Książki Roku dla dzieci i młodzieży

W literackiej części konkursu jury nominowało do nagrody Książka Roku 2013 aż 14 tytułów, a w graficznej 13 artystów. Warto też odnotować, że w konkursie startowało kilkanaście nowych wydawnictw. To najlepsze dowody, że pokonaliśmy kryzys w tej dziedzinie.

Zobacz galerię zdjęć

IBBY (International Board on Books for Young People) działa od 1953 roku i liczy obecnie 74 sekcje narodowe. Zajmuje się promowaniem najciekawszych, wartościowych książek dla dzieci. Polska Sekcja IBBY popularyzuje osiągnięcia rodzimych pisarzy, ilustratorów i tłumaczy.

Tytuł  Książki Roku 2013 dla dzieci zdobyła „Ziuzia" Maliny Prześlugi (wydawnictwo Tashka), a Książki Roku 2013 dla młodzieży „Most nad Missisipi" Ewy Przybylskiej (Akapit Press). Bohaterka pierwszej – sześcioletnia Ziuzia  poznaje świat, zadając dziesiątki pytań, na które znajduje nieraz zaskakujące i rozbawiające odpowiedzi, jak np. na pytanie „Dlaczego żółw powoli się porusza?" – „Dlatego, że nie spieszy się do domu". Książka łączy spojrzenie na świat dziecka, bogactwo obserwacji zaczerpniętych z życia, poczucie humoru i lekkość stylu.

Z kolei „Most nad Missisipi" Ewy Przybylskiej opowiada o niezwykłej przyjaźni zbuntowanego nastolatka z zielonym irokezem na głowie i starszej pani z sąsiedztwa. Kubę i panią Teodorę zbliża to, że czują się samotni w swoim otoczeniu. Jest to poruszająca opowieść o życiu, które czasami bywa niesprawiedliwe i o tym, że nie wolno być obojętnym na cierpienie innych.

Organizatorzy konkursu podkreślali, że w książkach tegorocznych finalistów pojawiały się tematy niekoniecznie łączone z literaturą dla młodego czytelnika, jak np. problemy starości, a zarazem międzypokoleniowych kontaktów, czy oswajanie z innością. Zwracali też uwagę, że nie trzeba na siłę dopisywać szczęśliwego zakończenia.

Wyróżnienia w kategorii literackiej otrzymali: Grzegorz Gortat za „Ewelinę i czarnego ptaka" (Wydawnictwo Ezop) i Marcin Szczygielski za „Arkę czasu" (Stentor).

W sekcji graficznej jury przyznało dwie główne nagrody: za książkę obrazkową i ilustrację w książce. Pierwszą zdobyła Marta Ignerska za opracowanie „Prawdziwej Bajki" (tekst Mikołaj Łoziński, wydawnictwo Kultura Gniewu). Wizualnie ta przygodowa książka ma wiele odwołań do historii sztuki XX wieku : Mondriana, Malewicza, minimal art, op-art, konstruktywizmu, a jednocześnie wyróżnia ją indywidualny styl z dominacją geometrycznych form.

Joanna Concejo uhonorowana została nagrodą za ilustracje do książki „Książę w cukierni" (tekst Marek Bieńczyk, wydawnictwo Format), wyróżniającą się surrealistyczno-poetyckimi klimatami i niezwykłą formą (książka rozwija się w  6-metrową wstęgę czy harmonię). Postacie bohaterów: księcia o chłopięcej sylwetce i twarzy dorosłego, rozbrajającego nieporadnego potężnego niedźwiedzia, wiernego psa i czułej Kaktusicy zapadają w pamięć i stają bliskimi przyjaciółmi czytelnika.

Obie książki reprezentują tzw. książkę  obrazkową, która ma swe korzenie w anglosaskiej tradycji, a obecnie staje się coraz bardziej popularna w Polsce. Książki tego typu przypominają obiekty sztuki; działają na wyobraźnię oprawą graficzną i formą równocześnie.

Wyróżnienia za ilustrację przyznano Krystynie Lipce Sztarbałło  - w edukacyjnej książce „Dokąd iść? Mapy mówią do nas" (z tekstem Heekyoung Kim, wydawnictwo Entliczek); Urszuli Palusińskiej - w dwujęzycznej, hebrajsko-polskiej książce do nauki alfabetu „Majn Alef, Bejs" (tekst Jehoszue Kaminski; Żydowskie Stowarzyszenie Czulent), Mariannie Sztymie  - za  ilustracje utrzymane w komiksowej stylistyce do  „Legendy o głowie wawelskiej" (tekst Anna Chachulska, wydawnictwo Zamek królewski na Wawelu) oraz Konradowi Świtale za koncepcję i ilustrację książki „Zwierzątka" (Wydawnictwo Bona).