"Już w 2011 roku NIK zwracała uwagę na to, że brakuje strategicznego dokumentu dotyczącego promocji polskiej kultury za granicą, który bardzo precyzyjnie określałby jej cele, kierunki, narzędzia oraz system pomiaru skuteczności i efektywności. Z najnowszej kontroli Izby wynika, że mimo podejmowanych prób taki szczegółowy dokument wciąż nie powstał, nie ma też organu, który byłby w stanie skutecznie zaplanować, skoordynować i monitorować spójne działania" - informuje NIK.
Izba kontrolowała m.in. czy istnieją dokumenty strategiczne dotyczące promocji polskiej kultury za granicą i czy są one ze sobą spójne; czy podejmowane działania były zgodne z dokumentami strategicznymi i wzajemnie spójne; czy właściwe organy monitorowały efekty działań na rzecz promocji polskiej kultury za granicą, w tym adekwatność ponoszonych wydatków i skutecznie współpracowały ze sobą w tym zakresie oraz czy gospodarka finansowa instytutów polskich była prowadzona w sposób prawidłowy.
W czasie kontroli, która obejmowała lata 2013-2018, pod lupę NIK trafiły takie instytucje jak Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Instytut Adama Mickiewicza, Międzynarodowe Centrum Kultury, Polski Instytut Sztuki Filmowej, Instytut Książki oraz sześć instytutów polskich w: Londynie, Tel Awiwie, Pekinie, Nowym Jorku, Berlinie, Kijowie.
NIK w swoim raporcie stwierdził brak programu z zakresu promocji kultury polskiej za granicą, brak koordynacji działań, ograniczoną współpracę międzyresortową, rozproszenie zadań, niewyodrębnienie środków finansowych, brak monitorowania i oceny efektów oraz brak mierzenia skuteczności realizowanych przedsięwzięć promocyjnych.
W raporcie pokontrolnym Izba stwierdza, że w latach 2013–2018 działania organów państwa na rzecz promocji kultury polskiej za granicą nie były właściwie zaplanowane i monitorowane. "Dodatkowo, działania te były rozproszone, ponieważ prowadziło je, bez odpowiedniej koordynacji, ponad 120 jednostek – instytuty polskie podległe Ministrowi Spraw Zagranicznych oraz instytucje kultury nadzorowane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Mimo realizacji wielu przedsięwzięć kulturalnych za granicą nie można ocenić ich skuteczności rozumianej jako jeden z elementów budowania marki narodowej" - czytamy w dokumencie.
