Ustawa żłobkow:reforma systemu opieki nad małymi dziećmi.

Takie między innymi zmiany przyniesie obowiązująca w  przeważającej mierze od 4 kwietnia br. ustawa z 4 lutego 2011 o opiece nad dziećmi do lat trzech (DzU nr 45, poz. 235, dalej ustawa żłobkowa).

Przedstawiamy, jakie kwestie kadrowe i płacowe pracodawcy muszą załatwić w związku z jej wejściem w życie.

4 kwietnia wszystkie żłobki zostaną pozbawione formy zakładu opieki zdrowotnej. Publiczne tego dnia przekształcą się w zwykłe gminne jednostki budżetowe lub gmina będzie te zadania zlecać na zewnątrz, a prywatne zostaną prywatnymi podmiotami, ale już nie zakładami opieki zdrowotnej.

To główne założenia restrukturyzacji systemu opieki nad małymi dziećmi. Siłą rzeczy dokonuje się przy tej okazji jednocześnie reforma kadr i systemu wynagradzania. Przebiega ona pod hasłami przejścia zakładu pracy na innego pracodawcę, określonego w art. 23

1

kodeksu pracy

(art. 76 ust. 1 ustawy żłobkowej).

Oznacza to, że żłobki stają się 4 kwietnia stronami w stosunkach pracy zawartych przez poprzednich pracodawców – żłobków działających jako zakłady opieki zdrowotnej. Ten tzw. transfer pracodawców przysparza dyrektorom żłobków wielu powinności. Przedstawiamy je po kolei.

PO PIERWSZE POINFORMUJ O PRZEJŚCIU ZAKŁADU

Dotychczasowy i nowy pracodawca muszą zawiadomić przejmowanych podwładnych o  transferze, a dokładnie o:

- przewidywanym terminie przejścia zakładu na innego pracodawcę,

- przyczynach przejścia,

- jego prawnych, socjalnych i  ekonomicznych skutkach dla pracowników,

- zamierzonych działaniach dotyczących warunków zatrudnienia, w tym pracy, płacy i przekwalifikowania.

Jeśli w żłobku działa co najmniej jedna zakładowa organizacja związkowa, informację w  sprawie przejścia zakładu trzeba jej przekazać. Wynika tak z art. 261 ustawy z 23 maja 1991 o związkach zawodowych (DzU z 2001 r. nr 79, poz. 854 ze zm.).

Oprócz tego dyrektor ma obowiązek negocjacji ze związkiem porozumienia w ciągu 30 dni od przekazania mu wskazanej informacji. W razie nieosiągnięcia w tym terminie konsensusu o kształcie działań personalnych rozstrzyga pracodawca, biorąc pod uwagę stanowiska organizacji przedstawione podczas rozmów.

Informację pracownikom/ związkowi dyrektor żłobka powinien przekazać najpóźniej na 30 dni przed zamierzoną datą przejścia zakładu. W tej sytuacji nie jest to jednak możliwe z powodu bardzo szybkiego dojścia do skutku transferu, w dniu wejścia ustawy żłobkowej.

Gdyby więc żłobki chciały dochować tego terminu, musiałyby wręczać informacje w sprawie przejścia zakładu, zanim zostały takim obowiązkiem obłożone. Wobec tego należy uznać, że dyrektorzy żłobków powinni przedstawić informacje możliwie najszybciej.

PO DRUGIE ZWERYFIKUJ WARUNKI ZATRUDNIENIA

Z chwilą przejścia zakładu, czyli od 4 kwietnia 2011, personel żłobków

- niepublicznych to pracownicy w rozumieniu kodeksu pracy, do których stosuje się regulacje tego aktu prawnego,

- publicznych zostanie przekwalifikowany z pracowników zakładów opieki zdrowotnej na pracowników samorządowych, których obowiązuje ustawa z 21 listopada 2008 o pracownikach samorządowych (DzU nr 223, poz. 1458 ze zm.) i jej akty wykonawcze, w tym rozporządzenie Rady Ministrów z 18 marca 2009 w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (DzU nr 50, poz. 398 ze zm.).

Mimo to 4 kwietnia 2011 pracownicy żłobków korzystają z gwarancji niezmienionych reguł pracy i płacy (m.in. uchwała Sądu Najwyższego z 16 maja 2003, III ZP 9/01). Szef nie może pogorszyć zasad ich zatrudniania i wynagradzania w  związku z samym przejściem zakładu (wyrok SN z 30 września 2009, II PK 86/09).

Jednak zaraz po dojściu transferu do skutku dyrektor żłobka musi uporządkować sprawy kadrowe, przede wszystkim dostosować warunki zatrudnienia do  wymogów ustawy żłobkowej, ustawy o pracownikach samorządowych i jej aktów wykonawczych.

Jeśli zmiany miałyby pogorszyć pozycję pracownika, nie obejdzie się bez porozumienia zmieniającego lub wypowiedzenia zmieniającego.

Kwalifikacje

Ustawa żłobkowa dokładnie reguluje, jakie wykształcenie, doświadczenie i szkolenia muszą mieć osoby zatrudniane w żłobkach. Kryteria te zostały nawet w niewielkim stopniu złagodzone w stosunku do dotychczasowych, kiedy to niemal cały personel żłobka – zakładu opieki zdrowotnej – stanowiły pielęgniarki i położne.

Niemniej, jeśli któryś z obecnych pracowników tych placówek nie spełnia wymogów kwalifikacyjnych z  ustawy żłobkowej, normy przejściowe regulują te kwestie na jego korzyść.

I tak osoby zatrudnione 4 kwietnia br. do opieki nad  dziećmi nie muszą odbywać szkoleń uzupełniających i aktualizujących, jakie nakazuje ustawa żłobkowa. Wyjątkowo, gdy nie mają średniego wykształcenia, muszą je zdobyć w ciągu trzech lat od wejścia ustawy żłobkowej w życie, czyli do 3 kwietnia 2014 (art. 76 ust. 3 i 4 ustawy żłobkowej).

Pielęgniarki i położne zaangażowane tego dnia w charakterze opiekunek do dzieci zachowują prawo wykonywania zawodu przez czas tego zatrudnienia, ale nie dłużej niż przez 15 lat (art. 77 ustawy żłobkowej).

Pobory

Pracowników publicznych żłobków czekają przetasowania płacowe w związku z tym, że zostaną objęci innymi przepisami wynagrodzeniowymi. Zmienią się również zasady przyznawania im niektórych składników wynagrodzenia, np. nagród jubileuszowych. W dół pójdzie też stawka przysługującego im dodatku za pracę w porze nocnej.

Od 4 kwietnia będą dostawać go w wysokości kodeksowej, czyli 20 proc. stawki godzinowej wynikającej z minimalnej płacy. Dotychczas dodatek ten w niektórych żłobkach wynosił 20 proc. stawki godzinowej, byle nie mniej niż 20 proc. kwoty godzinowej ustalonej na podstawie minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Dłużej w placówce

Największa zmiana dotycząca pracowników żłobków to wydłużenie ich czasu pracy. Ich norma dobowa czasu pracy zwiększa z 7 godzin 35 minut do 8 godzin, a tygodniowa z 37 godzin 55 minut do 40 godzin.

PO TRZECIE RESPEKTUJ UKŁAD

Wdrożenie w życie nowych warunków pracy i płacy personelu publicznych żłobków, zharmonizowanych z ustawami żłobkową i o pracownikach samorządowych, przebiegnie inaczej w żłobkach objętych zakładowymi albo ponadzakładowymi układami zbiorowymi pracy.

W takiej sytuacji istnieje konieczność stosowania postanowień układu do przejętych pracowników przez rok (art. 241