Tętnice pod presją

Jednym z najbardziej spektakularnych sukcesów ostatnich miesięcy jest opracowanie i przetestowanie w praktyce nowego sposobu leczenia nadciśnienia tętniczego. W listopadzie ubiegłego roku w prestiżowym piśmie „Lancet” ukazały się wyniki badania o nazwie SIMPLICITY, prowadzonego w wielu krajach Europy, w tym w dwóch polskich ośrodkach. Dotyczyły one ponad 100 chorych na trudne w leczeniu, samoistne nadciśnienie tętnicze. Pacjentom tym wprowadzano do obydwu tętnic nerkowych specjalną elektrodę, która za pomocą prądu o częstotliwości radiowej niszczyła nerwy biegnące wzdłuż tętnic doprowadzających krew do nerek. Już dawno dowiedziono bowiem, że uciszenie impulsów nerwowych w tym obszarze pomaga zahamować wytwarzanie substancji stymulujących wzrost ciśnienia tętniczego krwi.

– Metoda ta sprawdziła się bardzo dobrze, prowadząc – w dwuletniej obserwacji – do znaczącego obniżenia nadciśnienia tętniczego u tych pacjentów. Ciśnienie górne skurczowe zostało zbite o 30 mmHg, a dolne rozkurczowe – o 15 mmHg – mówi prof. Andrzej Januszewicz, kierownik Kliniki Nadciśnienia Tętniczego Instytutu Kardiologii w Warszawie. – Oczywiście metoda ta wymaga kolejnych badań, jednak już teraz stanowi ciekawą opcję leczenia opornego nadciśnienia tętniczego.

[srodtytul]Mniej soli i kilogramów[/srodtytul]

Odkrycia w dziedzinie nadciśnienia tętniczego mogą też przełożyć się na codzienne funkcjonowanie 8 – 9 mln Polaków. W jaki sposób?

Wiadomo, że osoby cierpiące na tę chorobę obok farmakoterapii powinny stosować leczenie niefarmakologiczne. Chodzi ni mniej, ni więcej, jak o zdrowy styl życia, a więc więcej ruchu, zrzucenie zbędnych kilogramów, ograniczenie spożycia soli i alkoholu oraz rzucenie palenia.

– Pojawiają się wciąż nowe dowody na to, że taka zmiana stylu życia może być zastosowana pod kontrolą lekarza jako próba rozpoczęcia leczenia łagodnego nadciśnienia tętniczego – mówi prof. Januszewicz.

W walce z nadciśnieniem istotne jest zwłaszcza ograniczenie spożycia soli. Niedawno udowodniono bowiem, że wśród osób cierpiących na tę chorobę sporą grupę stanowią pacjenci z genetycznie uwarunkowaną sodowrażliwością. To oznacza, że bardzo żywo reagują na zmiany ilości soli w diecie i – jak pokazały badania – nawet kilkudniowe jej ograniczenie może u nich wyraźnie zmniejszyć wartość ciśnienia.

Niedawne analizy dowiodły również, że zwiększenie ilości potasu w jadłospisie (obecnego m.in. w bananach i pomidorach) w umiarkowanym stopniu obniża ciśnienie krwi, przyczyniając się do ograniczenia liczby udarów mózgu.

Z kolei praca opublikowana na łamach „New England Journal of Medicine” pokazała na dużej grupie liczącej 1,4 mln osób, że otyłość nie tylko wiąże się podwyższoną wartością ciśnienia tętniczego, ale też zwiększa ryzyko incydentów sercowo-naczyniowych i przedwczesnego zgonu. Badania dowiodły, że obniżenie masy ciała o zaledwie 1 – 2 kg skutkuje obniżeniem ciśnienia górnego o 5 mmHg, dolnego zaś o 2 – 3 mmHg.

[srodtytul]Walka o lepszy sen[/srodtytul]

Coraz więcej analiz naukowych pokazuje, że osoby borykające się z zaburzeniami snu mają jednocześnie kłopoty ze skutecznym leczeniem nadciśnienia. Dotyczy to zwłaszcza obturacyjnego bezdechu sennego (OBS) i bezsenności. To pierwsze dotyka najczęściej otyłych mężczyzn cierpiących na nadciśnienie, którzy często wybudzają się ze snu, silnie chrapią i są nadmiernie senni w ciągu dnia.

– Wedle najnowszych zaleceń w dziedzinie leczenia nadciśnienia osoby takie powinny podczas snu korzystać z ułatwiającego oddychanie aparatu, który podaje powietrze pod zwiększonym ciśnieniem – mówi prof. Januszewicz. – Dowiedziono bowiem, że jego używanie ułatwia leczenie nadciśnienia tętniczego i zmniejsza liczbę powikłań ze strony układu sercowo-naczyniowego.

Również bezsenność, na którą cierpi 20 – 30 proc. dorosłych Polaków, bardzo utrudnia walkę z nadciśnieniem. Osoby takie powinny się zgłosić do poradni specjalizującej się w leczeniu zaburzeń snu.

– Leczenie bezsenności u chorych z nadciśnieniem sprzyja u nich lepszej kontroli poziomu ciśnienia – mówi prof. Januszewicz.

[ramka]

[b]Polski nobel za nadciśnienie[/b]

Istotnym odkryciem są wyniki badań prowadzonych przez prof. Tomasza Guzika z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, uhonorowane zeszłorocznym „polskim Noblem”. Dzięki niemu dowiedzieliśmy się, że długotrwały stan zapalny może mieć związek z rozwojem nadciśnienia i miażdżycy tętnic.