120 rocznica urodzin Władysława Strzemińskiego

Dziś mija 120 rocznica urodzin Władysława Strzemińskiego, artysty o światowej randze, pioniera awangardy lat 20. i 30.

Publikacja: 21.11.2013 14:58

Władysław Strzeminski (kadr ze zdjecia z Kobro i Przybosiem)

Władysław Strzeminski (kadr ze zdjecia z Kobro i Przybosiem)

Foto: Materiały Prasowe Muzeum Sztuki w Łodzi

Szczególnie świętuje tę rocznicę Muzeum Sztuki w Łodzi, bo jego utworzenie jest zasługą artysty i grupy a.r. Efektem podarowania miastu w 1931 kolekcji międzynarodowej sztuki nowoczesnej, w której znalazły się m.in. dary Theo van Doesburga, Maxa Ernsta, Kurta Schwittersa i Enrico Prampoliniego. Po wojnie Strzemiński przekazał z kolei łódzkiemu muzeum własną spuściznę.

Zobacz galerię prac Władysława Strzemińskiego

Tutaj także znajduje się niedawno zrekonstruowana słynna Sala Neoplastyczna  (w głównej siedzibie muzeum przy ul. Więckowskiego), zaprojektowana przez Władysława Strzemińskiego w 1948 roku. Obecnie można zobaczyć w niej nie tylko  dzieła Strzemińskiego, Katarzyny Kobro i innych przedstawicieli europejskiej awangardy z lat 30. ale również nawiązujące z nimi dialog prace współczesnych artystów.

Władysław Strzemiński urodził się 21 listopada 1893 roku w Mińsku w polskiej szlacheckiej rodzinie. Studiował w Wojskowej Szkole Inżynieryjnej w Petersburgu budowę mostów i fortyfikacji. Gdy wybuchła I wojna światowa, został wcielony do armii carskiej, w której służył jako oficer saperów. Na skutek wybuchu granatu został ciężko ranny i okaleczony. W trakcie rekonwalescencji w moskiewskim szpitalu zainteresował się sztuką i zaczął malować. Tam też poznał swoją przyszłą żonę Katarzynę Kobro.

W 1918 roku rozpoczął studia w Pierwszych Wolnych Pracowniach Artystycznych w Moskwie. W Rosji włączył się w nurt sztuki konstruktywistycznej, współpracując m.in. z El Lissickim, Aleksandrem Rodczenką,  Antoinem Pevnserem. Działał też w grupie Kazimierza Malewicza UNOVIS – Krzewicieli Nowej Sztuki. Na przełomie 1921 i 1922 roku, wobec rosnących politycznych restrykcji, Strzemiński i Kobro przenieśli się do Polski

Tu szybko włączyli się w istniejący krąg awangardy. Strzemiński współpracował z krakowską Zwrotnicą, był współzałożycielem ugrupowań: Blok (1924), Praesens (1926) i „a.r." (1929). W latach 1927-1928 wykładał w gimnazjum przemysłowo-handlowym w Koluszkach tworząc oryginalny program kształcenia projektantów. W 1931 osiadł w Łodzi,. Od 1932 należał do międzynarodowego ugrupowania Abstraction-Création działającego w Paryżu. Był animatorem i współtwórcą Międzynarodowej Kolekcji Sztuki Nowoczesnej. Po wojnie został wykładowcą w łódzkiej Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych . A w czasach socrealizmu pozbawiono go tej pracy.

Sztukę traktował jako przestrzeń eksperymentów. W latach 20. stworzył teorię unizmu, w której upominał się o pełną autonomię sztuki. Początkowo odnosił ją do malarstwa, postulując by rządziło własnymi prawami, a z czasem rozszerzył na architekturę, rzeźbę i techniki typograficzne.

Od lat 40. tworzył cykl tzw. obrazów solarycznych, na których uchwycił powidoki wywołane spojrzeniem na słońce. Ich idea odnosi się do zachowania siatkówki oka, która zapamiętuje obraz, mimo że patrzący spogląda już na inny przedmiot. Była to synteza jego  poszukiwań i przemyśleń. Strzemiński zmarł w 1952 roku w Łodzi.

Monika Kuc

Muzeum Sztuki zaprasza dziś na oprowadzanie po Sali  Neoplastycznej o godz. 17.17

Szczególnie świętuje tę rocznicę Muzeum Sztuki w Łodzi, bo jego utworzenie jest zasługą artysty i grupy a.r. Efektem podarowania miastu w 1931 kolekcji międzynarodowej sztuki nowoczesnej, w której znalazły się m.in. dary Theo van Doesburga, Maxa Ernsta, Kurta Schwittersa i Enrico Prampoliniego. Po wojnie Strzemiński przekazał z kolei łódzkiemu muzeum własną spuściznę.

Zobacz galerię prac Władysława Strzemińskiego

Pozostało 86% artykułu
Kultura
Arcydzieła z muzeum w Kijowie po raz pierwszy w Polsce
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kultura
Podcast „Komisja Kultury”: Seriale roku, rok seriali
Kultura
Laury dla laureatek Nobla
Kultura
Nie żyje Stanisław Tym, świat bez niego będzie smutniejszy
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Kultura
Żegnają Stanisława Tyma. "Najlepszy prezes naszego klubu"