Konflikt na Ukrainie. Czekając na reakcje braci Moskali

Ukraińscy artyści i rząd zaapelowali o bojkot rosyjskiej sztuki na wystawach i targach, w tym Biennale w Wenecji, Art Basel, Documenta, na Festiwalu Filmowym w Cannes, Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie, Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji, imprezach teatralnych w Salzburgu, w Awinionie, Arena di Verona, na Targach Książki we Frankfurcie nad Menem i London Book Forum.

Z kolei Ukraińska Akademia Filmowa zaapelowała do Rady Europy, by wyłączyła Rosję z programu Eurimages, z Europejskiej konwencji o koprodukcji filmowej i Międzynarodowej Federacji Filmowej. Zwróciła się też do producentów, by nie podejmowali współpracy z Rosjanami, bo wzrastają wówczas wpływy z podatków, z których korzysta rząd tego kraju.

Dwie strony bojkotu

Pierwsze oznaki odcięcia rosyjskiej kultury już widać. Dyrekcja rozpoczętego 2 marca festiwalu w Glasgow ogłosiła, że z konkursu wycofuje dwa filmy rosyjskie: „Nie oglądaj się” Kiryłła Sokołowa i „Egzekucję” Lada Kwatanii. „Nasza decyzja nie ma związku z poglądami twórców tych tytułów. Po prostu uważamy, że w zaistniałej sytuacji nie możemy postąpić inaczej” – napisali Szkoci.

Również selekcjonerzy odbywającego się w listopadzie festiwalu filmowego w Sztokholmie zapowiedzieli, że nie będą kwalifikować do konkursu produkcji, które korzystały z państwowych dotacji rosyjskich. Nie wiadomo, jaką decyzję podejmą dyrektorzy Cannes czy Wenecji, ale organizatorzy kwietniowych canneńskich targów telewizyjnych MIPTV właśnie podali informację: bez Rosji.

Przed podobnymi dylematami staną organizatorzy polskich festiwali. Krzysztof Gierat z zespołem zadecydował już, że na Krakowskim Festiwalu Filmowym nie będą pokazywane rosyjskie produkcje.

– To trudna decyzja, ale w obecnej sytuacji nie mogliśmy podjąć innej – mówi.

Gierat chciałby zaprosić do Krakowa organizatorów DocuFest – najważniejszego ukraińskiego festiwalu filmów dokumentalnych, który zwykle odbywał się w marcu w Kijowie – i pokazać cały przygotowany przez nich konkurs.

– Gdybyśmy zaczynali teraz, musiałbym podjąć bolesną decyzję: nie pokazywalibyśmy filmów rosyjskich – mówi Marek Żydowicz, dyrektor EnergaCAMERIMAGE. – Mam nadzieję, że do jesieni się to zmieni. W tym momencie musimy być solidarni z Ukrainą i bronić, choćby sankcjami, ładu i stabilności.

Szef krakowskiej Mastercard OFF Camery Szymon Miszczak zapewnia, że nie będzie filmów rosyjskich. Również Łukasz Maciejewski wycofał tytuły rosyjskie ze wszystkich prowadzonych przez niego imprez filmowych, m.in. z Kina na Granicy oraz Grand Prix Komeda.

Dyrektorzy festiwali nie kryją, że jest druga strona bojkotu. W Rosji pracuje wielu artystów, którzy krytykują Putina, nawet teraz, w obliczu wojny, jak choćby Aleksiej Popogrebski, Ilja Chrzanowski czy Borys Chlebnikow. Podpisują protesty, narażając się na prześladowania przez reżim.