślady biologicznego materiału, a jeśli tak, to jaki jest jego skład.

Choć uczeni nazwali zawartość czaszki substancją, to więcej wspólnego ma ona ze skamieliną. Przypomina ona swoim kształtem skurczony mózg. Tkanka tłuszczowa nie mogła naturalnie przetrwać. Została rozłożona przez mikroby.

Na terenie, na którym znajdowała się czaszka, już prawdopodobnie w 300 r. p.n.e. uprawiane było rolnictwo. Samo miasto York zostało założone ponad 2 tys. lat temu. Swego czasu było dla Rzymian główną bazą militarną.

– Znalezisko to nie przypomina szczątków, jakie są znajdowane na torfowiskach – komentuje Duffey. – Na czaszce nie pozostał bowiem żaden kawałek skóry ani innej tkanki.

Prawdopodobnie musiało więc wydarzyć się coś wyjątkowego, dzięki czemu resztki mózgu zdołały się zachować. Być może zostały wystawione na działanie jakiegoś czynnika, który dobrze je zakonserwował.

Zdanie neurologa podziela dr Sonia O’Connor, archeolog z Uniwersytetu w Bradford, którą dziennikarz BBC poprosił w tej sprawie o komentarz. – Czaszka ze szczątkami mózgu i jednocześnie bez śladu żadnej innej miękkiej tkanki jest niezwykle rzadkim znaleziskiem – powiedziała uczona. – Jest ono ekscytujące dodatkowe o tyle, że resztki mózgu zachowały się w rzeczywiście dobrym stanie. To najstarsze tego typu znalezisko na terenie Wielkiej Brytanii, a prawdopodobnie także jedno z najstarszych na świecie.

Co ciekawe, jest to już drugie tak poważne archeologiczne odkrycie w tym miejscu. Wcześniej archeolodzy odkopali na terenie kampusu uniwersyteckiego płytko położoną mogiłę, w której znajdował się szkielet mężczyzny. Była to najstarsza odnaleziona ofiara gruźlicy na Wyspach Brytyjskich. Jak udało się ustalić za pomocą metody datowania radiowęglowego, zmarła w IV wieku, w okresie późnorzymskim.

Z wagi znalezisk doskonale zdaje sobie sprawę wicekanclerz Uniwersytetu w Yorku prof. Brian Cantor. – Czaszka jest kolejnym oszałamiającym odkryciem, które pozwoli nam poznać więcej szczegółów na temat życia w epoce żelaza – zapowiedział.

Znalezisko znajdowało się w błotnistej jamie. Uczeni podejrzewają, że czaszka została złożona w rytualnej ofierze. Jakże byli zdziwieni, kiedy zobaczyli, co kryje się w jej wnętrzu. Otóż zawierało ono tajemniczą, żółtą substancję. Przebadali ją z pomocą tomografu komputerowego. Metoda ta umożliwia uzyskanie przekrojów danego obiektu.

– Naszym oczom ukazały się struktury, które jednoznacznie przypominają mózg – powiedział Philip Duffey, neurolog, który przeprowadzał badanie. Dodał, że kolejnym etapem analizy powinno być ustalenie, do kogo czaszka należała, jak znalezisko mogło w tak dobrym stanie przetrwać i czy zawiera ślady biologicznego materiału, a jeśli tak, to jaki jest jego skład.

Materiał Partnera
Czy jest pan/pani za…? Oto, jak sposób zadawania pytań wpływa na odpowiedzi
Materiał Partnera
Wzór na sprawiedliwość. Jak matematyka może usprawnić budżet obywatelski?
Nauka
Naukowcy zaobserwowali „piractwo lodowe” na Antarktydzie. Zachodzi szybciej, niż sądzono
Nauka
Przełomowe odkrycie naukowców dotyczące szpaków. Podważa wcześniejsze twierdzenia
Materiał Promocyjny
Budujemy cyfrową tarczę bezpieczeństwa surowcowego