Ile dorobi emeryt na pomostówce

Uzyskujący prawo do emerytury, emerytury pomostowej lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego mogą kontynuować lub podjąć działalność zarobkową.

Nieograniczone możliwości zarobkowania mają jednak tylko te osoby uprawnione do emerytury, które ukończyły powszechny wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Pozostali muszą się liczyć z tym, że w określonych przypadkach ZUS zmniejszy im lub zawiesi wypłacane świadczenie.

Zawieszone lub zmniejszone

Osoby, które nie ukończyły powszechnego wieku emerytalnego, mają odpowiednie ograniczenia w wykonywaniu działalności zarobkowej, jeśli działalność ta objęta jest obowiązkiem ubezpieczenia społecznego. Może to być np. zatrudnienie w ramach stosunku pracy, umowa-zlecenie czy działalność gospodarcza.

Takie same skutki rodzi też pełnienie służby (np. w policji, Służbie Celnej itd.). Przychód osiągnięty z takich rodzajów działalności nie może przekroczyć określonych progów zarobkowych. Pierwszy z nich to 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za  kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego przez prezesa GUS.

Natomiast drugi próg zarobkowy wynosi 130 proc. tego wynagrodzenia. Progi zarobkowe zmieniają się raz na kwartał, tj. 1 marca, 1 czerwca, 1 września oraz 1 grudnia każdego roku kalendarzowego.

Od 1 czerwca 2011 r. kwoty te wynoszą 2426,50 zł (70 proc.) i 4506,30 zł (130 proc.)

Jeśli świadczeniobiorca osiąga przychód nieprzekraczający 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, emerytura przysługuje mu w pełnej wysokości. W przypadku osiągania wyższego przychodu, ale nieprzekraczającego 130 proc. tego wynagrodzenia, świadczenie pod-

lega zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, ale nie więcej niż o maksymalną kwotę zmniejszenia ustaloną dla emerytury w danym okresie.

Od 1 marca 2011 r. do 29 lutego 2012 r. emerytura, emerytura pomostowa lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne może być zmniejszone maksymalnie o 503,82 zł.

Jeśli natomiast uprawniony osiąga przychód w wysokości przekraczającej 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, przysługujące mu świadczenie podlega zawieszeniu.

Nawet przy niskim przychodzie

Od przedstawionych zasad zawieszenia lub zmniejszenia świadczenia przepisy przewidują wyjątek, który odnosi się do osób uprawnionych do  emerytury pomostowej oraz nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.

Prawo do  każdego z tych świadczeń podlega zawieszeniu w razie podjęcia:

Nie ma znaczenia, jaki przychód z tytułu wymienionej pracy osiąga osoba uprawniona. Świadczenie jest  zawieszane przez sam fakt podjęcia tego zatrudnienia. Nieistotny jest też wymiar czasu pracy, w jakim świadczeniobiorca wykonuje pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze bądź pracę w jednostkach wymienionych w  art. 1 Karty nauczyciela.

Przychód rozliczany po zakończeniu roku

Po zakończeniu roku kalendarzowego świadczeniobiorca, który osiągał przychód, zobowiązany jest nadesłać zaświadczenie wystawione przez płatnika składek o jego wysokości w całym poprzednim roku.

Powinien to uczynić w terminie do końca lutego następnego roku. Jeżeli sam za siebie opłaca składki na  ubezpieczenia społeczne –  musi nadesłać pisemne oświadczenie o wysokości tego przychodu.

Wystawiając zaświadczenie, płatnik składek powinien w nim podać przychód w kwocie brutto łącznie za cały rok, a także w rozbiciu na poszczególne miesiące. Musi uwzględnić w tym dokumencie te składniki przychodu, które stanowią podstawę wymiaru składek na  ubezpieczenia emerytalne i rentowe zgodnie z ustawą systemową, a także niektóre wypłacone ubezpieczonemu kwoty, które nie podlegały składce.

Na podstawie informacji o przychodzie za cały poprzedni rok kalendarzowy ZUS dokonuje rozliczenia tego przychodu. Może to zrobić w dwóch wariantach: rocznym lub miesięcznym. Wszystko zależy od tego, który wariant jest dla świadczeniobiorcy korzystniejszy.

Rozliczenie w stosunku rocznym polega na porównaniu kwoty przychodu osiągniętego w danym roku z kwotami granicznymi przychodu ustalonymi dla tego roku.

Pierwsza roczna kwota graniczna to suma miesięcznych granicznych kwot przychodu w kolejnych miesiącach roku stanowiąca 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Druga roczna kwota graniczna to suma miesięcznych granicznych kwot przychodu wynoszących 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia.

Natomiast wariant miesięczny rozliczenia polega na porównaniu kwot tego przychodu osiągniętego w  poszczególnych miesiącach danego roku z dopuszczalnymi kwotami przychodu (70 i 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia) w każdym z tych miesięcy.

W wyniku rozliczenia przychodu może się okazać, że świadczenie było wypłacane w należnej wysokości. Możliwe jest też, że ZUS zażąda zwrotu określonej kwoty lub stwierdzi niedopłatę emerytury, emerytury pomostowej lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.